Palestijnen in Gaza volharden: "Onze wil is sterker dan hun wapens"

Het joch is een jaar of 6. ‘Trump’, zegt hij, en maakt een handgebaar langs zijn keel. Hij is een van de ruim 50.000 inwoners van Gaza die maandag naar de Israëlische grens zijn gekomen, op wat de bloedigste dag zal blijken te zijn sinds de ‘zomeroorlog’ van 2014 tussen Israël en Hamas, de extremistische beweging die de kustenclave regeert.

Wekenlang stonden de Palestijnse protesten in het teken van het ‘recht op terugkeer’ naar de plaatsen in het huidige Israël, waar precies zeventig jaar geleden honderdduizenden Palestijnen zijn verdreven of op de vlucht geslagen rond de oprichting van de Joodse staat. Maandag is de aanleiding evenwel de opening van de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem, door de Verenigde Staten erkend als hoofdstad van Israël. De Palestijnen eisen het oostelijk deel op als hoofdstad van een toekomstige eigen staat.

'De stad is van ons'

"Vandaag gaat het om Al Quds (de Arabische naam van Jeruzalem, red.)", zegt dokter Omer Shaleh, een voorman van de Islamitische Jihad, een van de vele Palestijnse politieke facties (met gewapende vleugels). "De stad is van ons, niet van Amerika en Israël." Terwijl om hem heen sirenes van ambulances loeien, zegt hij trots te zijn op ‘de eenheid onder de Palestijnen’.

Sommige Palestijnse demonstranten maken er geen geheim van dat hun ultieme doel bij de demonstraties is: de grens oversteken. De 23-jarige Rozer heeft een grote schaar bij zich. Niet erg indrukwekkend tegenover de militaire overmacht aan gene zijde, net zo min als de katapult van een vriend. "Maar onze wil is sterker dan hun wapens", zegt Rozer. "Wij zijn bereid ons leven te geven, het is onze plicht."

Een Palestijnse radiozender noemt elk uur, op een toon alsof het weerbericht wordt voorgelezen, de namen en leeftijden van het alsmaar groeiende aantal ‘martelaren’, slachtoffers van Israëlische scherpschutters. In de loop van maandagavond staat het dodental op 52.

De grens halen ze niet, maar wel slagen Palestijnen erin hier en daar door het prikkeldraad te breken dat de Israëli's nabij de grens – deels hek, deels muur – hebben aangebracht. Het Israëlische leger rechtvaardigt het hoge aantal doden van maandag door te verwijzen naar Palestijnse pogingen om explosieven aan de grens te plaatsen en naar het beschieten van militairen. Mochten Palestijnen er toch in slagen Israëlisch grondgebied te bereiken, dan staan er sinds dit weekeinde twee brigades klaar om een buffer te vormen tussen de grens en dorpen op luttele kilometers afstand.

Dokter Halil, die de leiding heeft over een veldhospitaal in Malaka, op een halve kilometer van de grens, is geschokt. Al weken behandelt hij slachtoffers die door kogels of traangas zijn getroffen tijdens de aanhoudende demonstraties. "Vandaag hebben militairen vooral met scherp geschoten", zegt hij. "Op deze schaal is dat niet eerder gebeurd."

Ambulances komen met tussenpozen van luttele minuten aanrijden vanuit het grensgebied. Niet iedereen is er ernstig aan toe. Een man op een brancard maakt met twee handen het V-teken, een ander zingt een nationalistisch lied terwijl hij behandeld wordt aan een schotwond. Anderen zullen het niet overleven, zegt Halil, die weliswaar over "een professionele staf" beschikt, maar kampt met "een enorm tekort aan apparatuur en medicijnen". Bezwete medewerkers rennen van het ene veldbed naar het andere, soms om te constateren dat iemand ten dode opgeschreven is.

Een andere medicus, dokter Moussa Emarra, is woedend over het gebruik van traangas dat, afgeworpen door een Israëlische drone, op "onbewapende, onschuldige demonstranten" neerdaalt. "Het is een smerig soort, dat niet alleen ademhalingsproblemen veroorzaakt maar ook brandwonden, en de bloedsomloop verstoort." Veel demonstranten kijken vrijwel onafgebroken naar de lucht, om te zien of er weer een onbemand vliegtuigje aankomt.

Ook de Fatah-partij van de hoogbejaarde Palestijnse president Mahmoud Abbas lift mee op de golf van protest, die vooral door jongeren en via sociale media op gang is gebracht. "Dit is een protest van alle Palestijnen", zegt Mowaffaq Humaid van Fatah, de grote rivaal van Hamas. Hij claimt dat driekwart van de volwassen slachtoffers in de afgelopen weken afkomstig is uit zijn groepering. Op een groot podium, onder een blauw zeildoek dat honderden aanwezigen beschermt tegen de brandende zon, haalt een spreker wijlen Fatah-leider Yasser Arafat aan: "Ook al hebben we miljoenen martelaren, we zullen Jeruzalem bereiken." De toespraak wordt gevolgd door opzwepende muziek.

Angst aanjagen

Israël houdt de machthebbers van Hamas, die Fatah ruim tien jaar geleden met geweld verdreven, verantwoordelijk voor alles wat er in de Gazastrook gebeurt. Op de kale grond in het grensgebied wemelt het van de pamfletten die de luchtmacht dit weekeinde heeft verspreid. "Kom niet te dicht bij de grens en doe niet mee aan de show van Hamas die jullie in gevaar brengt", staat er in het Arabisch. Op haar beurt heeft de Hamas-beweging een video in het Hebreeuws gemaakt om Israëli's in het grensgebied angst aan te jagen. "Blijf niet, de Palestijnen zullen door het gebied zwerven." Het is vooralsnog bluf.