Beslissing wekenlang stilgehouden: gesloten centrum voor gezinnen met kinderen

Wat doe je met illegale gezinnen die weigeren terug te keren naar hun land van herkomst? Na vingertikken door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens sluit ons land hen sinds 2008 niet langer op in gesloten centra tot hun repatriëring. De minister van Migratie destijds, Annemie Turtelboom (Open Vld), liet voor die gezinnen rijkswachterhuisjes ombouwen tot terugkeerwoningen - de zogenaamde 'turtelhuisjes'. De bewoners worden begeleid, maar kunnen gewoon komen en gaan. Het gevolg is dat een deel het hazenpad kiest: tussen 2014 en 2017 dook gemiddeld 38% van de families onder. Een bekend voorbeeld is de 16-jarige Djellza uit Mechelen en haar vader.

Om de uitwijzing van uitgeprocedeerde gezinnen te verbeteren, voorziet de regering-Michel in het regeerakkoord een stok achter de deur. Hardleerse ouders kunnen worden opgesloten tot hun repatriëring als ze uit een turtelhuisje ontsnappen en later opnieuw tegen de lamp lopen. De regering bouwde daarom vijf aparte gezinswoningen op het domein van het gesloten centrum 127 bis in Steenokkerzeel. Drie voor een gezin van maximaal zes personen, twee voor een gezin van maximaal acht personen. Staatssecretaris Francken wil de aparte woningen ook gebruiken om gezinnen uit te wijzen die aan de grens werden tegengehouden en een gevaar betekenen voor de nationale veiligheid. Opmerkelijk is dat ook 'bij een grote instroom van bepaalde nationaliteiten er kan beslist worden om die families meteen vast te houden in de gesloten woningen'.

De gesloten woningen zijn volgens de N-VA'er volledig aangepast aan de noden van een gezin met kleine kinderen en conform de privacy. De woning wordt bijvoorbeeld niet gedeeld met een ander gezin en de ouders kunnen hun eigen potje koken. Kinderen die school moeten lopen, zullen les kunnen volgen. Eén van de negentien voorziene personeelsleden is een leerkracht. De ouders kunnen boeken of speelgoed ontlenen en in de tuin of op het sportveld bij de woningen zullen er ook activiteiten voor de kinderen worden georganiseerd. De zogenaamde 'family units' zijn strikt afgescheiden van het bestaande gesloten centrum. De omheining rond de woningen is bekleed zodat binnenkijken niet mogelijk is. De families verblijven er maximaal vier weken voor ze teruggestuurd worden naar hun land van herkomst. Aan het hele project hangt een prijskaartje van 1,9 miljoen euro.

De regering zette al eind maart, in het paasakkoord, het licht op groen. Dat er nu pas over gecommuniceerd wordt, is omdat het dossier gevoelig ligt en de premier sinds de Soedan-heisa de regie over de migratiedossiers in handen probeert te houden. De oppositie trok al stevig van leer in het parlement en honderd organisaties zoals Unicef, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en het Platform Kinderen op de Vlucht trokken aan de alarmbel. Zij zeggen dat detentie, zelfs van korte duur, een ingrijpende en nefaste impact heeft op de gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Dat vindt ook de commissaris voor de Mensenrechten van de Raad voor Europa. Hij vroeg Francken met drang het plan te herzien. Francken voert aan dat een opsluiting in de aparte woningen "enkel en alleen zal gebeuren voor mensen die volledig uitgeprocedeerd zijn en als écht alle andere middelen zijn uitgeput". De staatssecretaris wijst er ook nog op dat het project al tijdens de regeringen Leterme, Van Rompuy en Di Rupo op poten werd gezet.