"Ca va faire boum": het verontrustende interview met Fouad B.
In een gesprek met De Morgen waarschuwde Fouad B. dinsdag voor een aanslag in Luik. Daarna startte de politie een klopjacht op hem. B. was nog maar 2 weken vrij nadat hij vast zat voor terrorisme en zou de schutter van Luik hebben geradicaliseerd.
“Ça va faire boum. Vanavond is er een aanslag in Luik. Hoe laat exact weet ik niet, maar de soldaten van Islamitische Staat gaan komen.”
Verschillende keren herhaalt hij zijn boodschap in andere bewoordingen. We zitten op het terras van het Grand Café de la Gare in Luik, aan een van de mooiste stations van Europa. 20 meter verder hangen de vlaggen halfstok. Net vandaag begraaft Luik de twee agentes die omkwamen bij de schietpartij van Benjamin Herman, een gevangenisvriend van Fouad B. Die laatste wordt boos dat het interview zo plots stopt na zijn dreigement.
Enkele minuten later bellen we de politie. Fouad B. is namelijk niet de eerste de beste. Al zeker sinds een gewapende overval op een nachtwinkel in 2006 heeft hij een knipperlichtrelatie met de gevangenis wegens gewapende diefstallen, afpersing, bedreiging en slagen en verwondingen.
De laatste keer ging Fouad B. de gevangenis in op 18 juli 2013 voor brandstichting. In principe zou die straf halverwege 2017 ten einde lopen, maar door zijn radicale gedrag in de gevangenis is er een jaar eerder een nieuw onderzoek naar terrorisme gestart. In het kader daarvan zat hij in voorlopige hechtenis tot in januari van dit jaar. Toen kwam hij vrij met een enkelband om. Die mocht hij op 22 mei, twee weken geleden dus, inleveren.
'Ze hebben me gebeld, maar ik heb tegen die rotzakken gezegd dat ze konden doodvallen'
De raadkamer oordeelde dat er geen onmiddellijke dreiging van hem uitging en stelde hem in voorwaardelijke vrijheid. Een van de voorwaarden was dat hij een deradicaliseringstraject moest volgen. Fouad B.: “Ze hebben me gebeld, maar ik heb tegen die rotzakken gezegd dat ze konden doodvallen.”
B. wordt verantwoordelijk geacht voor de mogelijke radicalisering van de schutter van Luik.
Gevraagd naar Herman, zegt Fouad B.: “Ik heb nooit contact gehad met Herman tijdens zijn penitentiair verlof, maar ik had een zeer goed contact met hem in de gevangenis. Ik ben degene die hem heeft bekeerd.”
Herman is bekeerd in 2012, toen beiden elkaar nog niet kenden, maar Fouad B. verduidelijkt dat hij het heeft over een tweede bekering, “tot de ware islam”.
Bidplek
Volgens de inlichtingendiensten radicaliseerde Fouad B. andere gedetineerden en had hij rond zich een kring verzameld van medegevangenen die stelden naar Syrië af te reizen of terreur in eigen land te plegen zodra ze zouden vrijkomen. Voldoende voor het orgaan van dreigingsanalyse OCAD om hem op de lijst van Homegrown Terrorist Fighters (HTF) te zetten.
Maar Fouad B. uitte ook zelf de intentie om in Syrië te gaan vechten, waardoor hij op de lijst ook staat als Foreign Terrorist Fighter (FTF). In de voorbereiding van een artikel over de mogelijke radicalisering van Benjamin Herman was het logisch om Fouad B. te contacteren, aangezien hij vrij was.
Dat contact verliep via zijn Facebook-profiel, waar B. poseert met een bidplek op het voorhoofd. Vrome moslims zijn trots op de eeltplek die ontstaat door veelvuldig met het hoofd de grond te raken bij het bidden.
‘Voor OCAD ben ik al een grote terrorist. Ik ben het eens met hun analyse. Ik ben chef voor IS’
B. blijkt verbolgen over de teneur van de artikels, die hem “zwartmaken”. “Mijn gedachten zijn bij de slachtoffers van het drama in Luik en hun families”, schreef hij via Facebook Messenger. “Het verdient een rechtzetting door een van de personen die effectief verhoord is door de politie in het kader van dit dossier en die, ja, benaderd is door de schutter. Ik wil mijn naam zuiveren.”
We maken een afspraak in het station van Luik-Guillemins op maandag 14 uur. Fouad B. daagt niet op. ’s Anderendaags laat hij weten dat zijn zoontje is aangereden door een auto en hij de hele dag in het ziekenhuis had doorgebracht. Een nieuwe afspraak dus, opnieuw om 14 uur, aan Luik-Guillemins.
Zodra het interview begint, is duidelijk dat hij hier niet is om zijn eer te zuiveren. Vrij snel begint hij op te scheppen over zijn crimineel verleden. “Mijn familie heeft veel invloed in Verviers en Luik. We staan bekend voor banditisme en hebben geschiedenis gemaakt met de bende Habran.”
De broer van Fouad werd verdacht van vier moorden, maar ook hijzelf maakte deel uit van dat dossier. “Ik verkocht de wapens. Daarna heb ik nog vier jaar gezeten voor iets anders en vervolgens ben ik in verdenking gesteld van terrorisme.
“Voor OCAD ben ik al een grote terrorist. Ik ben het eens met hun analyse. Ik ben chef voor IS. Ik ben niet in Syrië geweest , maar ik heb belangrijke contacten met cheffen ginder.”
Off the record
Of hij nu ook nog contact heeft met IS? Hij kan er enkel hard om lachen. Fouad B. maakt een erg nerveuze indruk en om de haverklap legt hij de opname van het interview stil om iets off the record te zeggen dat mogelijk strafbaar kan zijn onder de terrorismewet. Of dan begint hij plots met gebaren te communiceren.
Gevraagd naar wat hij denkt van de schietpartij een week eerder, antwoordt hij dat het verschrikkelijk is wat er gebeurd is, en dat hij geweend heeft om de agenten. Ondertussen vuurt hij een salvo van knipogen af, alsof hij het tegenovergestelde bedoelt.
En dan bestelt hij “un double J&B”. Het is ramadan, en deze extremistische moslim drinkt niet alleen voor zonsondergang, hij drinkt whiskey. En hij wil dat het opgemerkt wordt.
'Alcohol, da’s toch vreemd, niet? Tijdens de ramadan dan nog. Dat is iets tussen Allah en mij'
“Alcohol, da’s toch vreemd, niet? Tijdens de ramadan dan nog. Dat is iets tussen Allah en mij”, zegt hij, terwijl hij naar boven wijst. “Begrijp je wat ik wil zeggen?”
Halverwege het interview bestelt hij een tweede dubbele whiskey. Terroristen die alcohol drinken zijn eerder zeldzaam. Al stonden de aanslagplegers van bijvoorbeeld Nice en Berlijn wel bekend om hun liederlijk leven. Doordat Ani Amri, de aanslagpleger op een kerstmarkt in Berlijn alcohol dronk en drugs gebruikte, beschouwde de politie hem niet als een potentiële terrorist.
“Ofwel is dit een erg labiel profiel, ofwel is het iemand die de richtlijnen van IS volgt”, zegt Ilyas Zarhoni van deradicaliseringscentrum Ceapire. “In de handleiding van IS, How to survive in the West, laten ze dat expliciet toe, terwijl het verboden is in de islam. Allemaal met de bedoeling dat je niet opvalt als extremist voor je toeslaat.” In het sjiisme staat zoiets bekend als taqiyyah, in het soennisme heeft IS de strategie zich toegeëigend.
Opscheppen
In een tweede opeising van IS vermelden ze ook de kunya, of strijdnaam, van Benjamin Herman, Bakr al Belgiki, een naam die ook Fouad B. kent. Zelf noemt hij zich Abu Adam al Belgiki, wegens zijn zoon Adam, “de liefde van mijn leven”.
“Ja, Herman had contacten bij IS. Ik heb er ook. Die mensen benaderen je. Hier in Luik kan iets gebeuren, waar ik niet verantwoordelijk voor ben, maar wel de Islamitische Staat.”
‘Als ik in de cel beland door dit te zeggen, kan het me niet schelen. Er gaat iets gebeuren vanavond. Ik weet het’
De sfeer slaat om als Fouad B. terugkomt van een plaspauze. Hij valt meteen met de deur in huis. “Ik ga u iets vertellen. Dat van gisteren, het ongeval van mijn zoon, was een leugen. We waren gewoon nog niet klaar. Vandaag zijn we klaar. Als ik in de gevangenis beland door dit te zeggen, kan het me niet schelen, maar er gaat iets gebeuren. Ik weet het. Vanavond.”
Het is erg moeilijk om uit te maken of hier een dronkaard voor ons zit die vooral wil opscheppen. Of is het iemand die via een krantenartikel aanzien wil bij kwetsbare jongeren?
Alarmbellen
Gezien zijn zware achtergrond, de ernst van de dreigementen en het feit dat we een week na de schietpartij zijn, in de buurt van het station van Luik, nemen we contact op met de politie. We melden zijn mogelijke dronkenschap, maar ze nemen het onmiddellijk ernstig.
“B. was immers een doorgewinterde crimineel die radicaliseerde in de gevangenis”, zegt een bron dicht bij het dossier. “Zoiets moet je gewoon onderzoeken.”
Fouad B. had zich al voor het interview moeten melden bij de politie, als onderdeel van zijn voorwaarden, maar was niet opgedaagd. De nieuwe informatie zorgt ervoor dat alle alarmbellen afgaan bij politie, parket en OCAD. De man wordt geseind.
Op vraag van het parket wacht De Morgen met publicatie, om geen paniek te veroorzaken in Luik. Het duurt uiteindelijk bijna 24 uur om hem op te sporen. Om 14 uur konden in Ensival, een deelgemeente van Verviers, de speciale eenheden van de federale politie Fouad B. inrekenen. Hij was niet in het bezit van wapens, drugs of explosieven.
Een agent raakte tijdens die actie gewond, toen hij zichzelf in het been schoot bij het uitstappen uit zijn dienstwagen. “Zo gespannen stonden de zenuwen”, zegt een bron.
De onderzoeksrechter moet nu beslissen of Fouad B. zijn voorwaarden geschonden heeft en opnieuw naar de gevangenis moet. Het federaal parket onderzoekt ondertussen hoe ernstig de dreiging was.