Het officiële echtscheidingscijfer in België daalt al jaren. Zo waren er in 2016 in totaal 23.583 echtscheidingen, 4,4 procent minder dan het jaar daarvoor. Dat lijkt goed nieuws, maar de werkelijkheid is minder rooskleurig.

Statbel, het Belgische statistiekbureau, baseert zich voor dat cijfer­ alleen op het aantal geregistreerde huwelijken. De wettelijk samen­wonenden belanden in een andere statistiek, omdat het officieel niet gaat over echtscheiding maar over de stop­zetting van een samenlevings­contract. De groeiende groep koppels die kiest voor het vrijblijvende feitelijk samenwonen, is dan weer helemaal onzichtbaar in de cijfers.

“Onzichtbare scheidingsgolf”

Om die blinde vlek mee in beeld te brengen, onderzochten de sociologen Dimitri Mortelmans en Layla Van den Berg (UAntwerpen) een steekproef van bijna 20.000 Belgische koppels uit de Kruispuntdatabank voor Sociale Zekerheid. De resultaten zijn veelzeggend: wie zijn samenlevingscontract na verloop van tijd omzet in een huwelijk, de zogenaamde ‘omzetters’, is na veertien jaar nog bijna tachtig procent samen.

Maar van de samenwonende koppels die niet trouwen, is dan nog slechts een derde samen. “Het is vooral deze groep die veel vaker uit elkaar gaat en voor een onzichtbare scheidingsgolf zorgt”, aldus de onderzoekers. “Een mogelijke verklaring is het feit dat het uiteraard vooral de sterke koppels, gekenmerkt door hoge relatiekwaliteit en positieve toekomstperspectieven, zijn die hun relatie omzetten naar een huwelijk. De koppels die al snel merken geen goede match te zijn, zullen minder vaak huwen en makkelijker en sneller weer uit elkaar gaan.”

Jong, geen kinderen, of lager inkomen

Bijkomend geven de resultaten ook aan dat bepaalde achtergrondkenmerken een belangrijke rol spelen in het bepalen of samenwonende koppels uit elkaar gaan. Onderzoekster Layla Van den Berg: “Zo zijn het vooral de jongere koppels die veel vaker uit elkaar gaan vergeleken met koppels gevormd op oudere leeftijden. Ook koppels die geen kinderen krijgen in de eerste relatiejaren, gaan vaker uit elkaar dan koppels die dit wel doen. Koppels met een lager inkomen blijven eveneens minder vaak bij elkaar.”