© BELGAIMAGE

Europese leiders bereiken akkoord over migratie: controlecentra voor vluchtelingen en sancties tegen Rusland

De landen van de Europese Unie willen op Europees grondgebied centra inrichten voor migranten die op zee gered zijn. Dat hebben ze na meer dan acht uur vergaderen beslist op de Europese top in Brussel. In de ‘controlecentra’ zullen economische migranten van vluchtelingen gescheiden worden, waarna de vluchtelingen overgebracht kunnen worden naar een andere lidstaat dan die waar ze aan land gegaan zijn. Zowel het openen van zulke centra als het overnemen van vluchtelingen die in een frontlijnstaat als Italië of Griekenland aangekomen zijn, zal op vrijwillige basis gebeuren.

© AFP

De Europese staatshoofden en regeringsleiders bereikten donderdagnacht, na een vergadering die meer dan acht uur duurde, een akkoord over het migratiebeleid van de Europese Unie. Dat meldde Raadsvoorzitter Donald Tusk omstreeks 4.30 uur op Twitter.

“Velen zeiden dat een akkoord over het Europese migratiebeleid niet mogelijk was en dat de nationale aanpak zou triomferen, maar dit is een Europese overwinning en een overwinning van de samenwerking”, begroette de Franse president Emmanuel Macron het akkoord dat vrijdagochtend bereikt werd.

Controlecentra

De nieuwe Italiaanse premier Giuseppe Conte, die donderdag en vrijdag aan zijn eerste top deelneemt, wilde per se een akkoord waarin de andere lidstaten zich solidair tonen met Italië. Met de belofte dat er Europese controlecentra zullen worden ingericht en dat migranten die in Italië aankomen via die hotspots over Europa zullen worden verdeeld, zag hij zijn eis ingewilligd - ook al zal geen enkel land verplicht kunnen worden aan het mechanisme deel te nemen. Voor zover bekend zegde geen van de 28 lidstaten al toe dat ze een of meerdere centra willen openen en/of migranten willen overnemen van de frontlijnstaten.

Terwijl Italië om meer solidariteit vroeg, wilden de Oost-Europese Visegrad-landen (Hongarije, Polen, Tsjechië, Slovakije) precies daar niet van weten. Zij zagen er uiteindelijk geen graten in de compromistekst goed te keuren omdat hen geen nieuwe verplichtingen worden opgelegd.

Naar Europa of niet?

Verder in het akkoord hechten de Europese leiders hun goedkeuring aan het idee van ‘regionale ontschepingsplatformen’ buiten de EU. In samenwerking met de UNHCR en de IOM zal het concept verder onderzocht worden, zodat “het model van de mensensmokkelaars doorbroken wordt”. “Waar moeten mensen die gered worden naartoe worden gebracht: naar Europa of net niet? Wij zijn altijd voor de tweede variant geweest, en met deze tekst is dat nu mogelijk”, zei de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz.

Hij krijgt als toekomstig voorzitter van de Europese ministerraden van zijn collega’s de opdracht om onverdroten verder te werken aan de hervorming van de Dublin-verordening, die bepaalt welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een bepaalde asielaanvraag. Nu is dat nog het land van aankomst, maar met het akkoord over de controlecentra lijkt dat principe geen stand te zullen houden. Op de Europese top van oktober komen de leiders op ‘Dublin’ terug.

Sancties tegen Rusland verlengd

De Europese leiders bepaalden ook dat de economische sancties van Europa tegen Rusland opnieuw worden verlengd vanwege een gebrek aan vooruitgang in het vredesproces met Oekraïne.

De EU had de sancties, ondanks miljardenverliezen voor Europese bedrijven, afgelopen winter nog verlengd tot en met 31 juli 2018. Nu worden ze dus nogmaals verlengd, met zes maanden. In de zomer van 2016 werd beslist om de beperkingen op handel en investeringen pas op te heffen als de afspraken uit het vredesplan van Minsk volledig nagekomen zouden zijn. Dat is nog niet het geval.

Met de koppeling van de sancties aan het vredesplan willen de Europese landen de Russische president Vladimir Poetin ertoe bewegen zijn invloed op de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne te laten gelden om het conflict te beëindigen. Volgens diplomaten gaan experts ervan uit dat de sancties Rusland al ettelijke miljarden gekost hebben. Maar de strafmaatregelen belemmeren ook de handel van Europese landen met Rusland. Rusland reageerde bovendien met invoerverboden voor westelijke landbouwproducten.

Vooral landen als Italië, Griekenland en Bulgarije stonden daarom kritisch tegenover de verlenging van de sancties. Die nieuwe regering in Rome sloot zelfs een veto niet uit, maar maakte uiteindelijk niet van die mogelijkheid gebruik.

De strafmaatregelen zijn een reactie op het neerschieten van een Maleisisch vliegtuig met 298 personen aan boord boven Oost-Oekraïne in juli 2014. De daders zouden Russischgezinde separatisten of zelfs Russische strijdkrachten zelf zijn. Rusland spreekt dat tegen, ook al stelden experts vast dat het vliegtuig neergehaald is door een Buk-raket van Russische makelij.

Michel: “Stap in de goede richting”

Premier Charles Michel spreekt van een goed akkoord. “Het is in grote lijnen de neerslag van de engagementen die ik in naam van de regering in het parlement ben aangegaan”, verklaarde hij aan Belga. “Het is een stap in de goede richting die ons toelaat verder te werken binnen het kader van de Schengenzone.” Alle drie de principes die Michel verdedigde, zijn volgens hem in de tekst opgenomen: de bescherming van de Europese buitengrenzen, de samenwerking met Afrikaanse landen en een grotere solidariteit op Europees niveau.

Verder zegden de leiders ook extra geld toe om in Afrika de oorzaken van migratie aan te pakken en engageren ze zich ertoe secundaire migratiebewegingen tegen te gaan. Het aanpakken van het fenomeen waarbij mensen die in een lidstaat een asielprocedure hebben lopen alsnog naar een andere lidstaat trekken, is vooral voor de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de stabiliteit van haar regering erg belangrijk. Zij toonde zich na afloop van de vergadering “optimistisch dat we het werk nu echt verder zullen kunnen zetten” en zei dat het nu duidelijk is dat iedereen de regels moet naleven. Geen enkele asielzoeker zal het land kunnen kiezen waar hij bescherming wil aanvragen, aldus Merkel.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

MEER OVER