Regisseur Paolo Genovese over 'The Place': hoever wilt u gaan om te krijgen wat u wilt?

Het verhaal van The Place heeft veel weg van een oude legende. Een man ontvangt aan een tafel in een café mensen die hem vragen hun wensen in te willigen. Een blinde wil zien, een eenzame vrouw wil dat haar man haar bemint zoals de eerste keer, een vader wil dat zijn zieke zoon geneest. Maar er moet wel een prijs betaald worden, en die is vaak hoog en moreel verwerpelijk. Terwijl je je afvraagt hoever de mensen bereid zijn te gaan, raken de levens van de personages verstrengeld. 

De man die het verhaal inblikte is Paolo Genovese, die zich voor The Place baseerde op de Amerikaanse reeks The Booth at the End. Paolo Genevese: "Na mijn laatste film, Perfect Strangers, had ik geen idee wat ik wilde doen. De film was erg low budget gedraaid, én een kaskraker in Italië: een droom voor heel wat producers. Ik kreeg dan ook heel wat telefoontjes om te vragen of ik geen sequel wou maken. Maar ik wilde iets helemaal anders doen. Meestal wordt een vervolg minder goed als je je vorige succes wil evenaren. Toen ik op een nacht toevallig de The Booth at the End zag, was ik meteen verkocht. Vooral de ethische vraag sprak me aan: hoever ben je bereid te gaan om te krijgen wat je wilt? De vraagstelling speelt in op onze empathie: je vraagt je meteen af wat je zelf zou doen in zo’n situatie."

_{Lees verder onder de foto.}

Wat was de grootste uitdaging om van de serie een film van te maken?

Genovese: "De serie bestond uit een reeks tranches de vie, zonder dramatische spanningsboog of climax. Bij de herwerking moest ik de aandacht van de kijker vasthouden gedurende anderhalf uur. Voor elk afzonderlijk verhaal hebben we spanning gecreëerd met een onverwachte wending, een turn of events. Als kijker heb je ook de verwachting dat er iets gaat gebeuren. Je vraagt je af wie de test doorstaat, wie het overleeft en wie niet. De mechanicus wil louter een nacht doorbrengen met een meisje, maar onverwachte gebeurtenissen zorgen ervoor dat zijn leven een nieuw pad inslaat. De non die opnieuw in God wil geloven, vindt de liefde. Maar ze gelooft op een andere manier."

De personages hebt u grotendeels behouden.

"Klopt, ik heb er enkele geschrapt en enkele nieuwe ontwikkeld, zoals de vrouw die wil dat haar man haar even hartstochtelijk bemint als in het begin van hun relatie. Sommige heb ik ook geschrapt omdat ik ze minder interessant vond. En ik heb de verhaallijnen ook meer door elkaar laten lopen.”

Net zoals in Perfect Strangers is de hele film opgenomen op één locatie. Toch een extra risico, niet?

"Het risico zit meer in het script dan in de beperking tot één locatie. Als het script werkt, zit de film goed. Vergelijk het met koken. Als je maar twee ingrediënten hebt, kan het ook heel lekker zijn. Maar ik geef toe dat het een uitdaging is om de kijker te blijven boeien. In de eerste plaats ga ik uit van de film die ik wil maken. Ik heb ondertussen al twaalf films gemaakt, dan wil je wel eens iets riskeren. Ik ben op een punt gekomen waarop ik het me kan veroorloven."

_{Lees verder onder de foto.}

U hebt al wat kassuccessen achter uw naam staan. Hoe slaagt u daar telkens opnieuw in?

"Bij elke film die ik maak, vraag ik me af hoe ik het beter kan doen dan de vorige. Ik vertel over mensen, over relaties en over emoties. Dat doet het altijd goed. (lacht) Het zijn de grote thema's van het leven, vaak is er een actueel element. Maar ik breng alles met een lichtheid, zodat het verteerbaar blijft."

We leven in een tijd waarin de beeldcultuur heel sterk is. Met uw film keert u eerder terug naar de orale traditie. Er heerst een voorvaderlijke sfeer, de man schrijft alles op in een boek met een pen.

"De personages vertellen over hun leven, maar we tonen het niet. Zo wordt de fantasie van de kijker geprikkeld. Het voorvaderlijke spreekt ons aan omdat het ergens diep in onze geschiedenis en in onze genen zit. We herkennen veel elementen uit de Bijbel: een offer, een pact, een straf, een redding... Religie is vandaag opnieuw sterk aanwezig, ik vond het interessant daarop in te spelen. The Place is zeker geen religieuze film, maar het religieuze of bovennatuurlijke is wel aanwezig. Als kijker vraag je je af wie de man is: is hij de duivel, is hij een bemiddelaar? Er is veel mysterie."

De film blijft ook helemaal overeind dankzij de sterke acteerprestaties. Hoe verliep de casting?

"Ik heb het geluk gehad dat ik met de beste acteurs van Italië kon werken. Omdat we alles filmden op één locatie, had ik elke acteur maar één dag nodig. Dus iedereen die ik vroeg, kon die opnames wel ingepland krijgen in de agenda. Ik heb ook geprobeerd om een mooi palet te creëren van verschillende acteer­stijlen, sommige minimalistisch, andere expressief. De moeilijkste rol was die van de man die de mensen ontvangt en de opdrachten uitdeelt. Hij moest iets voorvaderlijks uitstralen, het lijden en de pijn moesten aanwezig zijn in zijn figuur. Maar zelf heeft hij geen verhaal, hij luistert. Als je niets hebt, ga je snel te veel acteren. Zijn rol moest dus minimalistisch zijn. Valerio Mastandrea was een goede keuze.”

_{Lees verder onder de foto.}

U hebt een eerder ongewoon parcours afgelegd. U hebt economie gestudeerd en u hebt gewerkt voor Amerikaanse multinationals. Hoe bent u in de filmsector beland?

"Als kind droomde ik niet echt van een carrière als regisseur. Ik wist zelfs niet dat het beroep bestond. Ik kom uit een gewone middenklassefamilie, je had een degelijk diploma nodig om de kost te verdienen. Mijn eerste stap naar de reclamewereld was al een behoorlijke stap. Ik zegde mijn vast contract op, om dan zes maanden lang gratis te werken als copywriter bij een reclamebureau. Ik stond altijd mee op de set. En toen ik enkele reclameprijzen voor tv-spots won, kreeg ik geleidelijk aan meer krediet. Ondertussen heb ik zo’n 300 tv-spots ingeblikt, ik doe het soms nog tussendoor."

Was u als kind al sterk bezig met film?

"Op mijn veertiende verjaardag kreeg ik een camera. Ik filmde alles: niet alleen de leuke momenten tijdens de vakantie, maar ook doordeweekse dagen op school, in de voetbalclub, in de discotheek. Ik monteerde de beelden en zette er muziek onder. Toen was dat nog speciaal: er waren nog geen smartphones. Mijn vrienden vonden het verschrikkelijk vervelend dat ik hen de hele tijd filmde. Maar nadien waren ze blij als ze het resultaat zagen. Hun hele jeugd is gedocumenteerd, ze hebben mooie herinneringen."

_{Lees verder onder de foto.}

Wat hebt u geleerd uit de reclamewereld?

"Om beknopt te zijn, en alle overtolligheid te schrappen. In een tv-spot heb je dertig seconden om je verhaal te vertellen en tot de essentie te komen. Ik heb veel gevoel voor ritme, ik weet altijd perfect waar ik naartoe wil. Ik denk dat er weinig lege momenten zijn in mijn films. Mijn doel is anders: ik moet niets verkopen. Maar mijn mentale benadering is dezelfde. Je leert ook om flexibel te zijn, omdat je in de reclamewereld voortdurend werkt voor verschillende klanten en voor verschillende productiebedrijven. Je kunt ook makkelijker experimenteren met nieuwe technieken, een nieuwe manier om een verhaal te vertellen."

Stel dat u de kans kreeg de man uit de film te ontmoeten, aan wie u om het even wat kan vragen. Wat zou u vragen? 

"Niets. Ik geloof niet in de gemakkelijke weg waarbij je zomaar kan vragen wat je wil en het dan krijgt. Ik heb altijd hard gewerkt om te komen waar ik nu ben. Ik zou nooit de ene vrijheid voor de andere willen opofferen."

En wat als uw kind zwaar ziek zou zijn?

"Tja, dat is een extreme situatie. Het zou zeker een moeilijke keuze zijn... Dan zou ik het wellicht toch overwegen."

The Place, vanaf 13 juni in de bioscoop.