Duivels geld: dit kan het WK de spelers en de voetbalbond opleveren
Midden juli die wereldbeker in de lucht kunnen steken, daar draait het vanaf nu voor de Rode Duivels en de voetbalbond om. Toch? Maar de centen die hen dat kan opleveren, zijn ook niet mis. Eén-programma "De markt" maakte een overzicht van de potentiële pot poen die het WK voetbal voor hen kan betekenen.
1. Op welke prijzenpot mag de voetbalbond hopen?
De totale prijzenpot van de wereldvoetbalbond Fifa bedraagt voor dit WK 340 miljoen euro. Die som wordt verdeeld over de 32 deelnemende landen, naargelang hun resultaten. Dat is de grootste prijzenpot ooit voor een wereldbeker voetbal, maar al bij al nog bescheiden als je weet dat dit WK de Fifa meer dan 5 miljard euro aan sponsorinkomsten en tv-gelden oplevert.
Gewoon al de deelname aan het WK - de groepsfase dus - levert de KBVB al 6,8 miljoen euro prijzengeld op. Schoppen de Rode Duivels het tot de achtste finales dan krijgt de bond al meer dan 10 miljoen euro. Zo lopen de cijfers op naarmate ze verder zouden doorstoten in het toernooi. Mocht alles meezitten en we worden wereldkampioen, dan mag de voetbalbond rekenen op ruim 32 miljoen euro.
2. En al die reclame en sponsoring, wat levert dat dan op?
Natuurlijk is die prijzenpot niet de enige bron van inkomsten voor de voetbalbond. Erg belangrijk zijn ook de inkomsten uit sponsoring en merchandising. Over die cijfers bestaat minder duidelijkheid. We weten bijvoorbeeld dat sponsoring in het WK-jaar 2014 de voetbalbond 4,5 miljoen euro aan inkomsten opleverde. "Maar dat bedrag wordt dit jaar veeleer geschat op zo'n 6 à 7 miljoen euro", zegt sporteconoom Wim Lagae (KU Leuven).
Dat geld is voor het leeuwendeel afkomstig van de 13 hoofdsponsors van de Rode Duivels: Adidas, Jupiler (nu: Belgium), Besix, BMW, Carrefour, Coca-Cola, Ergo, GLS, ING, Lotto, Luminus, Proximus en PWC. Maar de bedragen die zij elk afzonderlijk betalen, zijn strikt vertrouwelijk.
"In 2008, toen de Rode Duivels nog laag op de wereldranglijst stonden, betaalden hoofdsponsors elk zo'n 200.000 euro", weet Lagae. "Maar vandaag zijn de Rode Duivels zeer gegeerd. Dat bedrag is dus sterk opgelopen. Vandaag ligt het vaak boven een half miljoen euro per sponsor."
Enkel die hoofdsponsors mogen, naast enkele tijdelijke, kleinere sponsors, de termen 'Rode Duivels', 'Diables Rouges' en 'Belgian Red Devils' gebruiken, want die zijn beschermd. Dat geldt ook voor het officiële logo en de afbeeldingen van de spelers zelf.
Andere merken proberen vooral mee te surfen op de Rode Duivels-hype door bijvoorbeeld met tricolore verpakkingen te werken. Als ze toch over de schreef gaan en de merknaam onterecht gebruiken, zoals winkelketen Zeeman recentelijk nog deed met 'Red Devils'-sokken, kan dat leiden tot aanmaningen. In het geval van Zeeman betekent dat: die lading sokken vernietigen.
De sponsoring van Adidas levert ook wat extra merchandisinginkomsten op, weet Lagae. "Als de inkomsten van de verkoop van de officiële WK-truitjes van de Rode Duivels - toch al snel 85 à 90 euro per stuk - boven een bepaald bedrag uitkomen, krijgt de KBVB daar een percentage op." Wat dat bedrag is, is niet bekend. Wat we wel weten, is dat zulke merchandising in WK-jaar 2014 zo'n 3 miljoen euro inkomsten opleverde.
3. Op welke som mogen de spelers rekenen?
Voor geld kun je de duivel(s) doen dansen, zegt (onze eigen, licht gewijzigde versie van) het welbekende spreekwoord. En jawel, het grootste deel van het geld dat zo'n WK oplevert, gaat naar de spelers en trainersstaf. In 2014 bedroegen die premies bijna 70 procent van alle kosten die de voetbalbond op het WK in Brazilië maakte. Van de winstpremie die de KBVB toen ontving van de Fifa, 10,8 miljoen euro, kregen de spelers maar liefst 8,52 miljoen euro.
De premies voor de Rode Duivels zijn voor dit WK heronderhandeld. Ze liggen beduidend lager dan in 2014. Zo krijgt elke speler voor de deelname aan de groepsfase 42.000 euro. Ook hier geldt: hoe verder in het toernooi, hoe hoger de premie. In de kwartfinale krijgt elke speler al 180.000 euro. Winnen we het WK, dan mag elke Rode Duivel 445.000 euro bijschrijven op zijn rekening.
"Dat is natuurlijk peanuts voor de meeste Rode Duivels", zegt Lagae. "Sommigen onder hen verdienen makkelijk meer dan 200.000 euro per week. Dan is de prikkel die dat bedrag geeft om goed te presteren natuurlijk niet al te groot." Maar zo'n WK is natuurlijk de perfecte etalage om hun eigen marktwaarde te verhogen. Na het WK kunnen ze dan verhuizen naar een club die nóg beter betaalt.
Herbekijk daarover ook de lezing voor de 'Universiteit van Vlaanderen' van sporteconoom Wim Lagae over de lonen van topvoetballers: "Kunnen topvoetballers nog meer verdienen?":
4. Hoe zit het nu met die portretrechten?
Dat is een soap die nog altijd niet helemaal ten einde is. Tot 2012 inde de KBVB alle inkomsten die te maken hadden met de beeltenis van de Rode Duivels gewoon zelf. Dat veranderde in de aanloop naar het WK in Brazilië, toen de spelers - onder leiding van Kompany - wisten te bedingen dat die centen eerlijk over alle spelers zouden verdeeld worden via een 'stille handelsvennootschap', op voorwaarde dat de spelers hun portretrechten zouden afstaan aan die vennootschap.
Maar dat systeem werkte niet goed en zorgde voor heel wat verwarring. Bovendien wilden de spelers inspraak in de aard van de campagnes waarvoor hun gezicht wordt gebruikt. Daardoor werd de stille vennootschap vorig jaar afgevoerd, maar een nieuwe regeling liet lang op zich wachten.
Die regeling zou er nu wel zijn, maar niet alle spelers hebben die al getekend, omdat die zou botsten met enkele individuele sponsordeals. Zo vraagt de bond een 'sperperiode' in een WK- of EK-jaar: dan zouden de spelers hun gezicht niet mogen verlenen aan andere sponsors dan die van Rode Duivels.
Een lastige discussie, die overigens niet zozeer over het 'grote' geld gaat. Wim Lagae schat de inkomsten uit portretrechten per Rode Duivel op zo'n 40.000 euro.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Meer weten? Volg het gesprek met sporteconoom Wim Lagae, om 11.15 uur in 'De Markt' op Eén. Of bekijk het hieronder:
