Wetenschappers ontdekken dat 250 miljoen jaar na de Oerknal al sterren werden gevormd
WetenschapHet heelal was nog maar 250 miljoen jaar jong toen er al sterren werden gevormd. Dat hebben wetenschappers vastgesteld aan de hand van een ver verwijderd sterrenstelsel. Volgens een mededeling van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO werd ook nog nooit zo ver van ons vandaan zuurstof gedetecteerd.
Astronomen loerden met de ALMA-telescoop naar het verre sterrenstelsel MACS1149-JD1. Daarbij ontdekten ze een zeer zwakke gloed, afkomstig van geïoniseerd zuurstof in het stelsel.
Oerknal
Tegen de tijd dat ALMA het infrarode licht had gedetecteerd, was de golflengte ervan door de uitdijing van het heelal met meer dan een factor tien uitgerekt. Daaruit leidden de wetenschappers af dat de gloed 13,3 miljard jaar geleden, oftewel 500 miljoen jaar na de Oerknal, werd uitgezonden. En daarmee is het de verste zuurstof die ooit met een telescoop werd gedetecteerd.
De afstand tot het sterrenstelsel zoals die uit deze waarneming afgeleid werd, komt overeen met de afstand op basis van de zuurstofdetectie. Dat maakt MACS1149-JD1 tot het verste sterrenstelsel waarvan de afstand nauwkeurig bekend is, zegt de ESO.
Tot een hele tijd na de Big Bang was er geen zuurstof in het heelal. Dat element is pas gevormd bij de fusieprocessen zoals die in de eerste sterren plaatsvonden. Het kwam vrij toen de sterren op explosieve wijze stierven. De detectie van zuurstof in MACS1149-JD1 geeft aan dat deze eerdere generaties van sterren slechts 500 miljoen jaar na de Oerknal al gevormd waren en hun zuurstof hadden uitgestoten. (lees hieronder verder)
Om het precieze tijdstip van de stervorming te achterhalen reconstrueerde het team wetenschappers de vroege geschiedenis van MACS1149-JD1 met behulp van infraroodgegevens die met de Amerikaans-Europese Hubble Ruimtetelescoop en de Spitzer-ruimtetelescoop van de NASA zijn verzameld. Daarbij ontdekten de astronomen dat de waargenomen helderheid van het sterrenstelsel goed wordt verklaard door een model waarbij de stervorming slechts 250 miljoen jaar na het ontstaan van het heelal is begonnen.
Geboorte
"Met deze nieuwe waarnemingen van MACS1149-JD1 is de directe waarneming van de geboorte van het sterlicht een stapje dichterbij gekomen. Omdat wij allemaal uit bewerkte stermaterie bestaan, zijn we daarmee ook dichter bij onze eigen oorsprong gekomen", zo citeert de ESO Richard Ellis van het University College Londen (UCL).
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
-
PREMIUM
Steeds meer koraalriffen verbleken door klimaatopwarming: welke gevolgen heeft dat voor ons?
Al maandenlang zijn de oceanen wereldwijd ongezien warm. In heel wat tropische regio’s gaat het om 2 tot 4°C boven de normale watertemperaturen. Dat is nefast voor koraalriffen die hierdoor massaal verbleken. Maar wat is koraalverbleking precies? Hebben de riffen nog een toekomst? En welke impact zou het op ons hebben als ze zouden verdwijnen door de klimaatopwarming? Klimatoloog Samuel Helsen legt uit. “De impact is niet alleen ecologisch, maar ook economisch.” -
HLN Shop
Op safari in de Benelux: vijf zinderende ervaringen om na te jagen
Hou je van natuur en avontuur, staat een safari vermoedelijk hoog op je bucketlist. Geen tijd/budget om af te reizen naar Afrika? Het perfecte plan B bevindt zich net over de grens, in Hilvarenbeek: in de Beekse Bergen onderneem je een safari met alles erop en eraan zonder op het vliegtuig te moeten stappen. HLN Shop geeft een checklist mee van wat je niet mag missen op je Nederlandse dan wel Afrikaanse safaritocht. -
-
PREMIUM
FACTCHECK. Kan je echt afvallen met hypnotherapie? Experts geven uitleg over de ‘virtuele maagband’
-
De allerlaatste theorie van Stephen Hawking en Belgische natuurkundige: het heelal is eindig
Natuurkundige Stephen Hawking heeft vlak voor zijn overlijden nog een wetenschappelijk artikel geschreven. Dat is nu postuum gepubliceerd in het blad Journal of High Energy Physics. -
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
Bij nieuwbouw is het vanzelfsprekend dat je een architect inschakelt, maar hoe zit dat bij een renovatieproject? Moet je daar ook verplicht ééntje onder de arm nemen? Of zijn er uitzonderingen? Bouwsite Livios geeft uitleg. -
Astronomen ontdekken 'monster' van een zwart gat: slorpt om de 2 dagen massa van onze zon op
-
Hittestress, overstromingen en bosbranden: Europa beleefde in 2023 recordjaar aan klimaatrampen
-
Student breekt wereldrecord boomknuffelen in Alabama
Als kleine jongen was Abubakar Tahiru al gefascineerd door natuurbehoud. Nu, op 29-jarige leeftijd, neemt hij dat wel heel letterlijk. Hij hield maar liefst 1.123 bomen in één uur vast. Daarmee breekt hij het wereldrecord boomknuffelen. -
Zes levens per minuut of 154 miljoen levens in 50 jaar: “Vaccins zijn belangrijkste gezondheidsinterventie ooit”
Vaccinaties hebben in de afgelopen 50 jaar 154 miljoen levens van kinderen en volwassenen gered. Dat komt neer op zes levens per minuut, zo blijkt uit een analyse van UNICEF, WHO, Gavi en Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF). -
Enorme conglomeraten van sterrenstelsels-in-wording in het vroege heelal ontdekt
11 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerLeo Duym
Gino Denil
Leo Duym
Yannik Samoy
Yannik Samoy