Terrorisme kostte Europa al 185 miljard
Terrorisme heeft de 28 landen van de EU sedert 2004 al zeker 185 miljard euro gekost. Het overgrote deel daarvan zit in het verlies aan economische groei. De helft van al die schade vloeit voort uit aanslagen die tussen 2013 en 2016 gepleegd werden.
Het is in opdracht van het Europees Parlement dat het onderzoeksbureau RAND een kostenberekening van het terrorisme heeft gemaakt. Die begint op 11 maart 2004, toen Al Qaida vier treinen opblies in het grootste station van de Spaanse hoofdstad Madrid. Daarbij vielen 192 doden en de aanslag is nog steeds de bloedigste ooit op het Europese vasteland. Hij wordt alleen nog overtroffen door de 270 doden die vielen in december 1988 bij de aanslag op een passagiersjet boven het Schotse stadje Lockerbie.
De dataset die RAND gebruikte, loopt tot en met 2016. In die periode kreeg Europa 2.081 aanslagen te slikken met een totaal van 627 doden en 4.607 gewonden tot gevolg. Daarbij zijn alle vormen van terreur meegeteld, gaande van separatistische groepen zoals de Baskische ETA tot het moslimextremisme van de Islamitische Staat. Maar waar binnenlandse vormen van terrorisme nog wel goed zijn voor 47 procent van alle aanslagen, werd 92 procent van alle doden en 95 procent van de gewonden veroorzaakt door grensoverschrijdende terreur.
Vier domeinen
De kosten van al dat bloedvergieten werden in vier domeinen verrekend. Gebruik makend van geijkte formules, die de kosten per dode vertalen aan de hand van wat een persoon economisch zou hebben betekend als hij in leven was gebleven, wordt de tol in heel de EU op 4,3 miljard euro geraamd. De kosten die uit verwondingen voortvloeien, zouden 398 miljoen bedragen en de materiële schade 898 miljoen.
De allergrootste kosten zitten in het verlies aan economische groei. Die wordt voor heel de EU geschat op 180 miljard. De invloed die aanslagen hebben op de economische groei wordt voornamelijk veroorzaakt door een terugval in de investeringen.
8,2 miljard: zoveel verloor België door terreur. 7,8 miljard daarvan zit in het verlies aan economische groei
De onderzoekers geven het bloedbad van 22 maart 2016 in ons land als voorbeeld: het heeft België dat jaar 0,1 procent van zijn groei gekost. Dat effect is doorgaans wel van korte duur, zo stellen ze. Maar een risico op langere termijn, dat nog niet verrekend is, zit volgens hen in een verschuiving van de overheidsuitgaven naar minder groei-opwekkende bestedingen zoals veiligheid en defensie.
Toegenomen frequentie
Opmerkelijk is dat bijna de helft van de kosten zich voorgedaan hebben in de laatste vier jaar van de bestudeerde periode, van 2013 tot en met 2016. Dat heeft te maken met de toegenomen frequentie van de terreur: tussen 2004 en 2012 waren er gemiddeld 116 aanslagen per jaar, terwijl dat tussen 2013 en 2016 is opgelopen tot 260.
Wat er na 2016 gebeurde, is nog niet verrekend. De onderzoekers becijferden wel dat er vorig jaar voor de Britten alleen al 3,5 miljard euro aan het kostenplaatje toegevoegd is.
In absolute cijfers hebben Frankrijk (44,9 miljard), Groot-Brittannië (44,4 miljard) en Spanje (42,7 miljard) het hardst geleden sedert 2004. België komt op de zesde plaats met 8,2 miljard: 7,8 miljard van dat bedrag zit in het verlies aan economische groei, terwijl de dodentol daar 304 miljoen aan toevoegt, het gewondencijfer 28 miljoen en de materiële schade 300.000 euro. Van de totale Belgische schade werd 7,9 miljard veroorzaakt tussen 2013 en eind 2016, wat ons land voor die periode naar de vierde plaats doet klimmen.
En als het verlies aan economische groei in die vier jaar afgezet wordt tegenover het bevolkingscijfer, dan komt België uit op 702,5 miljoen per inwoner, een cijfer dat alleen op het dunbevolkte Cyprus hoger is.