Schip met 629 migranten dat niet welkom is in Italië en Malta, mag aanleggen in haven van Valencia

Aanmeren kon het schip voorlopig nergens. Italië weigert het schip te laten aanleggen en vroeg Malta de opvarenden op te vangen. De Maltese regering voelt daar echter niets voor. Ondertussen dobbert het schip doelloos tussen Italië en Malta. 

Zowel de Spaanse regering als de steden Valencia en Barcelona hebben daarop aangeboden het schip op te vangen. De Spaanse premier Pedro Sánchez zegt dat hij opdracht heeft gegeven de haven van Valencia open te stellen. Of de Aquarius daar ook op ingaat en of de bestemming realistisch is, is nog niet duidelijk. Het schip ligt 1.300 kilometer verwijderd van de Spaanse stad en zou nog dagen onderweg zijn, terwijl het bijna geen voedsel meer heeft. 

Joseph Muscat, de premier van Malta, zal daarom nieuwe voedselvoorraden naar het schip sturen, kondigde hij op Twiter aan.

Volgens de hulporganisatie SOS Mediterranee zijn er 629 immigranten aan boord van de Aquarius, onder wie 134 minderjarigen en 7 zwangere vrouwen. Vierhonderd opvarenden werden in de nacht van zaterdag op zondag door de Italiaanse marine, kustwacht en koopvaardijschepen uit het water van de Middellandse zee gehaald en overgedragen aan de Aquarius.

Volgens Artsen zonder Grenzen, dat aanwezig is op het schip, beginnen de migranten ondertussen ongerust te worden over hun lot. "Wij hebben iedereen geïnformeerd over de huidige situatie. Een man dreigde overboord te springen en zei dat hij bang was dat hij teruggestuurd zou worden naar Libië." Het schip bevindt zich enkele uren na de Spaanse toezegging nog altijd tussen Malta en Sicilië en wacht volgens scheepvaartgegevens nog altijd op instructies.

Het VN-vluchtelingenagentschap UNHCR vraagt met aandrang het schip ergens te laten aanmeren omdat de voedselvoorraden stilaan uitgeput geraken. "Ze hebben nu snel hulp nodig, de verantwoordelijkheden kunnen later uitgeklaard worden", aldus de UNHCR in een mededeling. De landen in het Middellandse Zeegebieden hebben volgens de VN de plicht om honderden mensen die door het schip Aquarius op de Middellandse Zee zijn gered, aan land te laten komen.

Ook de Europese Commissie roept Italië en Malta op zo snel mogelijk een oplossing te vinden. "Dit gaat over mensen, meer dan zeshonderd, onder wie minderjarigen. Het zou de prioriteit moeten zijn van zowel Italië als Malta om te verzekeren dat deze mensen de zorg krijgen die ze nodig hebben,'' zei een woordvoerder in Brussel."

De nieuwe Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini van de extreemrechtse Lega maakte op Facebook alvast de nieuwe koers van zijn land bekend. "Malta laat niemand binnen. Frankrijk stuurt mensen terug aan de grens, Spanje beschermt zijn grenzen met wapens. Vanaf vandaag zal Italië ook beginnen om nee te zeggen tegen mensenhandel, nee tegen de business van illegale immigratie."

Op Twitter reageerde Salvini tevreden over de Spaanse beslissing het schip op te vangen. "VICTORIE! 629 migranten aan boord van de Aquarius gaan richting Spanje. Het eerste doel is bereikt!", klonk het triomfalistisch.

Eerder beschuldigde Salvini hulporganisaties er al van te fungeren als 'taxiservice'voor de migranten. Zijn Lega-partij vormde onlangs een regeringscoalitie met de radicale Vijfsterrenbeweging. Salvini beloofde zijn kiezers de immigratie te beperken. 

Malta zegt dat het niets te maken heeft met de operatie waarbij honderden vluchtelingen uit zee zijn gered. Volgens het land zijn de immigranten opgepikt in Libische wateren, waar de Italiaanse reddingsdiensten actief zijn. Daardoor zijn ze de verantwoordelijkheid van de Italianen, vindt de regering van het eiland.

De Maltese eerste minister Joseph Muscat sprak over de kwestie met de Italiaanse regeringsleider Giuseppe Conte en stelde dat Malta handelt "conform zijn internationale verplichtingen". "Malta zal het vaartuig in kwestie niet in zijn havens ontvangen", staat in een persbericht van de Maltese regering. Muscat zei dat de migranten naar de meest dichtstbijzijnde haven gebracht hadden moeten worden, bericht de krant Times of Malta. Malta zou wel bereid zijn mensen op te vangen die dringend medische hulp nodig hebben.

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken zei vanmorgen in De ochtend op Radio 1 dat "dit er aan zat te komen". "Salvini heeft duidelijk gezegd wat hij gaat doen. Als je niemand nog operationeel begint te redden, verdrinken er duizenden mensen, maar is er geen schending van artikel 3 (van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, red.). Dat is dan het ultieme cynisme van het failliete Europese migratiebeleid, zoals ik het vorige week heb gezegd."

"Als Italië blijft zeggen: we doen het niet: basta cosi. En Malta doet het ook niet? Dan zal er een oplossing moeten komen met een asielkamp in Noord-Afrika.”

Een oplossing werd ook aangeboden door enkele steden in Zuid-Italië. De Siciliaanse stad Palermo zou de immigranten alsnog aan wal willen laten. De stad gaat in tegen orders van de regering om de immigranten niet toe te laten. Burgemeester Leoluca Orlando stelde dat hij het schip wil laten aanmeren en dat de geredde migranten van boord mogen. "Palermo betekent in het Oudgrieks 'complete haven'. We hebben altijd hulpboten en schepen verwelkomd die levens op zee hebben gered. We zullen nu niet stoppen", zegt Orlando.

De burgemeester stelt dat Salvini het internationaal recht overtreedt. "Hij heeft opnieuw laten zien dat we een extreem-rechts bewind hebben." 

Orlando staat overigens niet alleen. Ook de burgemeesters van Napels, Messina en Reggio Calabria zouden de oproep van Salvini naast zich neer willen leggen door het schip te willen toelaten. "Napels staat klaar om, zonder geld, mensenlevens te redden", tweette de burgemeester van de stad. Hij noemt Salvini "harteloos".

Volgens een tweet van SOS Mediterranee laat ligt het schip nu tussen Italië en Malta. "Ons doel is dat de 629 mensen die nu aan boord zijn van de Aquarius, van wie we een aantal zaterdagnacht in moeilijke omstandigheden gered hebben, in een veilige haven van boord kunnen", aldus woordvoerder Mathilde Auvillain van de hulporganisatie.

De Italiaanse premier Conte had wel aangekondigd dat Italië twee patrouilleschepen met artsen aan boord heeft gestuurd, "om de gezondheid te beschermen van iedereen aan boord van de Aquarius".

Minister Salvini verkondigde volgens persbureau ANSA dat zijn land behalve de Aquarius ook een ander reddingsschip zal verbieden om aan te leggen. "Vandaag bevindt het schip Sea Watch 3 van een Duitse hulporganisatie, onder Nederlandse vlag, zich voor de kust van Libië", schreef hij op Twitter. "Daar wachten ze om de zoveelste lading migranten op te halen om naar Italië te brengen." Hij gebruikte de hashtag #chiudiamoiporti: we sluiten de havens.

De Libische kustwacht heeft gisteren overigens 180 migranten gered voor de kust van Tripoli. De opvarenden, onder wie twaalf kinderen, bevonden zich in een rubberen boottje dat plots in de problemen kwam.

De opvarenden waren allemaal afkomstig uit Afrika, meer bepaald uit Ghana, Ivoorkust, Mali, Senegal, Nigeria en Guinea. De Libische kustwacht kon hen redden op ongeveer 70 kilometer van al-Khoms, een stad ten oosten van hoofdstad Tripoli, meldt de marine. De migranten zijn daarna allemaal overgedragen aan de migratie-autoriteiten van Tripoli.

De Libische kustwacht redde zaterdag ook al 152 migranten op zee.

Libië is een belangrijke transitplaats voor migranten die er de Middellandse Zee oversteken in de hoop Italië en zo West-Europa te bereiken. Na een akkoord met de Europese Unie vorig jaar is het aantal migranten dat Italië via de Middellandse Zeeroute bereikt wel fors teruggevallen.

De Verenigde Naties schatten dat dit jaar zeker vijfhonderd mensen zijn omgekomen terwijl ze de Middellandse Zee trachtten over te steken. Vorig jaar waren dat er 2.853.