Zo tovert de farmacie oude medicijnen om tot pillen waar de volle pot voor wordt gevraagd
Hoe de farmaceutische industrie valsspeelt en oude medicijnen weet om te toveren tot middelen waar plots de hoofdprijs voor wordt gevraagd.
In het jaar dat de Beatles optreden in Blokker, Malta en Zambia onafhankelijke landen worden en Lyndon Johnson de Amerikaanse presidentsverkiezingen wint – 1964 –, ontwikkelt een Amerikaanse wetenschapper de stof AZT. Hij ziet kansen als kankermedicijn, maar zoals dat wel vaker gaat in de geneesmiddelenontwikkeling: succes in de praktijk blijft uit. Het middel belandt op de plank. Totdat twintig jaar later de aidsepidemie uitbreekt. AZT wordt herontdekt, afgestoft en groeit alsnog uit tot succesnummer: niet in de strijd tegen kanker, maar in de strijd tegen aids.
Pas volgend jaar – 55 jaar, tientallen nieuwe staten en negen Amerikaanse presidenten verder – verloopt het laatste aan AZT-gerelateerde patent van de farmaceutische industrie.
Foefje
Een standaardpatent loopt twintig jaar, maar farmaceuten bedenken steeds een foefje om het patent op het medicijn te verlengen: een combinatie met een ander middel bijvoorbeeld, of de werkzame stof net een tikje aanpassen. Zo blijft de prijs al die jaren hoog. Want zolang het patent geldt, is namaken verboden en kan de farmaceut zelf de prijs bepalen.
Het is een fraai voorbeeld van het farmaceutische gegoochel met wetten en regels, zegt de Nederlandse jurist Ellen ’t Hoen, deskundige op het gebied van intellectuele eigendom en gezondheid en verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. In de bijna ondoorgrondelijke wereld van marktexclusiviteit, weesgeneesmiddelenstatus, patenten en aanvullende beschermingscertificaten vindt de farmaceutische industrie moeiteloos de weg in eigen voordeel, zegt ze stellig. ‘Het mag allemaal hoor’, zegt ze aan de hoge tafel in haar Amsterdamse appartement, terwijl ze op haar laptop het ene na het andere voorbeeld voorbij laat komen. ‘Het gebeurt voortdurend en er is niks illegaals aan. Het maakt duidelijk hoe krankzinnig de regels zijn.’
Regels die artsen en apothekers, wetenschappers en beleidsmakers regelmatig tot razernij drijven. Avondenlang was hoogleraar Carin Uyl-de Groot in haar vrije tijd bezig om uit te rekenen of het kankermedicijn Erwinase ook in Nederland vergoed zou kunnen worden. Een kinderoncoloog had haar gevraagd of ze in overleg met de fabrikant de cijfers over het geneesmiddel kon doorlichten. Halverwege haar cijferwerk verdubbelde de farmaceut opeens de prijs, van 40- naar 80 duizend euro per jaar. Uyl-de Groot stopte subiet. Woedend. ‘Ik dacht: wat zit ik hier nou te doen? Ik was zo boos.’
Vanwaar die prijsverhoging? Cynisch: ‘Nou gewoon, omdat het kan.’
Ergernis
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Independer
Van 60 tv-zenders minder tot geen programma's opslaan: waarom gooi je je decoder beter niet klakkeloos buiten?
-
PREMIUM
Onderzoekers analyseren duizenden uitzaaiingen: “Sommige bacteriën zitten kankertherapieën in de weg”
“Dit helpt ons de complexe omgeving van tumoren te begrijpen.” Onderzoekers uit Nederland slaagden erin om een databank te creëren van de bacteriën die in uitzaaiingen leven. Hun werk kan een grote impact hebben op kankertherapieën in de toekomst. Zeker op immuuntherapie. Medisch oncoloog prof. Emile Voest verheldert: “Hoe actiever de tumoren, hoe bonter het bacteriële gezelschap, merkten we.” -
“Ik voel toch dat ze vinden dat ik raar ben”: Alice (12) is ongepaste reacties over haar moedervlekken beu
Alice (12) heeft een zeldzame aandoening, en je ziet meteen welke. Het Waalse meisje heeft moedervlekken op heel haar lichaam, en zij en haar vader Thierry zijn de scheve blikken en de ongepaste opmerkingen meer dan beu. -
-
Spaargids.be
Groot aantal spaarrekeningen verdwijnt: sneuvelt ook de jouwe deze zomer?
-
PREMIUM
“In de operatiezaal staat een kast met kleppen in verschillende maten”: hoe ontstaat een hartklepaandoening en moet je altijd onder het mes?
Heb je last van hartkloppingen, pijn op de borst of gezwollen enkels? Mogelijk is een aandoening aan je hartklep de boosdoener. Wat kan een slecht werkende hartklep veroorzaken? Is een operatie altijd nodig? En kan je zelf iets doen om schade te voorkomen? Hartchirurg prof. dr. Bart Meuris (UZ Leuven): “Bij een biologische hartklep heb je meer vrijheid, maar die is minder duurzaam.” -
PREMIUM
Baanbrekend onderzoek ontdekt hoe we astma mogelijk kunnen voorkomen in de toekomst: jouw belangrijkste vragen beantwoord
Naar lucht happen terwijl je snel en piepend ademhaalt. Iedereen kan zich wel iets voorstellen bij een astma-aanval. Een nieuw wetenschappelijk onderzoek in het vooraanstaande tijdschrift Science heeft nu aangetoond hoe de vernauwing van de luchtwegen zorgt voor ontsteking en slijm. Met deze nieuwe kennis kunnen we astma mogelijk voorkomen in de toekomst. HLN-wetenschapsexpert Martijn licht toe wat de wetenschappers precies zijn te weten gekomen in deze wetenschappelijk studie. -
12
Doof geboren Britse peuter kan toch horen dankzij gentherapie
-
Rapport: meisjes evenaren of overtreffen op 15 jaar jongens qua roken, drinken en vapen
-
Er komen drie ziekenhuizen voor kinderkanker: bundeling van expertise moet leiden tot betere zorg
Er komen drie gespecialiseerde centra voor alle kinderen met kanker in ons land. De universitaire ziekenhuizen in Gent, Leuven en Brussel hebben de beste troeven in handen. Dat schrijft ‘De Morgen’ maandag. -
Zes levens per minuut of 154 miljoen levens in 50 jaar: “Vaccins zijn belangrijkste gezondheidsinterventie ooit”
Vaccinaties hebben in de afgelopen 50 jaar 154 miljoen levens van kinderen en volwassenen gered. Dat komt neer op zes levens per minuut, zo blijkt uit een analyse van UNICEF, WHO, Gavi en Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF). -
PREMIUMHLN legt uit
▶ Mogelijk eerste sterfgevallen door eten van vlees van ‘zombieherten’: om welke ziekte gaat het en wat is het risico voor ons?
19 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerMarc Haaren
ik zelf
Tom Caers
krindl
Florent Marien