Geen enkel Afrikaans land toont interesse in EU-ontvangstcentrum voor migranten

Met de centra ('regionale ontschepingsplatformen') hoopt Tusk volgende donderdag een doorbraak te forceren in het debat over het Europese asiel- en migratiebeleid. Er komen momenteel veel minder migranten in Europa aan dan op het hoogtepunt van de crisis in 2015, maar dat maakt de verdeeldheid onder de lidstaten over de te volgen aanpak er niet minder om. Tusk wil de 28 staatshoofden en regeringsleiders achter zijn voorstel scharen om migranten die op zee worden gered naar centra buiten de EU over te brengen waar bekeken wordt wie nood heeft aan internationale bescherming en wie een economische migrant is, en dus geen recht heeft op asiel in Europa.

Geen enkel Afrikaans land heeft al interesse getoond om zo'n centra op zijn grondgebied te openen, zei EU-commissaris Avramopoulos donderdag. Dat komt volgens hem omdat het voorstel nog niet concreet is uitgewerkt en zich momenteel beperkt tot een "idee" dat in de media gelanceerd werd. Tunesië wordt genoemd als kandidaat-gastland, maar ook Tunis geeft (voorlopig) dus niet thuis.

Avramopoulos geeft toe dat Europa met de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de VN (UNHCR) en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) nog volop aan het onderzoeken is hoe het de Noord-Afrikaanse landen kan betrekken bij de voorgestelde centra. Het kan voor hem in geen geval de bedoeling zijn dat de centra plekken worden waar migranten vast komen te zitten. "Ik ben tegen een Guantanamo Bay voor migranten, daar wil ik heel duidelijk over zijn. Dit zou tegen onze Europese waarden zijn en dat stellen we ook helemaal niet voor. De Conventie van Genève is onze leidraad."

In de aanloop naar de top van volgende week roept Avramopoulos de lidstaten op hun tegenstellingen te overstijgen en unilaterale maatregelen achterwege te laten. "Ze zouden niet werken, maar ze zouden ook schade berokkenen aan alles wat de Europese Unie de afgelopen 60 jaar opgebouwd heeft - de Schengenzone met zijn vrij personenverkeer nog het meest van al. Europese oplossingen zijn het antwoord." De Griekse eurocommissaris zei het niet met zoveel woorden, maar op die manier schaart hij zich achter de Duitse bondskanselier Angela Merkel in haar conflict met haar minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer. Hij dreigt ermee asielzoekers al aan de Duitse grens terug te sturen, maar Merkel verkiest Europese afspraken in plaats van zo'n eenzijdige aanpak.

Avramopoulos ziet verschillende domeinen waarop de Europese leiders op hun top én tijdens hun informele ontmoeting van zondagavond vooruitgang kunnen boeken. Hij vraagt dat ze zo snel mogelijk minstens 500 miljoen euro vrijmaken om in Afrika de migratie bij haar wortels aan te pakken. Het is ook hoog tijd dat de beloofde tweede schijf van 3 miljard euro voor hulp aan Syrische vluchtelingen in Turkije er komt. Avramopoulos wil dat de lidstaten zich ertoe engageren meer afgewezen asielzoekers terug te sturen. Tegen het einde van het jaar moeten ze een omvattend akkoord kunnen sluiten over de hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel, inclusief de veelbesproken Dublin-verordening over wie verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielaanvraag.

Zelf neemt Avramopoulos zich voor om binnenkort een wetsvoorstel te lanceren waarmee de Europese Grens- en Kustwacht omgevormd wordt tot een heuse Europese Grenspolitie die de buitengrenzen nog beter kan bewaken. Het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) moet een Europese Asielautoriteit worden.