Regering wil onbelast bijverdienen eindelijk realiseren

1. Waarom heeft het zo lang geduurd?

Het was afgelopen juli al onderdeel van het grote zomerakkoord van de regering: Voortaan zou het mogelijk zijn om na de werkuren onbelast bij te verdienen. Op de kinderen passen, gidsen in je vrije tijd of kleine klusjes in huis. Wat vroeger in het zwart gebeurde, kan nu officieel en zonder taksen. Een pluim die Open Vld op haar hoed wilde steken. 

Alleen, de uitwerking van dat zomerakkoord sleepte aan tot na nieuwjaar in het  parlement. Ondertussen groeide het protest vanuit het middenveld. Werd hier geen oneerlijke concurrentie georganiseerd tegen de kleine zelfstandige? En ondergraaft dit niet het vrijwilligerswerk? Een vlammende open brief ondertekend door onder meer vakbonden, werkgevers en een reeks middenveldorganisaties zette de zaken op scherp.

Net voor de stemming riep het parlement van de Franse gemeenschap in Brussel, de COCOF, bovendien een belangenconflict in. De COCOF vond dat er werd ingebroken in haar bevoegdheden. Door die communautaire noodprocedure werd de maatregel tot op vandaag on hold gezet. Woensdag is er echter overleg tussen de regionale en federale regeringen. Daar zal worden vastgesteld dat de procedure is uitgeput, waarna het wetsontwerp weer naar het federaal parlement kan.

2. Wie zal er onbelast kunnen bijverdienen?

Heel wat sportclubs waren al langer vragende partij om een regeling uit te werken, maar ook andere verenigingen kunnen van de regeling gebruik maken. Voorwaarde is dat wie bijklust zelf een job heeft en minstens vier vijfde werkt. Wie op pensioen is, mag ook meedoen. Die persoon kan maximaal 500 euro per maand verdienen, wat neerkomt op 6.000 euro per jaar. Voor sportclubs is er intussen politieke consensus om dat maandelijks plafond op te trekken naar 1.000 euro. Een uitzondering op maat van bijvoorbeeld leerkrachten lo, die zo een hele zomervakantie tennisles kunnen geven. Ook het jeugdwerk zal uiteindelijk niet onder de regeling vallen.

Daarnaast is het systeem er ook voor mensen die buren of kennissen uit de nood helpen met klusjes, zoals het gras afrijden of kleine herstellingswerken in huis. Maar ook wie voor een online deelplatform werkt, kan het gebruiken. De regering stelde een lijst op van apps die in aanmerking komen. Het gaat onder meer om Deliveroo, een taxidienst als Heetch of websites waar je, jawel, een klusjesman kunt zoeken. 

Opvallend is dat bij de online deelplatformen de voorwaarden een stuk soepeler zijn. Je hoeft geen andere, vaste job te hebben en er is geen limiet per maand. Er geldt enkel een maximum van 6.000 euro per jaar. Een student kan zo in de zomer op korte tijd veel geld verdienen zonder belastingen te betalen.

3. Waarom kregen die deelplatformen een aparte status?

Voor de online deeleconomie had minister voor Digitale Agenda Alexander De Croo (Open Vld) al een eigen regeling uitgewerkt. De tijdelijke werknemer moest 10 procent van zijn loon aan de staat afstaan, zonder maximumplafond. Die oude regeling wordt nu ingepast in het nieuwe systeem, waarbij de bestaande belasting wordt geschrapt. 

Het is deze uitzondering die het meest steekt bij ondernemersoganisatie Unizo. Topman Danny Van Assche waarschuwt ervoor dat bedrijven de deelplatformen als excuus gaan gebruiken om goedkoop mensen voor korte tijd tewerk te stellen. De voorwaarden moeten gelijkgesteld worden aan de voorwaarden die gelden voor verenigingswerk en klussen (zonder platform), vindt hij. De alarmbelprocedure zorgde voor een pauze. Dat die pauze niet gebruikt is om een en ander aan te passen, noemt hij "een gemiste kans". 

4. Komen er nog aanpassingen?

Neen, Unizo ging meermaals aankloppen bij Open Vld om alsnog aanpassingen te verkrijgen, zonder succes. De partij is nochtans niet ongevoelig voor de kritiek,  Unizo-leden vormen nog altijd een deel van hun natuurlijke achterban. 

De maatregel maakt echter deel uit van een groot politiek akkoord. Daaraan ga je niet zomaar sleutelen. Dat kan later nog. "We gaan deze wet zeker evalueren", zegt Open Vld-Kamerlid Egbert Lachaert. "Als er misbruik wordt vastgesteld, dan sturen we bij." 

Nu moet de tekst zo snel mogelijk worden gestemd door de voltallige Kamer. Enkele kleine amendementen, onder meer over het jeugdwerk en de limiet bij de sportclubs, zullen pas achteraf worden toegevoegd. "Dit maakt deel uit van het zomerakkoord", zegt Lachaert. "We gaan hier niet nog eens een zomer over laten gaan." Ten laatste tegen september moet de wet ook van kracht zijn.