OPINIE "Eén leerkracht wil mijn dochter in haar klas, volgend schooljaar. Eén"

Stel het je even voor: verbinding tussen álle mensen in onze samenleving, en dit vanaf de eerste kleuterjaren. Willen we niet allemaal een maatschappij waarin er voor iedereen een volwaardig plekje is, ook voor de meest kwetsbaren onder ons? Wie kiest er vrijwillig voor om levenslang te verhuizen van de ene pseudoveilige instelling naar de andere ‘beschutte’ omgeving, ergens in de schone groene bossen, enkel te bereiken na een urenlange busrit, ver weg van iedereen, van het normale?

Als Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) écht werk wil maken van inclusief onderwijs, dan moeten er ook stevigere maatregelen komen om dit mogelijk te maken. Er is wel degelijk een revolutie nodig, geen evolutie.

Anders dan sommige mensen denken, is er momenteel geen massale toevlucht van duizenden gehandicapten naar het gewone onderwijs. De meeste leerlingen met een beperking zitten nog steeds in de bijzondere scholen. Mijn dochter zit wél in een gewone kleuterschool in Borgerhout. Van alle kleuters in die school krijgt 1,6% extra ondersteuning van het ondersteuningsnetwerk, mijn dochter incluis. Dit terwijl veel meer kleuters hier nood aan hebben.

Het raakt me diep hoe er wordt gesproken over de meest kwetsbare individuen onder ons. Personen met een beperking en hun ouders dragen dagdagelijks een torenhoge last die veel zwaarder is dan het doorspartelen van werkdagen over een paar schooljaren heen. They’re fucked for life. Levenslang moeten zij de fysieke, mentale en emotionele pijn en leed (ja, want dat is het nu eenmaal) dragen van wat een beperking met zich meebrengt. Levenslang moeten zij financieel voldoende middelen ophoesten voor therapieën, medische kosten, aangepaste hulpmiddelen, duurdere vakantiekampen en hobby’s, woning en levensonderhoud. Levenslang moeten zij uren spenderen aan logge administratie en consultaties, meestal noodgedwongen binnen de werkuren.

De weinige ouders die dan nog energie overhebben om te timmeren aan een inclusief pad (zij leggen de stenen van een weg die er nog niet is), maken zich daarbovenop nog eens vrij voor alle noodzakelijke vergaderingen met de school, het CLB, de ondersteuners, altijd tijdens de werkuren nota bene. Ik moet zelf op de hoogte zijn van de wetgeving rond het M-decreet en het inschrijvingsrecht, want school en CLB maken daarin fouten. Ik word geregeld geconfronteerd met weigeringen van scholen en weerstand bij leerkrachten. Ik stuur de ondersteuners vaak aan, ik enthousiasmeer en motiveer. Als Ouder voor Inclusie kan ik niet voltijds gaan werken, heb ik minder loon en veel meer kosten, for life.

Mijn dochter gaat volgend schooljaar naar het eerste leerjaar. Met de huidige extra ondersteuning van twee uur per week — als die er al komt — hou ik mijn hart vast hoe dat gaat lopen in de klas. Meer ondersteuning is noodzakelijk om haar traject meer slaagkans te geven. Maar mijn kind krijgt veel minder middelen dan wanneer ze in het buitengewoon onderwijs zou zitten. Hoe eerlijk is dat?

Terwijl inclusie wel degelijk kán. Wij doen het, en er zijn leerlingen die het al gedaan hebben! Wat als we de grijpklare weerstand en het geklaag eens achterwege zouden laten en onze focus leggen op het samen benutten van kansen, vernieuwing en verbinding? Onze school doet dat al. Met vallen en opstaan. Met een meerderheid van de leerkrachten die nog weigerachtig staat tegenover inclusie én met enkele superjuffen die het voorbeeld stellen. Eén leerkracht heeft me zopas gezegd dat ze wenst om mijn dochter in haar klas te mogen hebben, volgend schooljaar. Eén leerkracht. Die steen is alvast gelegd. En nu naar de volgende.

Al eens nagedacht over de mogelijke winsten op langere termijn als inclusie lukt? Over arbeidsgeschiktheid, onbeschutte werkplekken en valide dagtaken met een volwaardig loon? Leerlingen die inclusief onderwijs volgen, leren omgaan met reacties van andere leerlingen. Die zijn soms hard, maar dat is de realiteit. Inclusief onderwijs is vooruitgaan in verbinding met elkaar. Het is kansrijk.

Er is tegenwoordig inderdaad een grote druk op de leerkrachten, die met veel diversere problematieken bij leerlingen moeten omgaan dan pakweg 50 jaar geleden, zeker in een stedelijke context. Maar ligt het aan het M-decreet dat scholen en leerkrachten het niet meer zien zitten? Ik denk het niet, want er komen bitter weinig gehandicapten naar de gewone school.

Ja, kiezen voor inclusief onderwijs is loodzwaar. Maar voor wie eigenlijk?