Christie's veilt Biblia Polyglotta van Christoffel Plantijn
Het Londense veilinghuis Christie's veilt op 11 juli een zeldzaam exemplaar op perkament van de beroemde Biblia Polyglotta van de Antwerpse drukwerkpionier Christoffel Plantijn uit 1572. Op 21 juni is de bijbel te bekijken in het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen.
Volgens Christie's gaat het om het enige exemplaar van de elf resterende kopieën op vellum - een soort perkament - dat in privéhanden is. De Biblia Polyglotta is een meertalige bijbel, het magnum opus van Christoffel Plantijn. Op donderdag 21 juni is de unieke bijbel te bekijken in het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen, waar al verschillende exemplaren op papier en ook een deel op perkament worden bewaard.
Vijf talen, vijf schriften
De Spaanse koning Filips II bestelde 12 perkamenten exemplaren van de Biblia Polyglotta bij Plantijn. Zes daarvan waren bestemd voor zijn persoonlijk gebruik. De teksten zijn in het Latijn, Grieks, Hebreeuws, Syrisch en Aramees - in hun respectieve schriften - en Plantijn werkte er samen met verschillende filologen en theologen vijf jaar aan. De bijbel werd gedrukt tussen 1568 en 1572.
De Biblia Polyglotta wordt gezien als een meesterwerk van zowel de boekdrukkunst als de bijbelwetenschap. Er horen woordenboeken en grammatica's bij, net als commentaren en toelichtingen met gravures. "Voor studenten was de Latijnse tekst tussen de andere talen een grote hulp," vertelt Dirk Imhof, conservator boeken en archief van het Museum Plantin-Moretus.
Het Spaanse hof bleek zo tevreden met het werk dat de Antwerpse drukkersfamilie Plantijn toegang kreeg tot de grote Spaanse markt. "Hierdoor nam het bedrijf een nieuwe start; er werden duizenden missalen gedrukt, die naar Spanje werden verscheept. Met die opbrengst kon Plantijn dan bijvoorbeeld zijn plantkundeboeken drukken," licht Dirk Imhof toe.
Wij kunnen dit niet betalen; hopelijk krijgen we het in bruikleen
"Het is voor wetenschappers een grote verrassing dat er een perkamenten exemplaar uit privébezit op de markt komt", zegt Imhof. De meeste andere exemplaren zitten in bibliotheken of in het Vaticaan. En wat moet dat kosten? "Plantijn zelf zette er nooit een bedrag op, maar we weten dat de prijs indertijd zo'n vijf jaarlonen bedroeg." Wat de opbrengst op de veiling van Christie's anno 2018 zal zijn, is gissen. "Wij kunnen dit niet zelf betalen, maar we hopen wel op een koper uit de buurt, die het dan in bruikleen wil geven aan het museum," zegt Dirk Imhof.
"De terugkeer van de Biblia Regia naar zijn oorspronkelijke thuis wordt een emotioneel moment", voorspelt directeur Iris Kockelbergh van het Museum Plantin-Moretus. "Dit meesterwerk op papier zien is al erg ontroerend en de versie op perkament overtreft die ervaring nog." Hier onder een foto van de achtdelige papieren Biblia Polyglotta, zoals die bewaard wordt in het museum.
