Rudi Vranckx beantwoordt uw vragen: "Israël sanctioneren is geen evidente keuze"
Een dag na het bloedvergieten in Gaza is de vrees groot dat het ook vandaag tot een conflict komt tussen het Israëlische leger en protesterende Palestijnen. Hoe ziet VRT NWS-conflictexpert Rudi Vranckx deze zaak evolueren? Vranckx beantwoordde uw vragen over het conflict via onze Facebookpagina.
1. Wat is de huidige stand van zaken van de slachtoffers?
De teller staat momenteel op 59 dodelijke slachtoffers. Een van de laatste slachtoffers is een baby van 8 maanden die door traangas werd bevangen. Er wordt overvloedig met scherp geschoten. Er wordt onder meer ook met stenen gegooid, ongewapend naar de grens met de vlag in de hand gewandeld en molotovcocktails bereid.
2. Er wordt gezegd dat de dodelijke slachtoffers terroristen waren, maar er zitten ook kinderen onder de slachtoffers. Klopt dit dan wel?
8 dodelijke slachtoffers zijn kinderen onder de 16 jaar. Jongeren van 14 à 15 jaar die met stenen gooien, worden ook als terroristen bestempeld. Vele dodelijke slachtoffers zijn tieners van 18 à 19 jaar en jonge twintigers. Zij gingen meestal ongewapend de strijd aan. Terrorisme is een term die als label wordt gebruikt om op vijanden te plakken. In deze huidige internationale context vrees ik dat terrorisme een misbruikte term is.
3. Zullen de Verenigde Naties ingrijpen?
Telkens als men het conflict probeert aan te kaarten binnen de Veiligheidsraad gebruiken de Verenigde Staten hun vetorecht. Dus ik vrees dat er op internationaal vlak niet veel zal gebeuren. Bovendien is er bij vorige Gaza-oorlogen in 2014 en vroeger een onderzoekscommissie ingesteld, een onafhankelijk onderzoek over de dodelijke slachtoffers die er waren gevallen. Dat rapport is nooit behandeld of verschenen. Internationaal worden er weinig acties ondernomen.
4. Wie zal er dan ingrijpen?
Het probleem is dat het een asymmetrische strijd is. Er zijn de zwaar bewapende soldaten en dan zijn er tienduizenden mensen die naar het hek gaan. Het enige wat kan helpen, is internationale druk. Maar Amerika blokkeert de Veiligheidsraad. Europa probeert het leed van de burgers te verzachten, door onder meer scholen en heropbouw van vernietigde infrastructuur te financieren, maar dat is geen oplossing op termijn. Er moet worden gedacht aan een oplossing om het leed van de burgers van Gaza op langere termijn te verlichten.
5. Waarom wordt Israël niet gesanctioneerd?
Dat komt door internationale machtsverhoudingen. Israël is onze vaste en beste bondgenoot in het Midden-Oosten. Het Midden-Oosten is een regio vol chaos, burgeroorlogen, dictaturen en extremisme. Ten eerste is sanctioneren geen evidente keuze. En ten tweede moet er geweten zijn waar deze sancties voor dienen en waar naartoe ze zullen leiden.
6. Zal Iran reageren?
Iran reageert niet omdat het conflict voordelig uitkomt. De vijanden van Israël hebben baat bij het geweld in Gaza en het Palestijnse gebied. Iran is onder meer een vijand van Israël en de Verenigde Staten. Er wordt gezegd dat Iran Hamas steunt, zij hebben de controle over Gaza. Maar ook Syrië en Hezbollah in Libanon hebben er baat bij. De as van de vijanden van Israël en de Verenigde Staten zijn algemeen diegenen die hier baat bij hebben.
Het conflict is een relatief ongewapend burgerprotest, op gooien met stenen en molotovcocktails na, dat tegen de Israëlische grootmacht strijdt. De burgers van Gaza zijn boos omdat Hamas en de Jihad niet reageren door bijvoorbeeld raketten te sturen. Als ze militair reageren, dan wordt er een oorlogsdynamiek gecreëerd. Zo verliezen ze het morele overwicht van ongewapende burgers te zijn. Om dezelfde reden is het ook beter dat Iran en co ook niets doen, anders wordt dit een onderdeel van een regionaal conflict. Op dit moment hebben de Palestijnen daar absoluut geen belang bij.
7. Wat kan België doen?
Europa moet voornamelijk een standpunt innemen, en ook Amerika onder druk zetten zodat ze samen kunnen onderhandelen om een oplossing te zoeken. Wat België concreet kan doen, is beslissen hoe, vanuit welke perspectieven, over het conflict te berichten (= framen).
8. Vandaag is de herdenking van Nakba, wat zijn de verdere ontwikkelingen?
Normaal zou het vandaag de bloederigste dag moeten zijn. De Palestijnen herdenken vandaag de dag dat zij 70 jaar geleden hun dorpen met honderdduizenden hebben moeten verlaten. Het protest dat nu gaande is, gaat in feite over het recht om terug te keren naar hun eigen oude land dat er was. De laatste jaren zijn er ook veel zelfmoorden in Gaza. De situatie is er uitzichtloos.
Er valt nog veel geweld te verwachten, maar er is ook hoop. Vandaag is de economische grens tussen Gaza en Israël opengegaan. Import en export van goederen is weer mogelijk, als actie om wat druk van de ketel te halen. Ook is de grens tussen Gaza en Egypte voor een deel geopend, al was het maar om slachtoffers door te laten. Het zijn tekens van kleine stappen in de goede richting. Vandaag worden er veel slachtoffers begraven. Het zal afwachten zijn of de burgers wel of niet opnieuw naar de grens zullen trekken.