Froome gaat terecht vrijuit

Eerst de feiten.

Op 7 september werd in de urine van Chris Froome, die de Vuelta zou winnen, het dubbele van de toegelaten hoeveelheid salbutamol aangetroffen, waarop de ene na de andere foute premisse ontstond.

Eerste fout: er was geen sprake van een positieve test, wel van een adverse analytical finding, een AAF, of een afwijkend analyseresultaat. In het geval van salbutamol moet die AAF verder worden onderzocht, in alle stilte precies omdat er veel vaker niks dan wel iets aan de hand is.

Tweede fout: salbutamol is geen dopingproduct. Het hoort niet op de dopinglijst thuis want er is geen enkele serieuze studie die bij gezonde mensen een prestatiebevorderend effect kan bewijzen. Een kwantitatieve bepaling om uit te maken of er eventueel sprake is van een fout, is vragen om problemen.

Derde fout: hoewel dit geval binnenskamers had moeten blijven tot een eventuele bestraffing of niet, lekte het al snel uit. Dat gebeurde wellicht via de UCI en meer dan waarschijnlijk via de kort daarvoor verkozen voorzitter David Lappartient.

Vierde fout: het buikgevoel nam het over van de rede. Ineens was Froome een tweede Armstrong die al zijn overwinningen zou hebben behaald met chemische ondersteuning en Team Sky was een tweede US Postal. Als de heksenverbranding van US Postal/Discovery Channel en Armstrong er al ver over was, dan sloeg de hetze tegen Froome en Sky helemaal nergens op.

Densiteit

Froome en Sky beweerden van in het begin dat ze in deze discussie hun gelijk zouden halen want dat Froome niks te verwijten viel. In november kregen de dopinglabo’s van over de hele wereld mail van het wetenschappelijk comité van het Wereld Antidopingagentschap WADA. Voor 2018 veranderden de bepaling voor rapportering van de waarden voor salbutamol en aanverwante producten: voortaan moest ook de densiteit van de urine worden bepaald.

Theoretische rekenmodellen konden toen al bij een sterke verminderde densiteit van de urine de waarden van Froome reconstrueren, ook zonder oneigenlijk gebruik van salbutamol. Froome had 2.000 nanogram salbutamol in zijn urine, het dubbele van de toegestane 1.000 al gaat pas vanaf 1.200 echt het alarm af. Als de normale densiteit van de urine (1,020 gram per milliliter urine) stijgt tot 1,035 – iets wat maar zelden voorkomt, maar wel kan – dan zou de (vanaf 2018) gecorrigeerde drempelwaarde van salbutamol geen 1.000, maar 2.100 nanogram bedragen.

Met andere woorden: als Froome kon bewijzen dat zijn urine die dag meer afbraakproducten, sediment en eiwitten bevatte dan vocht, dan ging hij vrijuit. het is niet bekend hoe hij zijn verdediging heeft gevoerd en wellicht komen we dat ook nooit te weten. Als tegen het einde van het jaar de salbutamoltesting voorwerp wordt van een niet-technisch document, kennen we wellicht het fijne van de zaak-Froome. Die verzamelde sinds oktober en team experten en wetenschappers rond zich om zijn onschuld aan te tonen.

Slagkracht

Vijfde fout: dat werd uitgelegd als de rijke Froome en Sky die meer financiële en juridische slagkracht zouden hebben dan de internationale wielerbond UCI en het WADA. In werkelijkheid kon Froome zich niet verdedigen omdat toegang tot de dopinglabo’s de dopingbeschuldigden wordt ontzegd.

ASO was het getalm beu en besloot Froome te schorsen. Het vooruitzicht van een monstrueuze nederlaag voor om het even welke rechtbank, omdat ASO zijn beurt niet wilde afwachten, zullen de wieler- en dopinginstanties ertoe hebben aangezet om de zaak te klasseren. Gisteren kwam de UCI met een communiqué: “Op basis van alle info die de renner heeft verstrekt, is er geen reden om Froome te straffen. De beslissing werd genomen op basis van meningen van experten, het advies van het wereldantidopingagentschap WADA en een volledige studie van alle elementen in de zaak.”

Onwetenschappelijkheid

Wie in deze zaak tot op het bot gaat komt ongetwijfeld uit bij de manke wetenschappelijke grond voor salbutamol als dopingproduct uit en bij een arbitraire grens voor de kwantitatieve bepaling. Het is die onwetenschappelijkheid die Sky wilde aanvechten.

Dat Alessandro Petacchi en Diego Ulissi in 2007 respectievelijk een jaar op de strafbank zaten voor 1.360 ng/ml en negen maanden voor 1.900 ng/ml is geen argument tegen Froome. In die tijd pakte een atleet weleens vaker een lichte straf voor één product, al lang blij dat hij voor de rest niet werd bestraft.

Als er schuldigen moeten worden aangewezen in deze zaak, dan zijn dat niet de controleurs of de labo’s die hun stinkende beste doen. Wel een klein beetje de UCI (waar het lek ontstond) maar vooral WADA, dat eens te meer blunderde. De organisatie in Montreal krijgt miljoenen van de overheden en de sportbonden, maar klaagt steen en been over te weinig geld. Ze slaagt er ondertussen nog steeds niet in om een relevante dopinglijst, zonder spookdoping, op te stellen en mét producten die er al lang op hadden moeten staan zoals de zware pijnstillers.

Het WADA was de laatste om te reageren met de voor zijn doen hoogst ongewone mededeling dat het niet in beroep zou gaan tegen de beslissing van de UCI. Dat is hen geraden. Het imagoverlies van deze superbond in de sportwereld is nu al niet meer te overzien.