Binnenkort komen veel geradicaliseerde gevangenen vrij: Fransen vrezen moslimterroristen die de cel verlaten

In de jaren 2020 tot en met 2024 hebben nog eens zo’n 70 van die radicale gedetineerden in Frankrijk hun straf uitgezeten, heeft het Analysecentrum voor terrorisme (CAT) berekend. Ook zij mogen dan weer gewoon de straat op.

In Frankrijk is daarover grote onrust ontstaan. Frankrijk wordt sinds januari 2015 geplaagd door een serie van terreuraanslagen door extremisten. Daarbij vielen al meer dan 200 doden. De vrees bestaat dat veroordeelde terroristen en moslimradicalen na hun vrijlating (nieuwe) aanslagen plegen. "Deze mensen moeten onmiddellijk na hun vrijlating worden opgesloten in preventiecentra. Daar moet geëvalueerd worden of en hoe gevaarlijk ze zijn'', aldus Guillaume Peltier, vice-voorzitter van de rechtse oppositiepartij Les Républicains.

Aanleiding voor alle commotie zijn uitlatingen van openbaar aanklager François Molins. Hij noemde de vrijlating van geradicaliseerde moslims deze week ‘een groot gevaar’. "Dit zijn niet altijd mensen die spijt hebben. Het zijn juist mensen bij wie het risico bestaat dat ze gehard zijn in hun overtuigingen toen ze in de cel zaten'', aldus justitietopman Molins. "Er moet veel meer overlegd worden over hoe deze mensen (na hun vrijlating, red) gesurveilleerd moeten worden."

Volgens specialisten wordt de aanpak bemoeilijkt, omdat de radicale gedetineerden zich steeds vaker bewust zijn van de risico’s die ze lopen. Vroeger lieten ze in de gevangenis hun baard staan, veranderden ze hun kleding en weigerden ze bijvoorbeeld een televisie. Dat doen ze steeds minder vaak. Ze proberen hun politiek-religieuze overtuiging te verbergen.

"Deze gevangenen weten dat ze straks op straat gevolgd worden door inlichtingendiensten. Dus alles wat er op kan wijzen dat ze radicaal of fundamentalistisch zijn, wordt verwijderd. Ze laten niks meer zien'', aldus onderzoeker Farhad Khosrokhavar op de Franse televisie.

In de Franse Tweede Kamer zijn inmiddels vragen gesteld over de vrijlating van moslimextremisten en veroordeelde terroristen – bijna 20 dit jaar. Premier Edouard Philippe bezwoer dat de regering er alles aan doet om gevaar te voorkomen. Volgens hem wordt er door veiligheidsdiensten goed samengewerkt.

"We hebben een hele serie maatregelen genomen waardoor we die mensen kunnen volgen, vanaf het moment dat ze uit de gevangenis komen'', verdedigde minister van Justitie Nicole Belloubet zich op de radio. "Al tijdens hun detentie worden zeer gedetailleerde documenten over ze opgemaakt. Op het moment dat ze vrij worden gelaten, gaan die documenten naar inlichtingendiensten en naar de binnenlandse veiligheidsdiensten.''

Vervolgens worden de ex-gevangenen gevolgd door die diensten, als ze hun straf dus al hebben uitgezeten, aldus de minister. Bovendien hebben overheidsdiensten, zoals prefecturen en scholen, toegang tot zogeheten ‘zwarte lijsten’ waarop bijvoorbeeld geradicaliseerde moslims staan, ook na hun gevangenschap.

De minister van Justitie zei er ‘persoonlijk’ geen voorstander van te zijn dat lokale politici weten wie van hun inwoners op zo’n zwarte lijst staan. President Macron zinspeelde kort geleden op zo’n mogelijkheid. Maar dat zou haaks kunnen staan op ‘de persoonlijke vrijheden die wij hebben te waarborgen’, aldus minister Belloubet.