In de Mara-rivier in Afrika sterven vissen bij bosjes, en dat heeft een heel bizarre oorzaak

Emma Rosi, een zoetwaterecologe aan de Cary Institute of Ecosystem Studies, loste samen met haar collega's het mysterie van de dode vissen op. De dieren bleken overleden aan hypoxie, oftewel een tekort aan zuurstof. In vervuilde gebieden kan dat veroorzaakt worden door bijvoorbeeld het dumpen van toxische stoffen, maar in Masai Mara heeft het vreemd genoeg een natuurlijke reden.

In en rond de rivier leven immers meer dan 4.000 nijlpaarden. De dieren grazen 's nachts de savanne af en luieren overdag in ondiepe poelen om de hitte van de zon te ontlopen. En terwijl ze dobberen, produceren ze heel wat uitwerpselen: "Samen dumpen ze elke dag 8.500 kilogram aan gedeeltelijk verteerd plantenmateriaal in de rivier", aldus Rosi. Tijdens de ontbinding van dat afval wordt er zuurstof uit het water van de rivier gehaald en komen giftige stoffen zoals ammoniak en sulfides vrij. 

Lees verder onder de foto.

In zulke nijlpaardpoelen leven natuurlijk niet veel vissen, maar tijdens droge periodes hoopt het zuurstofarme water zich op in die poelen. Als er dan een tijd van intense regen volgt, wordt dat 'slechte' water - inclusief ontbindende uitwerpselen - stroomafwaarts geduwd. Er kan zo een tijdelijk zuurstofgebrek ontstaan op andere plekken, met vissterfte tot gevolg. Met andere woorden: de vissen komen om door nijlpaardpoep.

Tijdens hun onderzoek, dat drie jaar duurde, konden de wetenschappers zo 13 periodes van vissterfte vaststellen. Ze maken zich er echter geen zorgen over: "We konden vaststellen dat die dode vissen een uitstekende bron van voedsel waren voor aaseters zoals vogels en krokodillen." Het is dan vermoedelijk ook een normaal proces in gebieden met een grote nijlpaardpopulatie. "Ecologen denken vaak dat ongerepte rivieren geen grote dalingen in het zuurstofniveau mogen hebben, maar dat komt waarschijnlijk omdat we nog maar weinig plaatsen kennen waar de dieren in het wild onaangeraakt zijn. Op dat vlak is de Mara-rivier uniek. We kunnen eigenlijk terug in het verleden kijken en vaststellen hoe de ecologische systemen verliepen voor de mens zijn impact op de natuur liet gelden."