Het beoogde begrotingsevenwicht is dus bereikt. Dat de Vlaamse regering de bouwkosten voor de Oosterweelverbinding daarbij wel buiten de oefening zou laten, stond al vast. Vlaanderen blijft proberen om daarvoor van Europa ook groen licht te krijgen.

De regering-Bourgeois had beloofd dat er vanaf 2017 opnieuw meer zou geïnvesteerd worden. In totaal wil de regering deze legislatuur 1,5 miljard euro extra investeren. Voor 2017 gaat het om een bedrag van 613 miljoen euro. Het grootste deel daarvan gaat naar Onderzoek en Ontwikkeling (195 miljoen euro), Welzijn (132 miljoen euro). Ook in Mobiliteit en Openbare werken (90 miljoen) en scholen (50 miljoen) wordt extra geïnvesteerd.

Intussen blijft de regering ook kiezen voor besparingen. “Deze legislatuur gaat het al om 2 miljard euro, waarvan 223 miljoen euro in 2017”, aldus begrotingsminister Tommelein. Het gaat daarbij onder meer om de geplande niet-indexering van de kinderbijslag en om de niet-indexering van de werkingsmiddelen van de overheid.

Maar bijna de helft van de totale besparing (108 miljoen euro) komt er omdat de inkomsten uit de kilometerheffing voor vrachtwagens lager uitvallen dan gedacht. De inkomsten waren geraamd op 500 miljoen euro, maar de heffing zou maar 420 miljoen euro opbrengen. Een groot deel van de inkomsten vloeit naar de algemene middelen, maar zo’n 100 miljoen euro zou opnieuw naar investeringen in weginfrastructuur moeten gaan. Door de tegenvallende opbrengsten is dat geld er in principe niet. Maar omdat de regering die investeringen in weginfrastructuur voldoende belangrijk vindt, wordt het geld bijgepast.

“We gaan kijken waar de afwijkingen in het berekeningsmodel zitten”, aldus minister Tommelein. Mogelijk is er sprake van ontwijkingsgedrag, meer bepaald omdat transportbedrijven meer bestelwagens gaan gebruiken in plaats van vrachtwagens om zo de heffing te omzeilen.

Nieuw financieringssysteem ziekenhuizen

Vlaanderen start in 2017 met een nieuw financieringsmechanisme voor de ziekenhuizen. Er komt een systeem van forfaits waarbij ziekenhuizen middelen krijgen voor de instandhouding en het onderhoud van hun infrastructuur en eventueel wat extra voor nieuwe of vernieuwde infrastructuur.

Het nieuwe systeem zorgt voor een boekhoudkundige meevaller voor de Vlaamse begroting. In tegenstelling tot het oude subsidiesysteem moeten de forfaits in het nieuwe financieringssysteem niet in één keer in de boeken worden opgenomen. Een budgettaire techniek waardoor de Vlaamse begroting voor 2017 voor 333,5 miljoen euro aan ademruimte kreeg.

De Vlaamse regering had extra investeringen in Welzijn beloofd. Die komen er ook. Zo is er voor 132 miljoen euro aan nieuw beleid voorzien. Het grootste deel van dat bedrag, meer bepaald 117,5 miljoen euro, gaat naar de sector van personen met een handicap. Maar er gaat ook 9,5 miljoen euro naar de kinderopvang en 5 miljoen euro extra naar de jeugdhulp.

In totaal groeit het budget voor Welzijn volgend jaar met zo’n 480 miljoen euro. Hoewel er ook besparingen zijn, denk aan de aangekondigde niet-indexering van de kinderbijslag en een nieuwe niet-indexering van de werkingsmiddelen in de sector, gaat er onder meer 58 miljoen naar de residentiële ouderenzorg en 100 miljoen naar investeringen in de welzijns- en zorginfrastructuur (VIPA).

De belangrijkste blikvanger is echter het nieuwe financieringsmechanisme voor de ziekenhuizen. Vlaanderen, dat sinds de zesde staatshervorming bevoegd is voor de infrastructuursubsidiëring van de ziekenhuizen, moest door de Europese boekhoudregels het oude subsidiesysteem stoppen. Er komt daarom een nieuw systeem.

Dat werkt met een instandhoudingsforfait en een strategisch forfait. Het instandhoudingsforfait (121 miljoen euro in de opstartfase) gaat naar alle ziekenhuizen en kunnen de ziekenhuizen gebruiken voor de instandhouding en het onderhoud van hun infrastructuur. Daarnaast komt er een strategisch forfait voor ziekenhuizen die kiezen voor een nieuwbouw of grondige herinrichting. Aan die financiering zijn wel voorwaarden gekoppeld. Zo moet het passen in de zorgstrategische planning.

Het grote verschil is dat het nieuwe systeem niet in één keer moet opgenomen worden in de boeken. Dat was met het oude subsidiesysteem wel het geval. Op die manier kreeg de Vlaamse begroting voor 2017 een meevaller van 333,5 miljoen euro. Een deel daarvan wordt wel ingezet voor de opstart van het forfaitsysteem.