Karimeh Abbud: maak kennis met de eerste professionele fotografe in de Arabische wereld

In 2006 spotte archiefonderzoeker Ahmed Mrowat uit Nazareth een oproep in een lokale krant in Israël: "Weet u iets over een fotografe die Karimeh Abbud heet? Bel maar."

Mrowat kwam er snel achter dat het om een unieke fotocollectie ging uit het begin van de twintigste eeuw, die ergens verscholen lag in een kelder in een huis in Jeruzalem. De naam van de kunstenares in kwestie was totaal onbekend bij de Arabische bevolking, zowel in Israël als in de bezette Palestijnse gebieden.

Karimeh Abbud werd in 1896 in de stad Nazareth geboren, toen nog een Palestijnse stad onder het Ottomaanse rijk. Ze kwam uit een protestante familie die wortels had in Libanon. Haar vader was een dominee en hij moest voor zijn werk vaak verhuizen. "Daardoor groeide Karima op in verschillende steden en leerde ze veel mensen kennen", zegt Mrowat. "Voor haar 17e verjaardag kreeg ze een camera cadeau van haar vader. Ze begon eerst haar familie en vrienden te fotograferen voordat ze een eigen studio oprichtte en andere mensen begon te portretteren."

Haar eerste gesigneerde foto dateert uit 1919, net voor het begin van het Britse mandaat in Palestina. Tegen de jaren 30 was ze een professionele fotografe in Nazareth, vooral nadat de enige mannelijke fotograaf in de stad was verhuisd. Hierdoor was er veel vraag voor Abbud om foto's te nemen van trouwfeesten en andere gelegenheden.

Abbud was een vrouwelijke pionier in haar vak. Niet alleen was ze de eerste Palestijnse fotografe, maar ook de eerste vrouwelijke fotograaf in de regio. Het feit dat Abbud een vrouw was, gaf haar meer toegang om vrouwen en familie's te portretteren. Ook de camera was toen nog niet bekend bij de Arabische traditionele gezinnen. Velen stonden nog wantrouwig ten opzichte van het vreemde toestel met één oog.

Na het overlijden van haar moeder verhuisde Abbud uit Nazareth, eerst naar Jeruzalem en daarna naar Bethlehem. Haar laatste brief dateert van 1941 en was gericht aan haar neven in Nazareth. Daarin gaf ze aan dat ze opnieuw naar Nazareth wilde verhuizen om te werken aan een afgedrukt album van haar collectie. Over haar ervaring na de stichting van de staat Israël in 1948 en de Arabische-Israëlische oorlog hierna is er weinig bekend. In 1955 overleed ze in Nazareth. Een halve eeuw later werd haar collectie ontdekt.

Zo'n 80 foto's van Karimeh Abbud worden tot en met dit weekend vertoond in Cinema Galeries, nabij de Grote Markt in Brussel. De tentoonstelling maakt deel uit de European Development Days, die dit jaar gericht zijn op gendergelijkheid en empowerment van vrouwen.