"E-sigaret is een tijdbom": longspecialisten eisen strengere regels
"De e-sigaret is een tijdbom. De industrie zet vapen op de markt als een gezonde variant op roken, maar in de praktijk is het een regelrechte opstap naar de echte sigaret." Dat zegt een internationaal forum van longspecialisten. Ze eisen veel strengere maatregelen om de jeugd te beschermen.
Ze worden aangeprezen als rookstopmiddel en veilig alternatief voor tabak, maar e-sigaretten maken het roken weer normaal, stellen de longspecialisten in het vakblad European Respiratory Journal. “Nu men er na jaren preventiecampagnes eindelijk in geslaagd was om het roken onder jongeren terug te dringen, ziet men in de VS hoe het aantal vapers onder scholieren en studenten in vier jaar tijd vertienvoudigd is.”
Nieuwe generatie verslaafden
Zo ontstaat er toch nog een nieuwe generatie nicotine-verslaafden, klagen de experts. “In interne rapporten spreekt de tabaksindustrie over ‘learners’ en ‘replacement smokers’. Onderzoek wijst uit dat 80 procent van de jonge-e-rokers gestart is met een zogenaamd onschuldig aroma. In bevragingen zegt 80 procent van de jonge dampers dat ze nog altijd producten zonder nicotine kiezen. Maar verkoopcijfers spreken dat tegen: 99 procent van de verkochte e-sigaretten in de States bevat nicotine. Sommige e-sigaretten die gelabeld waren als ‘nicotine-vrij’ bleken trouwens wél nicotine te bevatten.”
“Onderzoek legt bovendien bloot dat wie regelmatig naar een elektronische sigaret grijpt, ook meer gewone sigaretten rookt: het is een eenrichtingsbrug”, klinkt het. “Eigenlijk is de industrie er in geslaagd om, na de light-sigaretten, weer een nieuwe generatie tabaksproducten op de markt te zetten.”
'De e-sigaret is even goed in staat om nicotinereceptoren van de hersenen te verzadigen als de conventionele sigaret'
En dat komt omdat de e-sigaret al even verslavend is als traditionele rookwaren, luidt het. “Frequent gebruik van nicotine zorgt voor veranderingen in het centraal zenuwstelsel, waardoor het brein nicotine nodig heeft om normaal te functioneren. En de e-sigaret is even goed in staat om nicotinereceptoren van de hersenen te verzadigen als conventionele sigaretten.”
DNA-schade
Het is niet omdat ze minder schadelijke chemicaliën bevatten dan gewone stinkstokken, dat de e-sigaret geen kwaad kan, gaat het verder. “De damp bevat ultrafijne deeltjes, vluchtige organische stoffen en zware metalen zoals nikkel, tin en lood. Een aroma is wel veilig als je het eet, maar kan toxisch zijn als je het inhaleert. In vitro is aangetoond dat ze DNA-schade kunnen toebrengen aan longweefsel. Potentieel is er ook een risico op chronische ademhalingsaandoeningen. Over het lange-termijneffect is er echter weinig gekend.”
De longspecialisten dringen aan op een reeks maatregelen. “Hef accijnzen op de e-sigaret, net zoals je dat op tabak doet. Verbied de verkoop aan jongeren. En stel een verbod in op aroma’s in producten die nicotine bevatten."
'Van alle studenten die roken, gebruikt slechts 3 procent exclusief e-sigaretten. Dat kan erop wijzen dat de e-sigaret inderdaad een gateway is naar de klassieke sigaret'
Het gebruik van de e-sigaret als gateway naar de klassieke sigaret is op dit moment nog niet bewezen. Maar de jongste studentenbevraging van het Vlaams expertisecentrum voor verslavingen (VAD) wijst toch ook in die richting. “Van alle studenten die roken (31 procent) gebruikt slechts 3 procent exclusief e-sigaretten”, weet Marijs Geirnaert.
Leeftijdsgrens moet omhoog
“Het promoten van de e-sigaret naar jongeren vinden we erg gevaarlijk en draagt het risico in zich dat we een aantal stappen terugzetten op gebied van rookpreventie", vindt Marc Verheyen van de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding. Hij pleit voor een hogere leeftijdsgrens. "Nu mogen jongeren vanaf 16 in ons land sigaretten en e-sigaretten kopen. Wij zouden de leeftijd voor beiden willen verhogen naar 18 jaar."
Verheyen staat ook in voor de opleiding van Vlaamse tabakologen. “Als rookstopmiddel is de e-sigaret geen eerste keuze, maar het kan soms wel aangeraden worden bij iemand die al jaren probeert te stoppen maar er met de andere middelen nooit in slaagde. Ook het gebruik van de e-sigaret wordt dan best afgebouwd. Als dit niet lukt is het nog steeds beter de e-sigaret te blijven gebruiken dan opnieuw sigaretten te roken. We mogen niet vergeten dat de e-sigaret nog steeds vele malen gezonder is dan de klassieke sigaret.”