Muggenbeet verstoort immuunsysteem tot een week nadien, en dat kan infectieziekten helpen
Als muggen iemand bijten, spuiten ze hun speeksel in voor ze bloed beginnen op te zuigen. Bepaalde bestanddelen in dat speeksel verhinderen de stolling van het bloed, en de kans bestaat, vooral in de tropen, dat met het speeksel ook virussen of andere parasieten worden ingespoten. Uit een nieuwe studie blijkt nu dat het speeksel het immuunsysteem verstoort tot ruim een week na de beet, en dat eventuele ziekteverwekkers daarvan kunnen profiteren om zich te vermenigvuldigen. De ontdekking kan mogelijk leiden tot de ontwikkeling van vaccins voor door muggen verspreide ziektes als dengue en zika.
Enige tijd geleden wilde Rebecca Rico-Hesse, een virologe aan het Baylor College of Medecine in Houston, Texas, uitzoeken hoe het dengue-virus, dat door muggen wordt overgedragen, dengue-hemorragische koorts veroorzaakt, een ziekte die elk jaar tientallen miljoenen mensen treft en die kan leiden tot de dood.
Bij dat onderzoek deed ze een eigenaardige vaststelling: muizen die besmet waren met het virus door muggenbeten, waren er slechter aan toe dan muizen die een injectie met het virus hadden gekregen maar die niet gebeten waren door muggen. Het leek erop dat de muggenbeten maakten dat het immuunsysteem zich anders ging gedragen, op een manier die infectieziekten mogelijk bevoordeelde.
Om dat uit te zoeken, lieten Rico-Hesse en haar team uitgehongerde Aedes aegypti-muggen - de voornaamste overbrengers van het virus - los op muizen die een dosis menselijke stamcellen hadden gekregen om hun immuunsysteem meer op dat van de mens te laten lijken.
Elke muis kreeg in totaal acht muggenbeten, en het team controleerde vervolgens verschillende delen van het immuunsysteem - het bloed, het beenmerg, de milt en huidcellen - zes uur na de beten, 24 uur erna en ten slotte zeven dagen later. Tegen dan zou het immuunsysteem opnieuw normaal moeten zijn, zo dachten de onderzoekers.
Zich vermenigvuldigen in beenmerg
In de plaats daarvan ontdekte het team dat immuuncellen die minstens zes uur na de beten verdwenen waren uit de huid, zeven dagen later terugkwamen nadat ze gerijpt waren in het beenmerg, iets dat niet zou mogen gebeurd zijn. In het beenmerg kunnen eventuele virussen die door de mug zijn overgebracht, zich vermenigvuldigen zonder aangevallen te worden door het immuunsysteem. En als die immuuncellen een virus droegen, zouden ze na hun terugkeer naar de huid door nieuwe muggen opgezogen kunnen worden, en zo weer nieuwe mensen besmetten.
Het onderzoek wijst op nieuwe manieren waarop muggenbeten ons immuunsysteem beïnvloeden, en dat gaat verder dan eenvoudigweg jeuken en krabben. "Het speeksel van muggen is geëvolueerd om ons immuunsysteem te veranderen", zei Rico-Hess aan "Discover Magazine". En zoals haar nieuw onderzoek aantoont, is het mogelijk dat virussen en parasieten die verandering kapen om sneller in de cellen te geraken waarin ze zich vermenigvuldigen, volgens Rico-Hess.
In essentie zouden virussen het antwoord van het immuunsysteem kunnen misbruiken om van de plaats waar ze het lichaam binnenkomen - de huid - naar een plaats te reizen waar ze zich kunnen vermenigvuldigen zonder aanvallen van het immuunsysteem.
"Het is verbijsterend", zei Rico-Hesse aan "Discover Magazine". "Niemand heeft dit ooit al gezien."
Vaccins?
Het onderzoek zou uiteindelijk kunnen leiden tot vaccins die infecties blokkeren, zei Duane Gubler, een internationale gezondheidsexpert die niet betrokken was bij de studie.
Dat is ook wat Rico-Hesse hoopt. "Als we een vaccin kunnen maken dat ons zou beschermen tegen de effecten van het speeksel van de muggen, of dat onze immuunreactie blokkeert, dan zouden we wereldwijd ziektes die door ziekteoverbrengers overgedragen worden kunnen stoppen."