Syfilis, gonorroe en chlamydia sterk toegenomen in VS

Een twintigtal jaar geleden stelde het Amerikaanse Centrum voor Preventie en Ziektecontrole hun ambitieuze plan voor om syfilis voorgoed uit te roeien.  Dat is anders uitgedraaid. Tussen 2000 en 2016 verviervoudigde het aantal syfilisgevallen. Ook congenitale syfilis, de aangeboren vorm waarbij de foetus via de moeder wordt besmet en die in de VS bijna uitgeroeid was, is in de voorbije jaren sterk toegenomen: op één jaar tijd bijna 28 procent. De kans op een miskraam bedraagt daarbij 40 procent. Dit is zorgwekkend, temeer omdat de ziekte eigenlijk gemakkelijk te behandelen is. 

Ook gevallen van gonorroe zijn sinds 2010 met 46 procent toegenomen en chlamydia is op die tijd verdubbeld. Alle lagen en leeftijdsgroepen van de bevolking zijn betroffen. Ook onder 55-plussers is chlamydia bijvoorbeeld verdubbeld en gonorroe zelfs verdrievoudigd. 

Wat een SOA veroorzaakt, is de meeste mensen welbekend: onbeschermde seks met een besmette partner. Wat de toename verklaart, daarover bestaan enkele theorieën. Enerzijds wijt men het aan het terugschroeven van de subsidies voor bewustmakingscampagnes. Sinds 2003 werd 40 procent van het budget geschrapt. Trumps aandeel daarvan bedraagt 17 procent. 

Een andere verklaring is dat seks op zich als minder gevaarlijk wordt beschouwd dan vroeger. Mensen met HIV bijvoorbeeld kunnen dankzij de vooruitgang in de medische wereld een waardig en lang leven leiden. Deze hiv-remmers beschermen dragers echter niet voor andere SOA's. Hetzelfde geldt voor de pil. Schrik voor zwangerschap, eerder dan voor SOA's, is wat veel vrouwen naar "bescherming" doet grijpen. En dan volstaat voor velen de pil, die natuurlijk niet beschermt tegen SOA's. 

Ook in het Verenigd Koninkrijk en andere West-Europese landen is een gelijkaardige toename vastgesteld. In sommige landen is het aantal SOA's zelfs verdubbeld.  

Amerika spendeert jaarlijks 60 miljoen dollar aan abstinentiecampagnes. Geen seks hebben is tenslotte nog altijd de beste manier geen SOA op te lopen, zo redeneren ze. Tussentijdse evaluaties van die programma's tonen echter dat die campagnes weinig invloed hebben op wanneer jeugd aan seks begint. 

Inzetten op condoomcampagnes lijkt de betere keuze. Volgens het Centrum voor Preventie en Ziektecontrole neemt het condoomgebruik echter alleen maar af. Volgens William Yarber van de Indiana University heeft dat vooral te maken met het stigma dat rond condooms hangt: "Ze worden als onsexy beschouwd en wanneer je op het gebruik ervan staat kan dat beledigd overkomen, alsof je oordeelt over je partners hygiëne".