Hoe Groen het ‘Gentse model’ naar Antwerpen wil exporteren

Zowel bij stadsdiensten als in het Antwerpse onderwijs mogen vrouwen van Groen-lijsttrekker Wouter Van Besien weer een hoofddoek op. Het is een van de punten die hij maakt in het luik ‘samenleven’ uit het Groen-verkiezingsprogramma. Vanavond geeft hij meer uitleg tijdens een conferentie in Antwerpen met groenen uit heel Europa.

Voor de groenen is ‘de hoofddoek’ een interessant symbolisch thema. Het onderscheid met het rechtse bestuur van N-VA (en CD&V en Open Vld) wordt op scherp gezet. Maar de groenen onderscheiden er zich ook subtiel mee van sp.a op links.

Het was socialistisch burgemeester Patrick Janssens die het hoofddoekenverbod in 2006 invoerde aan gemeenteloketten. In 2009 kwamen de Antwerpse scholen van alle netten overeen om de facto geen hoofddoeken meer toe te laten. Sindsdien maakten de socialisten de bocht, maar voor vele progressieve of moslimkiezers kleeft het verbod wel nog op de partij.

“Er zijn geen A- of B-burgers”, zegt Van Besien. “Iedereen mag meedoen aan de stad.” Hij zegt de drempels zo laag mogelijk te willen maken. “Toen het verbod werd ingevoerd, hebben een aantal vrouwelijke ambtenaren hun job opgegeven.”

Wat de scholen betreft, wil hij beginnen met de stadsscholen, en hoopt hij ook de andere netten te overtuigen. Dat wordt niet evident, want in het gemeenschapsonderwijs geldt bijvoorbeeld een verbod in heel Vlaanderen. Eind vorige week gaf ook sp.a’ster Inga Verhaert aan dat ze de hoofddoek opnieuw wilde toelaten in Antwerpen. Zij moest al snel inbinden.

Progressieve stedelijk samenlevingsmodel

Daarnaast wil Groen iets doen aan de discriminatie op de arbeidsmarkt en de huurmarkt door praktijktests in te voeren. “Gent heeft daar gepionierd”, zegt Van Besien. In samenwerking met de UGent werd vastgesteld dat door doorgedreven controles de discriminatie op de huurmarkt daalt. “De resultaten waren spectaculair en belangrijk.”

De naam Gent valt niet toevallig. In Gent bestuurt Groen in kartel met sp.a en met Open Vld als coalitiepartner. Met wat goede wil vallen belangrijke onderdelen uit het groene programma samen te vatten tot een poging om het Gentse progressieve stedelijke samenlevingsmodel naar Antwerpen te exporteren, als alternatief voor het conservatieve beleid. In Gent werd bijvoorbeeld het hoofddoekenverbod bij het gemeentepersoneel begin deze legislatuur al afgevoerd. Eerder vertoonden de Antwerpse mobiliteitsplannen veel gelijkenissen met wat Groen-schepen Filip Watteeuw in Gent realiseerde.

De tegengestelde maatschappijvisies krijgen daardoor een politieke lading met nationaal belang. Elke lokale stembusslag heeft zijn eigen waarde, maar Vlaanderen zal toch vooral uitkijken naar wat in Gent en Antwerpen gebeurt, waar, ruw samengevat, het linkse en het rechtse model de confrontatie met de kiezer moeten aangaan.

Expliciet duel

In Antwerpen volgt de groene uitdager in alle mogelijke peilingen op zeer respectabele afstand van de partij van de burgemeester. Door zo expliciet het duel aan te gaan, hopen de groenen toch zoveel mogelijk progressieve stemmen rond zich te vergaren, zoals oorspronkelijk ook met het snel ter ziele gegane kartel Samen de bedoeling was. Blijft de nuchtere vraag of Van Besien en co. overeind blijven in de kiesstrijd met veel grotere N-VA-machine.

Neemt Groen ook niet een risico door in te zetten op thema’s als diversiteit? N-VA heeft identiteit uitgeroepen tot een van de grote onderwerpen bij de komende campagne. Speelt Van Besien zijn tegenstanders dan niet in de kaart?

“Als het daarover gaat, is de bevolking erg gepolariseerd”, meent politoloog Dave Sinardet (VUB). “Maar dat wil ook zeggen dat er een markt is voor de tegenpool. Groen zal tegelijk een deel van de allochtone kiezers verleiden. Boven­dien kun je als partij maar beter voorbereid zijn. Het thema zal sowieso aan bod komen.”