Hoe de pensioenen het vakbondsprotest opnieuw aanwakkeren
Met hun protest tegen de pensioenhervorming hebben de vakbonden een instrument in handen waarmee ze de regering pijn kunnen doen. Komt er weer vuur in het vakbondsverzet?
Vier grote stakingsdagen in enkele weken, een betoging die 120.000 mensen op de been kreeg. In 2014, bij het aantreden van de regering-Michel, was de herfst heet. Sindsdien doofde het vakbondsprotest stilaan uit. In de drie grote betogingen die in de twee daaropvolgende jaren plaatsvonden, daagde steeds minder volk op.
Het vakbondsfront heeft de voorbije maanden opnieuw vruchtbare grond gevonden: de pensioenhervorming
Vooral de christelijke vakbond ACV stond op de rem om nog met grootste acties uit te pakken. Was de achterban niet wat stakings- en betogingsmoe aan het worden? Toch wordt komende woensdag weer door de straten van Brussel gemarcheerd. De drie vakbonden protesteren tegen de pensioenhervormingen van de regering. Heeft het verzet een tweede adem gevonden?
Moeilijk mobiliseren
Een groot verschil is dat de eerste betogingen over het volledige sociale beleid van de regering-Michel gingen: tegen de indexsprong en de hervormingen op de arbeidsmarkt, voor meer rechtvaardige fiscaliteit. De ingrepen waren groot, het verzet navenant.
Maar al snel bleek dat de regering niet van de wijs te brengen was. De indexsprong werd simpelweg doorgevoerd, de 38 urenwerkweek werd hervormd. En er kwamen dan wel maatregelen voor rechtvaardiger belastingen, zoals de effectentaks, voor de vakbondstop was het nooit genoeg. Haalde het verzet nog iets uit? Mobiliseren werd steeds moeilijker.
Maar de voorbije maanden heeft het vakbondsfront opnieuw vruchtbare grond gevonden: de pensioenhervorming. De wettelijke pensioenleeftijd werd bij het begin van de legislatuur meteen opgetrokken naar 67 jaar, daarnaast blijven nog heel wat vragen open.
Daadkracht
De regering toont vertwijfeling. Gingen werkloze 50-plussers nu pensioen verliezen of niet? Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten sprak in september een maatregel van pensioenminister Daniel Bacquelaine (MR) stellig tegen, met een dagenlange discussie binnen de meerderheid als gevolg.
Over de regeling voor de zware beroepen zijn de onderhandelingen nog altijd aan de gang. En wat met het pensioen met punten, ooit de hoeksteen van de hele pensioenhervorming? Meer dan een eerste aanzet zal er niet komen, gaf Bacquelaine al aan.
Hoe daadkrachtig is de regering nog met de verkiezingen in aantocht? De bonden en hun achterban ruiken hun kans en hebben het gevoel dat ze deze keer wél kunnen wegen op het beleid.
'De regering krijgt simpelweg niet uitgelegd waarom die hervormingen goed zijn voor de mensen'
"De regering krijgt simpelweg niet uitgelegd waarom die hervormingen goed zijn voor de mensen", zegt Werner Van Heetvelde, hoofd van de Algemene Centrale, de grootste bij ABVV. "Het pensioendossier spreekt heel wat mensen aan, jong en oud. Daar is geen sprake van moeheid."
Dat het protest opborrelt, bleek al eind december. Wat begon als een lokale actie in onder meer Gent, Antwerpen, Luik en Charleroi, groeide uit tot een nationale betoging. Er kwamen volgens de politie 25.000 mensen op straat. Een relatief bescheiden aantal, maar voor de bonden toch een opsteker. "We hadden maar twee weken voorbereidingstijd", zegt David Van Bellinghen van het ACV.
Niemand verwacht dat de betoging de gesprekken aan de onderhandelingstafel plots van richting zal doen veranderen
Sindsdien hebben de drie vakbonden samen een grote campagne opgezet die volledig in het teken van de pensioenen staat. Sinds eind januari wordt overal te lande de pensioenkrant uitgedeeld: in stations, op markten, bij infomomenten in bedrijven. Het pamflet, opgesteld door de drie bonden, werd intussen al 1,5 miljoen keer gedrukt. Ook op de sociale media zetten de bonden alle zeilen bij om hun boodschap ingang te doen vinden.
Maar ook hardere acties volgden. Op 27 februari was er een nationale staking van de overheidsvakbond ACOD, half maart stond een actiedag in het teken van de pensioenrechten van de vrouw gepland.
De betoging woensdag moet het orgelpunt worden. Niemand durft hardop een cijfer te noemen, maar de vakbonden hopen 50.000 à 60.0000 mensen op de been te brengen.
Zware beroepen
De bonden voelen hernieuwde actiebereidheid, maar zal het protest deze keer wel iets uithalen? Zelfs met 60.000 mensen op straat is de opkomst maar half zo groot als eind 2014. Bovendien heeft deze regering niet de gewoonte om maar een beetje onder de indruk te zijn van enig spierballengerol van de bonden.
De onderhandelingen over de zware beroepen, het meest prangende thema op dit ogenblik, lopen bijvoorbeeld gewoon door. In de loop van volgende week staan twee belangrijke vergaderingen gepland. Niemand verwacht dat de betoging de gesprekken aan de onderhandelingstafel plots van richting zal doen veranderen. De regering blijft aan zet voor de pensioenhervormingen. Of die nog kans op slagen hebben, zal in de eerste plaats van Michel en co. zelf afhangen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
