Amerikaanse auteur Philip Roth (85) overleden: de man die om boeken gaf, niet noodzakelijk om lezers
De bekende Amerikaanse schrijver Philip Roth (85) is overleden. Hij won in 1997 met "Amerikaanse pastorale" de Pulitzer Prize en in 2005 kreeg hij voor "Het complot tegen Amerika" de Society of American Historians' Award toegekend voor de "meest bijzondere historische roman over een Amerikaans thema in 2003-2004". Roth schuwde thema's als Amerikaanse politiek, het jodendom en (mannelijke) lust in zijn oeuvre niet.
Prijzenkast vol, maar geen Nobelprijs
Roth wordt een van de grootste (blanke) Amerikaanse schrijvers van onze tijd genoemd, samen met Saul Bellow en John Updike. Hij reeg in zijn carrière de prijzen aan elkaar met onder meer (twee maal) de National Book Award en de National Book Critics Circle Award. Hij won maar liefst drie keer de PEN/Faulkner Award. In 1997 kreeg hij de prestigieuze Pulitzer Prize voor "Amerikaanse pastorale". In 2001 ontving hij de Franz Kafka Prize in Praag. Jarenlang gold hij als een van de grote kanshebbers voor de Nobelprijs Literatuur, maar Roth won evenwel nooit.
Autobiografische kenmerken
Bekende werken van Roth zijn de Kepesh-trilogie "De borst" - "Professor in begeerte" - "Een stervend dier", de satirsche en erotische "Portnoy's klacht", "De menselijke smet", "Ik was getrouwd met een communist" en "Het complot tegen Amerika". Zijn boeken spelen zich veelal af in zijn geboortestad Newark en vertellen het verhaal van het Amerikaans joodse leven vanuit zijn alter ego Nathan Zuckerman. Roth schreef graag over de Amerikaanse politiek, over de complexiteit van zijn joods-Amerikaanse achtergrond en over mannelijke lust. Â
31 boeken sinds 1959
Roth publiceerde zijn eerste verhalen toen hij 24 was. Het werden schrijfsels voor het tijdschrift New Yorker. Zijn eerste en tevens humoristische boek kwam twee jaar later, in 1959, met "Goodbye, Columbus" over het leven van de joodse middenklasse in de VS na de tweede Wereldoorlog.
In 2012 kondigde Roth aan dat hij zou stoppen met schrijven. Zijn laatste roman werd "Nemesis" (2010), over een polio-epidemie in Newark in 1944. In totaal schreef Roth 31 boeken. "Schrijven is frustrerend. Ik kan het niet meer opbrengen", vertelde hij in een van zijn laatste interviews in The New York Times.
Het scherm doet de lezer de das om
Roth werd ooit geciteerd met de bewering dat de roman stervende is. Enkele jaren geleden wilde hij die uitspraak met klem ontkennen. "Ik geloof helemaal niet dat de roman stervende is. Ik heb gezegd dat lezers uitsterven. Ik heb gezegd dat het scherm de lezer de das omdoet. Eerst het bioscoopscherm, toen het tv-scherm en nu -als genadeslag- het computerscherm."
Hoewel Roth ook kan relativeren: "Waarom hebben we lezers nodig? Aantallen zeggen niets. De boeken zeggen wel wat."
Waarom hebben we lezers nodig?