Een zwarte partijkas die de belastingbetaler tot 120 miljoen euro kostte: dit corruptieschandaal bracht Rajoy ten val

Tot 120 miljoen euro zou de Spaanse belastingbetaler verloren hebben door de grootschalige fraude die van 1989 tot 2009 in en rond de Partido Popular (PP) werd georganiseerd. Ook Rajoy werd daarin genoemd, al werd hij niet veroordeeld.

De Gürtel-zaak draait rond spilfiguur Francisco Correa, een zakenman uit de entourage van de top van de PP die bijvoorbeeld ook goed bevriend is met ex-premier José Aznar. Het Spaanse gerecht kwam Correa een tiental jaar geleden op het spoor na onthullingen door een klokkenluider binnen de PP. 

Correa runde tussen 1999 en 2005 een netwerk waarbij bedrijven illegaal geld aan de partij en politici betaalden in ruil voor lucratieve overheidsopdrachten en andere gunsten, zoals invloed op het beleid. Tegelijkertijd werd er geld witgewassen. 

Vooral bouwbedrijven profiteerden van het uitgebreide en uitgekiende illegale financieringsstromen. Het gerecht gebruikte voor het onderzoek de codenaam Gürtel naar het Duitse woord voor 'riem', 'correa' in het Spaans. 

De zaak hangt nauw samen met dat ander corruptieschandaal, de zaak-Bárcenas. Dat draait rond de voormalige penningmeester van de Partido Popular met dezelfde naam, Luis Bárcenas. Die hield jarenlang een zwarte kas bij naast de officiële boekhouding van de partij, een zogenaamde caja B. 

Bárcenas noteerde nauwgezet wie hoeveel geld aan steekpenningen kreeg en van welke bedrijven de illegale giften kwamen. In de honderden pagina's van de zwarte boekhouding figureren absolute topfiguren uit de partij, ook Mariano Rajoy. De krant El Pais bracht in januari 2013 de documenten naar buiten. Toplui kregen elk semester een bepaalde som uitgekeerd.

Francisco Correa, de spilfiguur in het Gürtel-schandaal, kreeg vorige week een celstraf van 52 jaar. Bárcenas moet 33,5 jaar naar de gevangenis en kreeg een boete van 44 miljoen euro. Hij werd veroordeeld voor het ontwijken van meer dan 11,5 miljoen euro aan belastingen en het ontvangen van 1,24 miljoen euro smeergeld van ondernemers die Correa aan hem voorstelde.

Rajoy zelf is niet veroordeeld. Hij werd wel gehoord als getuige en ontkende altijd iets over zwart geld bij zijn partij geweten te hebben of ooit illegaal geld te hebben ontvangen. De rechtbank stelde zich ernstige vragen bij Rajoys getuigenis.

De PP zelf werd wel veroordeeld en kreeg een boete van 245.000 euro. In het hoofdgeding van het monsterproces werden 29 van de 37 beklaagden voor in totaal 351 jaar gevangenis veroordeeld. Het vonnis was maar liefst 1.687 pagina's dik.