AP2014

Deze corruptiezaak heeft de Spaanse premier Rajoy de kop gekost

De regering van de Spaanse premier Rajoy is vandaag gevallen, na een vertrouwensstemming. De reden daarvoor is een corruptiezaak, waarin de regerende Partido Popular (PP) schuldig bevonden werd. Het gaat om de zogenoemde "Gürtel-zaak", waarin ook de Spaanse premier Rajoy was opgeroepen als getuige.  

De zogenoemde Gürtel-zaak draait rond de zakenman Francisco Correa. Hij is een zakenman met zeer nauwe contacten met de PP, en een boezemvriend van de voormalige premier José Aznar. Correa heeft een illegaal partijfinancieringssysteem opgezet in ruil voor gunsten aan bedrijven. De zaak heet "Gürtel" naar het Duitse woord voor "riem", dat in het Spaans "correa" is. Zakenman Correa zelf is veroordeeld tot maar liefst 52 jaar cel. De voormalige penningmeester van de Partido Popular kreeg 33,5 jaar cel. Maar ook de PP zelf is dus veroordeeld, en kreeg een boete van 245.000 euro. 

De zaak ging aan het rollen door een gemeentepoliticus met gewetenswroeging in Majadahonda, een voorstadje van Madrid. Die onthulde al in 2007 dat er binnen de PP een praktijk bestond van illegale partijfinanciering. De zakenman Correa kreeg via een reeks schaduwbedrijfjes geld binnen, vooral uit de bouwsector. Met dat geld financierde hij campagnes van de PP en snoepreisjes en luxeartikelen voor politici. In ruil kregen de ondernemers invloed op wetgeving en bij grondtransacties. 

Zwarte toeslagen aan de partijtop

Een paar jaar later bleek dat het systeem nog veel grootschaliger was dan gedacht, en ook al veel langer bestond dan eerst werd vermoed. Luis Bárcenas, de voormalige penningmeester van de PP, bleek de spil in het hele schandaal. Twee decennia lang had hij de partijkas beheerd, en die spekte hij al die tijd met giften van ondernemers. Die miljoenen werden dan deels uitgekeerd als zwarte toeslagen aan de partijtop, onder meer aan de huidige premier Rajoy. Die heeft altijd ontkend dat hij iets afwist van het systeem, maar daar plaatst het gerecht vraagtekens bij.

Onder Rajoys voorganger Aznar was er een wetswijziging geweest waardoor elk stuk grond plots bouwgrond kon worden. Voorts werden ook de openbare diensten geliberaliseerd, waardoor privébedrijven via aanbestedingen mee konden dingen naar lucratieve contracten in die sector. En ook allerlei andere factoren versterkten de huizenbubbel, waardoor het corruptiesysteem voort kon ontsporen. 

Het Spaanse speciale gerechtshof dat de zaak behandelt, heeft zware straffen uitgesproken in deze zaak, het grootste corruptieschandaal in de recente geschiedenis van Spanje. Niet alleen Correa en voormalig penningmeester Bárcenas kregen lange gevangenisstraffen. Ook een andere voormalige PP-politicus kreeg 37,5 jaar cel, en de echtgenoot van een voormalige minister van Volksgezondheid onder Rajoy, kreeg ruim 14 jaar. De partij zelf krijgt dus een boete van 245.000 euro, het gerecht oordeelde dat de partij meedraaide in het systeem om er winst uit te halen. De Partido Popular gaat wel in beroep tegen de veroordeling.

Meest gelezen