Wegcode wordt aangepast: dit verandert allemaal

Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) is grotendeels tevreden over de federale plannen om de wegcode in 2021 bij te sturen. “We dringen daar al langer op aan. Het ziet ernaar uit dat tegemoetgekomen werd aan onze verschillende vragen, zoals extra voordelen voor fietsers.” Alleen de timing is de N-VA-minister een doorn in het oog. Volgens Weyts gaat het om zaken die dit jaar nog kunnen aangepakt worden. "Ik zie niet waarom we zouden wachten. Dat kan nog dit jaar worden ingevoerd via een kb op federaal niveau", aldus Weyts.

In de nieuwe code is vooral meer aandacht voor de fiets en voor andere moderne vervoersmiddelen zoals speedbikes en hoverboards. Zo zouden er kruispunten met verkeerslichten komen waarbij alle auto’s voor het rode licht staan als alle fietsers mogen doorrijden, het principe van het 'vierkant groen' waar onder andere in Antwerpen mee geëxperimenteerd wordt.

Er zouden daarnaast ook meer fietszones komen, waarin fietsers altijd voorrang hebben en waarin auto’s maximum 30 km per uur mogen rijden. Auto's mogen de fietsers er niet inhalen. Dat kan nu enkel in aparte fietsstraten.

Kinderen tot tien jaar mogen dan weer altijd op de stoep rijden (nu tot 9 jaar), hoverboards en segways worden toegestaan als ze maximum 25 km per uur rijden en ook fietsers op speedbikes of speed pedelecs krijgen nieuwe rechten. Zij mogen net als gewone fietsers naast elkaar rijden in de bebouwde kom.

• Zebrapaden binnen de dertig meter moeten niet meer verplicht gebruikt worden, de minimale afstand verandert naar twintig meter.

• Voetgangers en fietsers krijgen meer ruimte. Buiten de bebouwde kom moeten automobilisten 1,5 meter afstand laten. 

• Het is niet meer verplicht de gevarendriehoek te plaatsen op autosnelwegen, als je in de plaats je vier knipperlichten opzet.

• Motorrijders die inhalen tijdens een file, mogen hun vier richtingsaanwijzers gebruiken.

• Het wordt verboden een rotonde bij de eerste afslag te verlaten voor wie op de linkse rijstrook rijdt wanneer er twee rijstroken zijn.

• Kinderen tot drie jaar moeten verplicht in een fietsstoeltje zitten met een rugsteun en voetsteunen. De kinderen moeten vastgegespt worden.

• Rij je op een weg met meerdere rijstroken en nadert er een ambulance, brandweer of politiewagen met sirene en zwaailicht, dan moeten bestuurders in de linkerrijstrook naar links uitwijken, bestuurders in de rechterrijstrook naar rechts. Zo wordt een reddingsstrook gevormd, die nu in de praktijk al vaak wordt toegepast.

In de toekomst zullen verkeersborden genderneutraal zijn. Vroeger stonden op de borden soms figuren met rokjes of petten, maar voortaan worden alle figuren neutraal gestileerd.

Er komt ook een bord dat waarschuwt voor mist op de weg. De afbeelding zal vooral op mobiele verkeersborden gebruikt worden.

Een ander bord waarschuwt mensen als ze op een weg rijden waar sporen liggen. Dat komt vooral van pas in grootsteden, waar automobilisten en fietsers vaak over tramsporen moeten rijden. Vooral voor fietsers kunnen tramsporen erg gevaarlijk zijn.

De nieuwe wegcode zal ten vroegste in 2021 gelden, want ze moet nog voorgelegd worden aan de verschillende gewesten. Omdat er ook heel wat nieuwe verkeersborden komen, en oude weggehaald worden, geldt er wel een overgangsbepaling tot 2030.

Het instituut voor de verkeersveiligheid Vias noemt de nieuwe wegcode een "evolutie, geen revolutie". "Nee, we gaan niet opeens links rijden vanaf 1 januari 2021", zegt woordvoerder Stef Willems. "Het is wel de bedoeling om de wegcode hedendaagser, bevattelijker en logischer te maken. In plaats van telkens weer een nieuw artikel toe te voegen, waardoor de wegcode op een koterij begint te lijken, krijgt het gebouw nu een doorlichting waarbij zaken die bij elkaar horen ook bij elkaar worden gezet."

"Belangrijk in de modernisering is dat er aandacht is voor de hedendaagse context waarin mensen zich verplaatsen", zegt Willems. "Dus is er voortaan ook veel aandacht voor bijvoorbeeld voor fietszones, omdat mensen meer en meer de fiets gebruiken. Ook met e-bikes en pedelecs, die vroeger niet bestonden, is er nu aandacht. Dat vertaalt zich ook in het opstellen van de regels."

Veertig jaar geleden was een zogeheten 'groen vierkant' ondenkbaar, omdat men het verkeer vanuit automobilistenperspectief bekeek. Vandaag is het besef doorgedrongen dat je kwetsbare weggebruikers, zoals fietsers of voetgangers, in alle richtingen tegelijk groen licht kan geven, terwijl het rood blijft voor de auto's."