Raad van State schorst vernietiging van beslissingen faciliteitengemeenten

In de zes Vlaamse faciliteitengemeenten rond Brussel kunnen de Franstaligen vragen om hun contacten met de gemeentelijke autoriteiten in het Frans te laten verlopen. Maar hoe dat moet gebeuren, was jarenlang een heikel twistpunt. De Vlaamse regering stelde - onder meer in de beruchte omzendbrief-Peeters - dat de Franstaligen dat telkens opnieuw moesten vragen, terwijl de Franstalige inwoners van die gemeenten vonden dat het volstond om éénmaal te kennen te geven dat ze in het Frans wilden communiceren met de gemeente. 

De Raad van State stelde op 20 juni 2014 dat beide interpretaties onrechtmatig waren. De Raad bepaalde dat een burger "op redelijk geregelde tijdstippen het bestuur ervan op de hoogte te brengen dat hij in het Frans wenst te worden bediend". Voor de Raad van State moet de burger een brief naar het gemeentebestuur schrijven met zijn keuze, die dan voor een termijn van vier jaar geldt.

De drie faciliteitengemeenten hadden in 2016 en 2017 beslist om hun Franstalige inwoners hierover te informeren en een softwareleverancier aan te spreken om de taalvoorkeur in het Rijksregister te registreren. Die taalvoorkeur zou in Drogenbos automatisch naar de initiële 'N' worden teruggebracht na vier jaar zonder vernieuwde aanvraag. In Sint-Genesius-Rode werd uitdrukkelijk bepaald dat er geen automatische herinneringsbrieven konden worden verstuurd op basis van de geregistreerde taalvoorkeur.

Maar Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Homans vernietigde op 26 juni 2017 de beslissingen van de drie gemeenten, waarbij de particulieren slechts één keer om de vier jaar de wens te kennen moeten geven in het Frans te worden bediend, en waarbij een register wordt aangelegd om deze keuze vast te leggen. De beslissingen van de gemeentebesturen en gemeenteraden schonden volgens haar het recht.

De Raad van State schorst nu de vernietigingsbesluiten van minister Homans. De randgemeenten mogen hun ingezetenen inlichten over de mogelijkheid om ervoor te kiezen in het Frans te worden bediend, maar ze moeten zich beperken tot een algemene mededeling van openbaar belang - via hun website of het gemeentelijk informatieblad. De Raad volgt de gemeenten ook dat er niet in een registratie van de taalvoorkeur in de bevolkingsregisters voorzien wordt.

Minister Homans beraadt zich nog verder over de gevolgen van dit schorsingsarrest, laat ze  weten. Ze beklemtoont ook dat in deze stand van het geding, de Raad van State de besluiten weliswaar schorst, maar ook een heel duidelijke uitspraak doet over de handelswijze van de betrokken gemeenten.

 "De Raad van State geeft streng aan dat het gegeven dat inwoners hun taalvoorkeur mogen aangeven voor vier jaar nog niet betekent dat die gemeenten zich mogen opwerpen als een pleitbezorger hiervan. Ze mogen niet, zoals hier gebeurd is, als gemeentebestuur zelf inwoners individueel gaan benaderen en hen oproepen om te verzoeken in het Frans te worden bediend. Dit gaat, luidens de Raad van State, in tegen het eentalige karakter van het Nederlandse taalgebied", aldus Homans.

Voor federaal begrotingsminister Sophie Wilmès (MR), die in Sint-Genesius-Rode woont, geeft de Raad van State Vlaams minister Homans andermaal ongelijk. "Een mooie overwinning voor de rechten van de Franstaligen", reageert ze op Twitter.