‘Wij als Vlaams Vredesinstituut pleiten voor een verheldering van de huidige IWT-richtlijn’, zegt directeur Tine Destrooper van het Vredesinstituut. Deze richtlijn verbiedt overheidssteun aan projecten die rechtstreeks leiden tot toepassingen in wapensystemen. Begin 2018 lanceerde de technologische sectorfederatie Agoria een oproep om de IWT-richtlijn te versoepelen. Volgens Agoria zorgt die richtlijn er namelijk voor dat Vlaamse bedrijven uitgesloten blijven van federale en Europese budgetten voor militaire innovatie. Bedrijven, onderzoeksinstellingen en universiteiten ondervinden op die manier een concurrentieel nadeel. Vredesorganisaties, vakbonden en onderzoekers zien een versoepeling van de richtlijn dan weer niet zitten en roepen de Vlaamse overheid op de bestaande richtlijn te behouden of versterken.

Reactie Muyters

Vlaams minister van Innovatie Philippe Muyters (N-VA) heeft over de kwestie een advies gevraagd bij VARIO, de strategische adviesraad Innoveren en Ondernemen. Dat advies is nu klaar. ‘’Dit is een goed onderbouwd en genuanceerd advies’, zegt minister Muyters. Hij zal het advies van het Vredesinstituut samen met het VARIO-advies bestuderen en een beslissing over de IWT-richtlijn voorleggen aan de Vlaamse regering. Bedoeling is dat dat nog voor het zomerreces gebeurt.

Europese samenwerking

Het Vredesinstituut maakt in zijn advies enkele aantekeningen. Zo waarschuwt het voor ondermijning van het Vlaams beleid. ‘Het is cruciaal dat Vlaamse beleidskeuzes omtrent overheidssteun aan militaire innovatie, het Vlaamse beleid in andere domeinen niet ondergraaft’, stelt onderzoeker aan het Vlaams Vredesinsituut, Diederik Cops. Het onderzoek toont immers aan dat het belangrijk is dat projecten die overheidssteun zouden ontvangen aansluiten bij de Vlaamse visie op veiligheid en Europese integratie, maar ook bij het Vlaamse buitenlands, economisch, innovatie- en wapenexportbeleid.

Vlaamse overheidssteun zal wellicht nodig zijn voor Vlaamse bedrijven om te kunnen deelnemen aan bepaalde Europese samenwerkingsverbanden voor de ontwikkeling van nieuw militair materieel.‘In hoeverre zal Vlaanderen in zo’n internationale structuur nog zeggenschap kunnen hebben over de toekomstige verkoop van nieuwe militaire producten waarin Vlaamse onderdelen, ontwikkeld met Vlaamse overheidssteun, verwerkt zijn?’, vraagt Destrooper zich af.

‘Duurzame veiligheid’

Tot slot wil het Vredesinstituut een omvattende benadering van veiligheid: ‘een militair antwoord op een verslechterde veiligheidssituatie kan in sommige gevallen legitiem zijn, maar zal nooit het probleem ten gronde aanpakken. Meer aandacht voor civiele pistes, zoals conflictpreventie, geweldloze conflicthantering en onderzoek naar de achterliggende oorzaken van de huidige onveiligheid blijft noodzakelijk om te komen tot een duurzame veiligheid.’