Pinokkiotest: "N-VA-districten investeren volop in openbaar domein en groen, in tegenstelling tot Borgerhout"

Kennis deelde het bericht op zijn Facebookpagina, en ook de N-VA-afdeling van Borgerhout deelde het met de boodschap: "Je ziet aan de staat van de straten en voetpaden dat dit districtsbestuur nauwelijks investeert in openbaar domein. Hopelijk kunnen wij het na 14 oktober anders doen." 

Volgens Kennis en de N-VA werd er in de afgelopen vijf jaar in Borgerhout het minst van alle negen Antwerpse districten geïnvesteerd in openbaar domein (wegen, straten, pleinen enzovoort) en groen. Het grafiekje dat hij deelt, toont Borgerhout dat per inwoner 156,92 euro uitgaf. Alle andere districten gaven meer dan 200 euro uit, Ekeren meer dan 300 euro en Berendrecht-Zandvliet-Lillo zelfs meer dan 400 euro.

Opvallend, voor het enige Antwerpse district met een links stadsbestuur, met een kartel van sp.a-Groen en de PVDA in de meerderheid.

Of toch niet? De cijfers die Kennis deelt gaan over de uitgaven per inwoner. Een intellectueel oneerlijke methode als het gaat over investeringen in openbaar domein zoals wegen en pleinen, vindt sp.a-districtsburgemeester Stephanie Van Houtven van Borgerhout. "Er gebeurt zeer veel op het vlak van investeringen in openbaar domein en groen in Borgerhout en ik ben de eerste om te zeggen dat straten verbeterd kunnen worden. Maar waarom rekent Kennis niet per vierkante kilometer? Dan zou je heel wat andere cijfers krijgen." 

Klopt, blijkt uit onze berekening. Borgerhout is met 3,9 vierkante kilometer het kleinste van alle districten. Volgens de cijfers van Kennis gaf Borgerhout voor alle inwoners samen (berekend op inwoneraantal op 1 januari 2018) op vijf jaar tijd ongeveer 7,245 miljoen euro uit aan openbaar domein en groen. Per vierkante kilometer is dat 1,858 miljoen euro. 

Passen we dezelfde rekenmethode toe op de andere districten, dan krijgen we bovendien een heel andere grafiek dan die van schepen Kennis. Meer zelfs: ze is bijna exact de omgekeerde kopie. Borgerhout staat met de 1,858 miljoen euro helemaal bovenaan, het veel uitgestrektere Berendrecht-Zandvliet-Lillo staat nu met bijna 92.000 euro per vierkante kilometer helemaal onderaan.

Welke methode is de beste? "Dat is zeker geen vaste wet", zegt politicoloog en decaan Rechten aan de UHasselt Johan Ackaert. "Meestal gebeuren vergelijkingen per inwoner, maar wanneer je verklaringen wil zoeken voor die vergelijkingen, moet je zaken zoals de oppervlakte en de bevolkingsdichtheid ook wel meenemen."

Die bevolkingsdichtheid is met bijna 12.000 inwoners per vierkante kilometer trouwens bijzonder hoog in Borgerhout, bijna het driedubbele van het Antwerpse gemiddelde. En maar liefst 62 keer zo hoog dan die van Berendrecht-Zandvliet-Lillo (188 inwoners per vierkante kilometer).

Daardoor krijgt Borgerhout per inwoner ook gewoon een veel te lage dotatie van de stad, klaagt Van Houtven aan, en dan is het ook logisch dat de investeringen in openbaar domein per persoon lager zijn. "Koen Kennis is ook schepen van Decentralisatie, dus hij zou toch moeten weten hoeveel geld er naar de districten gaat per inwoner. Borgerhout krijgt vandaag nog geen 45 euro, omdat er voornamelijk wordt gerekend met kilometer straten. Berendrecht-Zandvliet-Lillo krijgt meer dan 120 euro. Het is dan ook niet vreemd dat beide districten ook in de grafiek van Kennis aan de uiteinden staan."

"Met die 45 euro moeten wij alles betalen, ook de persoonsgebonden bevoegdheden zoals sport, jeugd, senioren en cultuur", zegt Van Houtven nog. "Als dichtbevolkt district kiezen wij er bewust voor om ook in mensen te investeren. Wij hebben een heel jonge bevolking, die heel divers is en waar de kansarmoede hoog is."

Koen Kennis zegt dat Borgerhout "moet weten wat het wil". "Anders zegt Borgerhout dat we rekening moeten houden met het aantal inwoners, en nu mag het niet? In vergelijkbare districten als Hoboken en Wilrijk is er veel meer geïnvesteerd in openbaar domein, en het resultaat is er aan te zien."

Volgens Kennis "strooit Borgerhout vooral rond met subsidies aan bevriende organisaties, en zeker op het einde van de legislatuur". "Dat is hun keuze, maar ondertussen desinvesteren ze zelfs in het openbaar domein."

De cijfers die Koen Kennis deelt, kloppen op zich. Maar ze geven cijfers per inwoner weer. En de claim die Kennis daarbij maakt, dat Borgerhout "nauwelijks investeert in openbaar domein", moet fel genuanceerd worden. De rekenmethode per vierkante kilometer wordt volledig achterwege gelaten, hoewel ook die methode zeker valabel is als het gaat over openbaar domein. De uitkomst ervan geeft bovendien exact het omgekeerde beeld als bij Kennis' rekenmethode.

Daarom beoordelen we de claim dat Borgerhout nauwelijks investeert in openbaar domein als eerder onwaar.

Paul Cordy (N-VA), districtsburgemeester van Antwerpen, wijst erop het district Antwerpen officieel een heel grote oppervlakte heeft, maar dat dat komt omdat er grote stukken havengebied, groene gebieden op Linkeroever en gebieden zoals Petroleum Zuid tussenzitten. "Dat zijn allemaal gebieden die niet onder het beheer of de bevoegdheid van het district vallen, waar wij dus niet in investeren en die ook niet in de verdeelsleutel van de dotatie worden opgenomen."

De bevolkingsdichtheid van het district Antwerpen zonder de haven is effectief 5.804 inwoners per vierkante kilometer. De haven inbegrepen is dat 2.258, de haven alleen 240. Tellen we de 11.500 inwoners van de haven en de grote oppervlakte niet mee in de berekening, dan gaf het district Antwerpen de voorbije vijf jaar 1,628 miljoen euro per vierkante kilometer uit en zou daarmee op de derde plaats staan na Borgerhout en Berchem.

In de jaren 2014, 2015, 2016 en 2017 gaf het district Antwerpen 68 tot 69 procent van zijn middelen uit aan investeringen in openbaar domein en groen, zegt Cordy nog. "In het district Borgerhout was dat in die jaren telkens niet meer dan 65 procent. Er wordt dus duidelijk minder geïnvesteerd in Borgerhout."