Hoe is de situatie in de luchthaven van Zaventem?

75 procent van de 557 vluchten die Brussels Airlines op de twee stakingsdagen zou uitvoeren zijn maandag - zoals verwacht - geschrapt. Volgens woordvoerder Wencke Lemmes is de toestand op de luchthaven van Zaventem dan ook “zeer kalm”. De vertrekhal van de luchthaven is dan ook opvallend rustig, met uiteraard weinig beweging aan de balies van Brussels Airlines. Veel klanten van de luchtvaartmaatschappij hebben de oproep om niet naar de luchthaven te komen blijkbaar goed opgevolgd.

De andere luchtvaartmaatschappijen vliegen uiteraard wel: de luchthaven opereert dan ook zoals gewoonlijk, het is er enkel een pak kalmer dan op de gemiddelde drukke maandagochtend. Ook 25 procent van de klanten van Brussels Airlines kunnen vandaag trouwens wel vliegen.

Wat met de 63.000 passagiers die wel getroffen zijn?

Alles samen ondervinden ongeveer 63.000 passagiers die een ticket hadden gekocht bij Brussels Airlines gevolgen van de staking. “Na de aankondiging van de staking op woensdagavond hebben we die mensen gecontacteerd. Dat was alle hens aan dek bij ons, en finaal hebben we 55.000 passagiers kunnen bereiken”, klinkt het bij Brussels Airlines.

Die klanten krijgen ofwel hun ticket volledig terugbetaald, ofwel boekt Brussels Airlines voor hen een ander ticket. “We sturen de reizigers zelf een voorstel op: we zoeken eerst een andere Brussels Airlines-vlucht, of als dat niet lukt een vlucht bij een maatschappij uit de Lufthansa-groep, of in uiterste nood een vlucht bij een concurrent.”

Elementaire wiskunde leert ons dat er dan nog enkele duizenden mensen niet gecontacteerd werden door Brussels Airlines. “Maar dat wil niet zeggen dat die allemaal plots op de luchthaven gaan opduiken. Daar zitten ook mensen tussen die zelf een oplossing hebben gezocht, door een ticket te bestellen bij een andere luchtvaartmaatschappij bijvoorbeeld. Of die besloten hebben dat ze dan toch niet meer willen vliegen, of die zonder contact met ons op te nemen een compensatie hebben geëist via het formulier op onze website.

Wat kan u eisen?

Wie niet tevreden is met het voorstel van Brussels Airlines, kan op basis van een Europese verordening de prijs van zijn of haar vliegtuigticket terugeisen. Dan heb je bovendien recht op een compensatie van 250, 400 of 600 euro, afhankelijk van de afstand van de vlucht. Een luchtvaartmaatschappij kan enkel onder die schadevergoeding uit als het gaat om onvoorziene omstandigheden, maar deze staking was wel te voorzien.

In theorie kunnen reizigers ook een vergoeding eisen voor de schade die ze leden, bijvoorbeeld wie een reis moet annuleren. Dat is echter een stuk moeilijker: die vergoeding wordt bepaald door het Verdrag van Montréal, en die beschouwt een staking wel als overmacht.

En de komende dagen?

De piloten van Brussels Airlines staken op maandag en nog eens op woensdag. Die vreemde combinatie is een gevolg van de manier waarop de maatschappij haar toestellen inzet. Moeten de passagiers die een ticket hebben voor een vlucht op dinsdag dan vrezen voor hinder? “Er zullen misschien enkele kleine repercussies zijn omdat toestellen niet op de juiste plaats staan, maar normaal gezien verloopt morgen alles normaal”, stelt de woordvoerder van Brussels Airlines gerust.

Directie en piloten zitten vandaag samen om een uitweg te vinden uit dit sociaal conflict. Gesteld dat beide partijen snel een akkoord bereiken, kan het dat er woensdag dan toch gewoon gevlogen wordt? “Dat is bij een luchtvaartmaatschappij nogal moeilijk: als een staking wordt aangekondigd, verwittigen wij alle passagiers die voor die dag geboekt hebben, en zoeken we naar een oplossing. Die vluchten zijn en blijven dus geannuleerd, we gaan die vliegtuigen niet leeg of quasi-leeg laten vliegen.”

Waarom staken de piloten van Brussels Airlines eigenlijk?

Een droomjob, noemen de piloten hun broodwinning in een open brief. Maar wel een droomjob met flink wat minpunten. Zo worden onder meer de drukveranderingen en de ongezonde lucht en giftige dampen in de cockpit genoemd, maar ook de 100.000 euro opleidingsgeld, de opgetrokken pensioenleeftijd en de vermoeiende en stresserende werkuren. Ook de integratie van Brussels Airlines in Eurowings, de lowcosttak van het Duitse Lufthansa, speelt een rol in het conflict.

“Oké, wij verdienen meer dan gemiddeld, maar daar zijn ook goede redenen voor: naast de investering die wij zelf hebben moeten doen en de verantwoordelijkheid die we dragen voor de veiligheid van honderden passagiers, werken we ook in een ongezonde omgeving”, aldus de piloten. “Ik heb voor deze job gekozen met alle voor – en nadelen. Mijn contract was goed, ik had voldoende rust tussen de vluchten in, hotels van goede kwaliteit met genoeg tijd om te recupereren. Voldoende rust is belangrijk als je volop geconcentreerd moet zijn voor het opstijgen en landen, zeker als dingen fout lopen. Passagiers die een vlucht met veel turbulentie of met zware technische problemen hebben gehad, begrijpen wat ik bedoel. Ik voelde me gerespecteerd.”

Maar er is veel veranderd, klinkt het in de brief. “Ik voel me nu niet meer gerespecteerd als piloot, het voelt aan alsof de citroen meer dan genoeg is uitgeperst. Ik hoop dat u beseft dat het niet enkel om geld gaat, maar om respect.” Brussels Airlines telt 530 piloten. Die staan niet allemaal achter de open brief.

LEES OOK. Privé en werk in balans? Hoe vermijd je te verdrinken in de ratrace en hoe ver moet een werkgever gaan?

Hoe komen beide partijen tot een akkoord?

Om tot een vergelijk te komen, staat er vandaag een verzoeningsvergadering tussen piloten en directie gepland. Heel wat stakende piloten vatten maandagochtend post voor het gebouw van de luchtvaartmaatschappij om uiting te geven aan hun ongenoegen over de voorstellen die de directie tot dusver gedaan heeft: eerder stelde die drie procent meer vergoeding in de vorm van een zogenaamd cafetariaplan en zes extra verlofdagen voor zestigplussers voor, maar dat wezen de bonden af.

De directie wil nu een nieuw voorstel voorleggen aan de vakbondsafgevaardigden. “We kunnen nog niet in detail treden over wat daarin staat, we gaan dat voorstel uiteraard eerst voorleggen aan de bonden”, klinkt het bij woordvoerder Kim Daenen. “Zij eisten een totale verhoging van de loonkost van 25 procent, maar dat was veel te hoog voor de directie. Dus hebben we nu vooral gezocht naar oplossingen voor de balans tussen werk en leven. We begrepen dat daar toch het grootste probleem zat.”

Wat zijn de gevolgen voor Brussels Airlines?

Volgens de directie kosten deze twee stakingsdagen het bedrijf zeker 10,5 miljoen euro, “en dat is zonder reputatieschade”. Ter vergelijking: Brussels Airlines maakte vorig jaar over het hele jaar bekeken 15 miljoen euro winst.

Er is bovendien de dreiging van moederbedrijf Lufthansa, dat vorige week al liet weten “zeer bezorgd” te zijn om deze staking: de Duitse luchtvaartmaatschappij ging onlangs van 45 procent controle van Brussels Airlines naar 100 procent. Er was dan ook sprake van een integratie van Brussels Airlines in Eurowings, de lagekostenpoot van Lufthansa. De vraag is dan ook in hoeverre deze staking de beslissing beïnvloedt of en hoeveel autonomie Brussels Airlines kan behouden.

Transporteconoom Eddy Van de Voorde (UA) waarschuwt dan ook dat men “in Duitsland met argusogen naar deze problematiek kijkt. Zowel de piloten als het andere personeel als de directie van Brussels Airlines hebben er belang bij om zo snel mogelijk akkoord te vinden. De timing is op zijn zachtst gezegd immers niet ideaal: nu riskeer je dat je Lufthansa een alibi geeft om terug te komen op eerder gedane beloftes.” Eerder had ook oud-staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe de piloten gewaarschuwd: “Ze spelen met vuur. Zij riskeren hun job niet, maar brengen die van het ander personeel wel in gevaar.”