AfricaMuseum gaat het koloniale verleden niet uit de weg
Vanmorgen heeft de Regie der Gebouwen de sleutels van het vernieuwde AfricaMuseum in Tervuren overhandigd aan directeur Guido Gryseels. Op 8 december zal een van onze meest beroemde musea er anders uitzien, naar vorm én naar inhoud. De renovatiewerken hebben 4 jaar geduurd en 66,5 miljoen euro gekost.
In 1897 stelde het toenmalige Koloniënpaleis in Tervuren het koloniale luik tentoon van de Wereldtentoonstelling, met zalen vol kunstvoorwerpen, bodemstalen en opgezette dieren. Koning Leopold II zag het als een promotiecampagne van zijn koloniale plannen in Congo, toen nog zijn persoonlijke bezit. Met de opbrengst van economische schatten als ivoor en rubber liet hij in heel het land verschillende gebouwen optrekken om zijn macht te etaleren. Het huidige museumgebouw in Tervuren dateert van 1910 en was dringend aan restauratie toe.
Tabula rasa, of toch niet helemaal
In 2006 kregen de plannen voor de renovatie groen licht én geld van de federale regering. In 2007 begon de bekende architect Stephane Beel met een masterplan en de werken gingen in 2013 van start. In april van dit jaar heeft de bouwheer, de Regie der Gebouwen, de voorlopige oplevering van de werken afgeleverd. Vanmorgen zijn de sleutels overhandigd (zie video).
Nu is alles klaar om de nieuwe verhaallijnen in te vullen en de collectiestukken terug te brengen. Sommige pronkstukken waren al eerder teruggebracht, zoals de prauw en de olifant (zie foto's) omdat ze anders niet meer door de vernieuwde ingang zouden geraken.
Het oorspronkelijke beschermde museumgebouw uit 1910 heeft zijn grandeur terug. Het gebouw oogt fris, de gevels zijn gereinigd, de ramen vrijgemaakt, de valse plafonds zijn weggehaald. De oude museumkasten zijn opgeblonken en ook de muurschilderingen en -kaarten hebben een beurt gekregen. (foto onder)
"De kooplieden zijn weg uit de tempel" (Stephane Beel)
Het museumgebouw zal volledig worden gebruikt voor de permanente tentoonstelling. Daarom is er voor de andere functies een nieuw onthaalpaviljoen in het park gebouwd, goed ingepast in de groene omgeving, met een glazen vliesgevel. In het restaurant op de eerste verdieping heb je een prachtig zicht op het park. Een nieuwe ondergrondse wit geschilderde gang leidt de bezoeker naar het hoofdgebouw.
Het paleis van toen is nu een huis van wetenschap en ontmoeting. Het heden verduidelijkt het verleden, zonder confrontatie te vermijden.
Historische correctie
120 jaar later hebben de wetenschappers een andere kijk op wat er in die begindagen van de kolonie is gebeurd. De renovatie van de afgelopen 4 jaar is dan ook meer geworden dan een intensieve architecturale opsmuk. "Het nieuwe AfricaMuseum zal ook een nieuwe inhoud krijgen, met een kritische kijk op het kolonialisme", zei directeur Guido Gryseels.
Ook staatssecretaris van Wetenschapsbeleid Zuhal Demir vindt dat de geschiedenis wél kan worden herschreven. "Het museum verborg koloniale wantoestanden zoals uitbuiting en dwang. Niet de restauratie zelf is de grootste verwezenlijking, wel de nieuwe invulling van de inhoud. " Vanaf 8 december zal u het resultaat kunnen gaan bekijken. Dan kunnen kinderen opnieuw vol bewondering opkijken naar de beroemde giraf en zullen de vitrinekasten hopelijk zijn opgevuld met een nieuw en ander Congo.
Herbekijk de reportage over het Afrikamuseum uit "Terzake"
