Waarom de Noord-Koreanen zo graag de top met Trump willen

Eerst was het "aan" tussen Donald Trump en Kim Jong-un, dan weer "uit" en nu lijkt het weer "aan". De knipperlichtrelatie tussen beide leiders lijkt verwarrend, maar heeft veel weg van een paringsdans. 

Het dreigde afgelopen week weer te ontsporen tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten, toen Trump zijn brief de wereld instuurde. Maar Kim Jong-un hield het hoofd koel en om te tonen hoe belangrijk hij de Singapore-top van 12 juni vindt, belegde hij plots een nieuwe ontmoeting met de Zuid-Koreaanse president Moon. De tweede keer in een maand tijd.

Dat Kim Jong-un niet teruggreep naar het beproefde recept van dreigende taal en eventuele nieuwe rakettesten, wijst erop dat hij alles in het werk wil stellen om een akkoord te sluiten met de Verenigde Staten. Hij was immers ook diegene die als eerste de hand heeft gereikt aan Donald Trump, in zijn inmiddels historische nieuwjaarstoespraak van begin dit jaar.

De vraag die zich opdringt: waarom wil hij eigenlijk per se zo graag een deal sluiten met de Amerikaanse president? Dat heeft alles te maken met een belofte die hij gedaan heeft toen hij in 2011 aan de macht kwam, na de plotse dood van zijn vader. Hij had de Noord-Koreanen beloofd dat ze na de zware hongersnoden van de jaren 90 nooit meer honger zouden moeten lijden.

Daarvoor had hij een strategie ontwikkeld. Eerst diende hij voor zijn land voldoende veiligheidsgaranties te krijgen waardoor de dreiging van buitenaf, en dan vooral door de Verenigde Staten, zou afnemen. En de enige manier om dat te doen, was door de versnelde ontwikkeling van kernwapens. Niet zonder resultaat: met rasse schreden werd vooruitgang geboekt, waardoor Kim zijn land kon bestempelen als kernmacht.

Maar dat bleef niet zonder gevolgen. Bovenop de bestaande economische sancties kwamen nieuwe sancties, waardoor de economie van het land het zwaar te verduren kreeg. Een groot deel van Noord-Koreaanse export werd sinds september stilgelegd door maatregelen van de VN Veiligheidsraad. Ook de levensader die dankzij bondgenoot China nog werd opengehouden, leek steeds meer te verkalken. De internationale boycot werd steeds meer voelbaar, waardoor de belofte van Kim aan zijn volk in gevaar kwam. 

Ook al slaagde hij erin om de economie van zijn land jaarlijks te laten groeien met enkele procenten dankzij verschillende hervormingen en allerlei achterdeurtjes, hij dreigde de verwachting voor economische welvaart niet te kunnen inlossen zonder een koerswijziging. Daarom ook dat hij de verwaterde banden met China heeft aangehaald, om te leren van de succesvolle Chinese economische hervormingen.

Met afgunst kijkt Kim Jong-un ook naar de welvaart van de Zuid-Koreaanse buren, die er in enkele decennia in geslaagd zijn om uit te groeien tot een economische groeimotor in Azië. Hij voelt de druk van een nieuwe generatie jonge Noord-Koreanen, een groeiende middenklasse die de voorbije jaren gewoon is geraakt aan smartphones en dvd's met Zuid-Koreaanse tv-series.

Wie trouwens onlangs in de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang is geweest, bevestigt dat het straatbeeld er levendiger is geworden dan onder vader Kim Jong-il. Zijn zoon is vastberaden om van zijn land een "sterk socialistisch land" te maken. Maar hij beseft dat hiervoor méér nodig is dan een schrikbewind, als hij de steun van de elite niet wil verliezen die steeds meer hoopt te proeven van welvaart.

Op zijn schouders rust de verantwoordelijkheid om de Kim-dynastie nog enkele generaties verder te zetten. Daarom dus dat het cruciaal is om de dialoog met de Verenigde Staten open te houden. Niet om meteen alle kernwapens op te geven, want die blijven het regime beschermen tegen een omverwerping.

Wel om, stap voor stap, het land uit het isolement te krijgen en het economisch te kunnen hervormen met internationale steun, in ruil voor de belofte dat er een einde komt aan de ontwikkeling van nieuwe kernwapens en dat het huidige kernarsenaal wordt afgebouwd. Hiermee probeert Kim Trump te verleiden in deze paringdans. Of dat ook voor Trump volstaat, is onzeker. Hij heeft al eerder laten blijken dat hij niet zo van dansen houdt (vraag maar even aan Melania).