Mary staat bekend als een op zijn zachtst gezegd koele minnaar van het beleid van minister van Justitie Koen Geens (CD&V). Maar hij heeft zich naar eigen zeggen blauw geërgerd aan de politieke recuperatie die hij meent waar te nemen na de dodelijke schietpartij in Luik.

“Als ik meneer John Crombez (SP.A) vanochtend op de radio hoorde zeggen dat het nu het moment om te zoeken waar het fout is gelopen, dan geloofde ik mijn oren niet. We kennen nog niet eens het motief van de dader en er moeten al weer verantwoordelijken worden gezocht. Er is tot op vandaag één man die een fout heeft gemaakt en dat is de dader zelf. Niemand anders. Niet alles is iemands fout.”

Volgens Mary zijn politici - van links en van rechts- sinds de affaire-Mawda alleen nog maar bezig met politieke recuperatie. ‘Het lijkt of ze alleen nog maar aan de verkiezingen denken. En dat soort me enorm. De feiten zijn te erg om er een spel van te maken.’

‘Mensen, niet computers’

Mary zegt te hopen dat de gebeurtenissen in Luik niet tot nieuwe steekvlamwetgeving zullen leiden. “Ik kan begrijpen dat de families van de slachtoffers boos zijn. Maar het systeem van penitentiair verlof is met al zijn tekortkomingen het beste dat er bestaat. De beslissingen worden genomen door mensen, niet door computers. En dan bestaat er altijd een risico dat het fout loopt. En Geens heeft gelijk als hij zegt dat het niet te voorspellen viel dat het met Herman fout zou aflopen. Het was al die andere keren goed afgelopen.”

Volgens Mary betaalt ons land de prijs van vele jaren verwaarlozing van de gevangenissen en ook van een gebrek aan efficiënte aanpak van de radicalisering in de gevangenissen. “In Vlaanderen loopt dat nog een beetje, in Brussel en Wallonië helemaal niet. Ik zeg u: er zitten op dit momenten tientallen geradicaliseerden in de cel te wachten tot ze aan het einde van hun straf zijn. Ze gaan nooit met penitentiair verlof en vragen nooit een uitgaansvergunning. Maar als ze vrij zijn, zijn het tikkende tijdbommen die zonder controle de straat op gaan. Daar ligt het probleem, niet bij zij die met penitentiair verlof gaan.”

Perspectief, geen spelletjes

Mary verwittigt voor de uitzichtloosheid in de gevangenis. “De uitzichtloosheid is het grote probleem en het is de voedingsbodem voor extremisme. En de islam biedt een oplossing. Ik zie in de gevangenis jonge mensen van alle nationaliteiten zich bekeren tot een radicale islam. Ze heten Benjamin, Luigi maar ook Saïd. Autochtone Belgen, maar ook Italianen. De islam biedt hen het perspectief dat ze missen. Daar moeten de politici een antwoord op bieden, niet weer beginnen met goedkope spelletjes.”

Franstalige gevangenisdirecteurs reageren

“Het systeem van penitentiair verlof en uitgaansvergunningen heeft al tientallen jaren zijn nut bewezen. Het drama in Luik kan een goed functionerend systeem niet ter discussie stellen.” Dat zegt Marc Dizier, directeur van de gevangenis van Andenne en voorzitter van de Franstalige vereniging voor gevangenisdirecteurs.

Volgens Dizier heeft het systeem al jaren zijn nut bewezen. “Het is een menselijk systeem, dat natuurlijk niet perfect is”, onderlijnt de directeur van de gevangenis van Andenne. Volgens hem mag de emotie die losbarstte na de schietpartij in Luik zo’n systeem niet ter discussie stellen.

“Een gedetineerde kan penitentiair verlof krijgen op zijn eigen aanvraag. Het stelt hem in staat om drie keer 36 uren per trimester de gevangenis te verlaten. Om zijn latere vrijlating voor te bereiden”, zei minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gisteren. Er zijn een aantal voorwaarden aan gekoppeld, zoals op tijd terugkeren naar de gevangenis, geen drugs en alcohol gebruiken en geen nieuwe inbreuken plegen.

“Zijn recht op penitentiair verlof en uitgaansvergunningen is hem enkele maanden ontnomen”, zegt Dizier. Omdat hij te laat terugkeerde naar de gevangenis. “Maar het is normaal dat hij dat recht na verloop van tijd terugkrijgt.”