OPINIE: "Wie zegt dat de leeuwin niet haar weg vervolgd zou hebben, zonder dichter bij het treintje te komen?"

21 juni, de langste dag van het jaar, het begin van de zomer. De dag dat een ontsnapte leeuwin in Planckendael werd doodgeschoten. Rani was haar naam. Haar tragische dood hield een sterk verontwaardigd Vlaanderen minstens een etmaal lang in de ban. Koning Voetbal moest even wijken voor een dode koningin der dieren. GAIA's telefoon stond de hele dag roodgloeiend van de verontwaardigde reacties. Facebook ontplofte. Vlaanderen met een hart voor dieren in rouw...

Een speciale respons-eenheid van de Mechelse politie schatte het veiligheidsrisico in en nam de beslissing Rani dood te schieten nadat twee pogingen om haar te verdoven mislukt waren. Toen ze op tien meter genaderd was van een open treinwagonnetje waarin bezoekers zaten, was Rani's doodvonnis getekend. Tot zover de officiële uitleg op een crisispersconferentie.

Op grond van de beschikbare informatie vóór die persconferentie, stelde GAIA de vraag of en in hoeverre de politie geen blijk had gegeven van een al te schietgrage cowboymentaliteit. Op grond van de informatie die tijdens de persconferentie werd vrijgegeven, druk ik me nu voorzichtiger uit. Maar zonder een definitief oordeel te willen vellen over het optreden van de politie, die resoluut opteerde voor het nulrisico en daarom overging tot de meest drastische (in hun ogen wellicht de gemakkelijkste, snelste en meest voor de hand liggende) oplossing, is er nog steeds geen 100% klare wijn geschonken. Achteraf is het makkelijk praten, maar essentiële vragen blijven onbeantwoord.

Hoe is die "wellicht menselijke fout" (van een verzorgster blijkbaar), die fataal is afgelopen, kunnen gebeuren? Vanuit Planckendael werd tot een stuk in de namiddag gecommuniceerd dat de veiligheid van de (geëvacueerde) bezoekers op geen enkel moment in gevaar was. Enkele mensen, die zich in het bewuste open treinwagonnetje bevonden toen Rani tot op tien meter genaderd was, verklaarden dat ze zich nooit onveilig gevoeld hebben. Toch werd Rani gedood. Wie zegt dat de leeuwin niet evengoed haar weg zou vervolgd hebben, zonder dichterbij te komen?

Het gedrag van wilde dieren is onvoorspelbaar, zullen sommigen benadrukken, zeker van een dier dat zich zelf bedreigd, onveilig, angstig en opgejaagd voelt. Daar valt iets voor te zeggen. Maar misschien had iemand met een grondige kennis van het leeuwengedrag in dit soort relatief uitzonderlijke omstandigheden advies kunnen geven, zodat de politie goed geïnformeerd en beter overwogen een andere beslissing had kunnen nemen. Zoals alsnog een nieuwe poging om de leeuwin te verdoven te ondernemen. Of nog wat meer geduld uit te oefenen. Maar beschikte men wel over de meest doeltreffende 'state of the art'-verdovingsapparatuur?

Ander punt: de zoowetgeving verplicht elke dierentuin om ervoor te zorgen dat wilde dieren niet kunnen ontsnappen uit hun verblijf en daartoe alle nodige maatregelen te nemen. Op dit punt heeft Planckendael hier onmiskenbaar feitelijk gefaald. Waarom kunnen die treinwagonnetjes niet afgesloten worden? Waarom heeft men dit niet voorzien in het belang van de veiligheid van mens én dier?

Waarom vond men het nodig het doodschieten van de ontsnapte leeuwin te verbloemen als "met een schot ingeslapen"?

Ik wil bevredigende antwoorden op al deze en nog andere vragen. Daarom eist GAIA net als minister van Dierenwelzijn Ben Weyts een onderzoek, dat grondig, diepgaand én in alle onafhankelijkheid gevoerd kan worden. Om de omstandigheden van de dood van Rani tot op het bot uit te pluizen. Zonder dat gelijk welke belanghebbende of betrokken partij één en ander in een bepaalde richting kan sturen. Zodat er echt doeltreffende maatregelen worden getroffen om herhaling te voorkomen. Zodat zoiets nooit meer gebeurt.

Op 21 juni 2018 begon de zomer en eindigde het leven van een prachtig, majestueus dier. Een koningin der dieren stierf in tragische omstandigheden. Een lion queen, Koningin Rani, 2 jaar jong, werd doodgeschoten omdat ze haar kans schoon zag om onbekende paden te betreden en kortstondig van een stukje ongekende vrijheid te genieten. Ver van de jungle. Onverhoopte stoutmoedigheid, die ze betaalde met de dood door de kogel. Zoals de Engelsen zeggen: "Curiosity killed the cat!" En zoals het dieren zo vaak overkomt, door de schuld van een mens. Of schrijf ik beter: door de schuld van de mens?