VIDEO. Infrabel verspreidt schokkende beelden van trein die tegen auto crasht voor nieuwe campagne

"Constructeurs voeren intern tests uit en ook de mannen van 'Top Gear' deden al eens zot, maar het is een wereldprimeur dat er op een spoorwegnet een crashtest tussen een trein en auto gebeurt met als doel de verkeersveiligheid te bevorderen." Infrabel-woordvoerder Frédéric Petit vertelt het opgetogen, op een broeierige zondagochtend begin mei. 

Honderdzestig uniformen lopen rond in een afgelegen veld naast een landelijke wegel in Frameries, hartje Borinage. Politie, brandweer, Infrabel, Vias institute, Securail: alle mogelijke veiligheidsdiensten zijn ter plaatse. Een jaar lang heeft een tienkoppig Infrabel-team in alle stilte deze crash voorbereid - die wordt betaald met interne middelen van de verschillende partners. De spoorlijn is tijdelijk afgesloten: enkele goederentreinen worden omgeleid ten voordele van een Citroën Picasso die dwars over de sporen staat, klaar om vermorzeld te worden. De bestuurder voorin, baby ernaast en kind achterin laten het niet aan hun hart komen - dummy's blijven in alle omstandigheden ijzig kalm. Ook de omliggende straten zijn afgesloten en naast het traject staan agenten die moeten voorkomen dat er plots iemand uit de bosjes op de sporen loopt.

Al negen jaar voert Infrabel campagnes om ons ervan te overtuigen dat we ver uit de buurt van dwarsliggers moeten blijven. Met zachte hand studenten een affiche laten ontwerpen of met iets hardere hand een autowrak het land laten rondreizen: alle inspanningen ten spijt werden er nog nooit zoveel spoorlopers gemeld als vorig jaar. Minstens 807 waaghalzen riskeerden hun leven. 7 lieten het leven. 7 geraakten zwaargewond. Per dag veroorzaakten ze gemiddeld 6 uur vertraging. "Hoewel één minuut tijdswinst zo veel minder waard is dan een mensenleven, maakt het niet-respecteren van verkeersregels blijkbaar deel uit van onze mentaliteit. Al is het geen zuiver Belgische kwestie, overal in Europa is spoorlopen een groot probleem", zegt Petit. 

"Eerder onderzoek heeft uitgewezen dat veel mensen zich niet bewust zijn van het gevaar van het zogenaamde trespassing, waarbij je je ongeoorloofd op of langs de sporen begeeft. Ze gaven zelf aan dat een shockcampagne hen misschien tot inkeer kan brengen." Daarom zoemen er drie drones boven ons hoofd en zijn de sporen, voertuigen en overweg met nog eens twintig camera's uitgerust. "Dit is onze grootste campagne ooit met hopelijk ook de grootste impact. Niet enkel in eigen land willen we de beelden tonen, maar ook andere Europese infrastructuurbeheerders kunnen eruit leren."

De aanwezigheid van verschillende veiligheidspartners is een belangrijk aspect van de crashtest. Spoorwegongevallen gebeuren niet elke dag en dus hebben bijvoorbeeld agenten vaak geen ervaring met de afhandeling ervan. "Een goed pv opmaken is één van de belangrijkste taken van de politie, maar als je nog nooit bij een treinongeval bent geweest, is dat niet evident. De meeste agenten kennen enkel de opleidingstheorie", zegt Stéphanie Silvestre, directrice van de spoorwegpolitie. Een aantal van hen ervaart vandaag de praktijk, anderen kunnen een betere opleiding krijgen met behulp van de beelden. Daarnaast test de politie ook twee schetsprogramma's die het ongeval in beeld brengen. Een gelijkaardig verhaal bij de brandweer, die van de gelegenheid gebruikmaakt om materiaal te testen om slachtoffers te bevrijden.

Intussen wordt iedereen gesommeerd de 'zone rouge' te verlaten. Iets later dan gepland zijn de locomotieven er klaar voor. Vijf kilometer verderop vertrekt de colonne. Enkel zoemende drones en kwetterende vogels doorbreken de gewijde stilte. Tot enkele minuten later de onbemande locomotief tussen de bomen opduikt en tegen de linkerpassagiersdeur van de Citroën knalt. Een doffe klap later tolt de auto rond. Nog voor de locomotief gepasseerd is, is het voertuig al 360 graden gedraaid. Nog een kwartslag verder tuft hij enkele meters verder uit, evenwijdig naast de sporen. De achterkant vermassacreerd, de voorzijde nog behoorlijk intact. De locomotief komt 150 verder netjes tot stilstand. Meer dan een kapotte remleiding scheelt er niet aan. Aan de sporen is er zelfs helemaal geen schade.

Voor brandweer en politie aan hun werk beginnen, plaatsen onderzoekers van Vias institute een 3D-laserscanner op zes posities rond het wrak. "Met deze technologie kunnen we in een halfuur tot een uur tijd een perfecte reconstructie - op de millimeter correct - maken. Er moeten geen brokstukken blijven liggen of lijnen getekend", vertelt onderzoeker Philip Temmerman. De camera op statief die hij op enkele meters van de auto plaatst, vuurt 1 miljoen straaltjes per seconde af. "We gaan de scanner ook uitlenen aan de politie, om samen zware ongevallen beter in kaart te brengen", zegt Vias-CEO Karin Genoe.

De sensoren in de wagen laten er geen twijfel over bestaan: de klap was gigantisch. In minder dan een kwart van een seconde wordt een piek van 60G gemeten. De auto vangt een deeltje van die kracht op, maar het zijn vooral de inzittenden die het voelen. Zij krijgen een druk te verwerken die ongeveer zestig keer hun eigen lichaamsgewicht bedraagt. Stel: u weegt 70 kilo, dan voelt u een dreun van 4.200 kilogram. Een getrainde F-16-piloot kan in het beste geval 9G-krachten verdragen. Dus zelfs al oogt de voorste helft van de wagen relatief intact, dan nog is de kans haast onbestaande dat iemand levend uit het wrak geraakt.

Tenzij u als een levenloze dummy op een spoorweg wil sneuvelen, negeert u de rode lichten, rinkelende bel of gesloten slagbomen toch maar beter niet.