Vijfsterrenbeweging en extreemrechtse Lega sluiten akkoord: Italianen krijgen basisinkomen van 780 euro
In Italië hebben de onderhandelende partijen een regeringsakkoord bereikt, zo heeft de Vijfsterrenbeweging gezegd. Gisteren zei ook de extreemrechtse Lega, de andere partner, al dat een akkoord zo goed als rond was. Een opvallend programmapunt is de invoering van een basisinkomen voor de armsten van 780 euro per maand, zei Luigi Di Maio, voorzitter van de Vijfsterrenbeweging. Wie premier wordt, is nog niet bekend.
"Vandaag hebben wij uiteindelijk in alle delen een contract gemaakt voor een regering van verandering", zei Di Maio. Beide partijen hebben op hun website een gezamenlijk akkoord gepubliceerd. De leden van de M5S moeten nu voor 20 uur via een online referendum laten weten of ze ermee instemmen. Ook de Lega zal naar verwachting zijn achterban consulteren, door in het weekeinde doorheen het land informele stembureaus op te zetten.
Extra uitgaven
Het nieuwe regeerakkoord voorziet vooral extra uitgaven in de sociale sector en maakt resoluut komaf met een beleid van bezuinigingen, wat Rome op ramkoers dreigt te brengen met de Europese begrotingsregels. Zo wordt er vijf miljard uitgetrokken om de pensioenhervorming van 2011 terug te draaien. Italianen zullen na 41 jaar bijdragen op pensioen kunnen gaan. Normaal gezien zou de pensioenleeftijd volgend jaar op 67 komen te liggen.
De twee paradepaardjes van de Lega en de Vijfsterrenbeweging zitten ook in het regeringsprogramma: een vlaktaks van respectievelijk 15 en 20 procent voor burgers en bedrijven voor de Lega, en de invoering van een "burgerschapsinkomen" van maandelijks 780 euro voor de armste groepen in de bevolking voor de M5S. De minimumpensioenen zullen trouwens ook tot dat niveau opgetrokken worden.
Torenhoge staatsschuld
Hoe Italië dat allemaal zal bewerkstelligen, met nu al een torenhoge staatsschuld, baart velen in de rest van Europa zorgen. Volgens Di Maio zouden investeringen niet meer meegeteld mogen worden bij de berekening van het begrotingstekort.
Over een uitstap uit de euro staat er niets in het coalitieakkoord. Rome wil "samen met de Europese partners wel het kader van economisch bestuur herbekijken", de eenheidsmunt inbegrepen, om opnieuw te komen "tot de beginsituatie waarin de Europese lidstaten aangedreven werden door een oprechte ambitie voor vrede, broederlijkheid, samenwerking en solidariteit".
De Europese sancties tegen Rusland moeten voor de nieuwe regering meteen afgeschaft worden. Voorts wil ze detentiecentra bouwen voor "alle" illegale migranten, met het oog op hun repatriëring. Hun aantal wordt geschat op zo'n 500.000.
Financiële markten ongerust
De financiële markten tonen zich alvast bezorgd over de nieuwe regering. De Italiaanse beurs ging vanmiddag verder omlaag en de rente omhoog. De plannen van de coalitie om de uitgaven te verhogen en te snoeien in belastingen, worden sceptisch onthaald.
De Italiaanse langetermijnrente steeg 11 basispunten tot 2,2 procent, het hoogste niveau sinds juli vorig jaar. Het is bijna drie jaar geleden dat de langetermijnrente zo snel klom op een week tijd, berekende Bloomberg. De spread - of het verschil met de veilig geachte Duitse Bunds - nam toe tot 158 basispunten.
De beursindex verloor op zijn beurt 2,6 procent. Vooral de Italiaanse banken kregen klappen. Het aandeel van de kwetsbare bank Monte dei Paschi di Siena (MPS) is zelfs in vrije val: gisteren verloor het al 9 procent en vanmiddag nog eens 4 procent.
Aanleiding zijn uitlatingen van vertegenwoordigers van de rechts-populistische Lega, die aansturen op een "radicale koerswissel". De oudste bank ter wereld werd in 2016 met staatsgeld overeind gehouden, maar Europa dringt wel nog altijd aan op een verkoop. Maar de nieuwe Italiaanse regering wil die plannen nu heronderhandelen, zo lijkt het.
Akkoord mogelijk na fiat Berlusconi
De gesprekken tussen M5S en de Lega kwamen pas zeer recent van de grond omdat er aanvankelijk onenigheid was over de rol die Forza Italia van oud-premier Silvio Berlusconi zou moeten spelen. Zijn partij is een bondgenoot van de Lega, die hem niet wilde laten vallen.
M5S weigerde echter met de door schandalen geplaagde Berlusconi in zee te gaan. Eind vorige week liet Berlusconi weten dat hij de vorming van een regering met alleen M5S en de Lega niet in de weg zou staan. Het regeringsakkoord wordt begin volgende week voorgelegd aan de Italiaanse president Sergio Mattarella.