Boudewijn en Fabiola samen door goddelijke interventie? "Nee hoor, ze speelde een beetje 'hard to get'"

Zoals de overleden kardinaal Leo Suenens het in zijn boek in 1995 beschreef, leek het wel een sprookjesverhaal van 'liefde op het eerste gezicht, met God in de rol van Cupido'. Die mythe leest ongeveer als volgt: in 1960 wordt de Ierse non Veronica O'Brien uitgestuurd om een vrouw te zoeken voor de jonge koning, en via visioenen belandt ze in Spanje bij Fabiola de Mora y Aragón. De eerste ontmoeting tussen de twee, in Lourdes, leidt tot een uitbarsting van liefde en uiteindelijk dus een huwelijk. Schoon.

Maar ook serieus aangedikt, tonen historici Mark Van den Wijngaert en Emmanuel Gerard (KU Leuven) aan in het boek Boudewijn. Koning met een missie. "Wellicht is het verhaal door Suenens geconstrueerd om een buitengewoon aura te creëren rond Boudewijn, en om zijn eigen rol als geestelijke leidsman kracht bij te zetten", vertelt Van den Wijngaert, die twee eerdere ontmoetingen naar voren schuift om de mythe te doorprikken: in 1957 in Zwitserland en in 1958 op de Wereldtentoonstelling in Brussel.

De intentie van Suenens wordt volgens de historicus duidelijk in een briefwisseling met de koning: "Daarin staat ongeveer: 'Je bent voorbeschikt om een heilige te worden, en ik zal je vertellen hoe je dat moet doen.'" De belangrijke rol van Suenens als bemiddelaar – hij was het die O'Brien uitstuurde – en religieuze leidsman van Boudewijn is dan weer onmiskenbaar. "Tot zijn dood in 1993 is Boudewijn blijven luisteren naar het advies van de kardinaal."

Stroomversnelling

Verwonderlijk is het uiteraard niet dat het huwelijk tussen Boudewijn en Fabiola eerder een menselijk dan een goddelijk arrangement was. "De waarheid ligt ergens tussen de twee. Het doet al jaren de ronde dat die ontmoeting in Lourdes geen kennismaking was, maar eerder een stroomversnelling voor hun relatie", zegt journaliste Brigitte Balfoort, die over het leven van Fabiola een biografie schreef. 

Balfoort verwijst naar een "enigmatisch zinnetje" in de verklaringen van Suenens over die ontmoeting in Lourdes. "Na een gescheiden gebedsmoment zou Fabiola naar buiten gekomen zijn met de woorden: 'En deze keer is het antwoord: ja.' Dat duidt erop dat ze elkaar al kenden, en dat hoor je ook terug in hun nauwe entourage. Fabiola zou een beetje 'hard to get' gespeeld hebben."

Dat de mythe zolang die (vrij evidente) speldenprik weerstond, is evenwel het meest treffende voorbeeld van wat de twee historici in hun boek bespreken: de religieuze rode draad in het koningschap van Boudewijn. Het beeld is dat van een  diepgelovige man, die gebukt ging onder een 'katholieke missie' om als vorst de wereld te verbeteren.

"Zijn koningschap valt niet te begrijpen zonder zijn katholieke missie", aldus Van den Wijngaert over die context. De abortuskwestie in 1990 (Boudewijn weigerde de abortuswet te ondertekenen wegens persoonlijke bezwaren) is het meest duidelijke voorbeeld van de invloed, maar ook in gesprekken met onder meer politici kon hij zijn inspiratie niet verbergen. "Verschillende getuigenissen zijn duidelijk: hij kon niet zwijgen over God."

Ook Balfoort ziet dat die katholieke inspiratie flink doorschemerde in zijn beleid. "En in de relatie. Hij was degene die 's nachts opstond om te gaan bidden, terwijl Fabiola hem terug naar bed riep."

Dat er een mythe rond een koninklijke persoonlijkheid gesponnen is, mag overigens geen verrassing heten. "Denk aan het verhaal rond koningin Astrid (de vrouw van Leopold III, MM) die als geweldige moeder werd bestempeld bij haar dood. De tijdlijn toont echter dat ze amper aanwezig kon zijn voor haar kinderen", zegt Van den Wijngaert.

'Boudewijn. Koning met een missie' van Mark Van den Wijngaert en Emmanuel Gerard is uitgegeven bij Davidsfonds (22,5 euro).