"Giftige oplossing", "enkel uitstel", "alleen verliezers": Duitse pers kritisch voor asielakkoord

Drie punten, daaruit bestaat het akkoord tussen Merkel en Seehofer:

• Eén: aan de Duits-Oostenrijkse grens komt een nieuw grensregime dat ervoor zal zorgen dat asielzoekers waarvoor andere overheden verantwoordelijk zijn, het land niet kunnen binnenkomen. 

• Twee: er komen transitcentra, vanwaar de asielzoekers in kwestie meteen teruggestuurd kunnen worden op basis van het feit dat ze zich op dat moment eigenlijk nog niet in Duitsland bevinden (in het Duits: de 'Fiktion der Nichteinreise', de fictie van het niet binnenkomen). Daarvoor moeten er akkoorden gesloten worden met de landen in kwestie.

• Drie: als er geen akkoord komt met het land in kwestie, wordt de asielzoeker teruggestuurd op basis van een akkoord met Oostenrijk.

De nieuwe term 'Fiktion der Nichteinreise' is al meteen tot het neologisme van de dag uitgeroepen. Het weekblad Der Spiegel ziet in de vage afspraken in de regering vooral "de fictie van een akkoord". "CDU en CSU doen alsof ze een compromis hebben gevonden. In werkelijkheid hebben Merkel en Seehofer hun conflict slechts verschoven. Naar coalitiepartner SPD. Naar Oostenrijk. En naar de toekomst."

Want hoe het plan in de realiteit omgezet kan worden, is hoogst onduidelijk. Der Spiegel spreekt van "een avontuurlijke verbuiging van de realiteit", een "fictie" en een "onzalig middel met doel de verbrokkelde unie (CDU en CSU, red.) bij elkaar te houden". 

De toekomst ziet er noch voor Merkel noch voor Seehofer gunstig uit, klinkt het. "Zowel Merkel als Seehofer worden enkel nog geduld binnen hun partijen. De CDU vervreemdt al langer van de vluchtelingenpolitiek van haar voorzitter en is slechts door de complete opgave ervan door Merkel enigszins tevreden. En Seehofer wordt door zijn genadeloze nakomelingen Söder (minister-president van Beieren, red.) en Dobrindt (CSU-fractievoorzitter, red.) voor zich uit gedreven met als enige doel hem bij de waarschijnlijk mislukte deelstaatverkiezingen als zondebok aan te duiden."

De krant Die Welt ziet hetzelfde probleem: "In de strijd met de CSU heeft Merkel ingebonden. Nu nog. Het was het dreigende verlies aan macht in een heikele wereldpolitieke situatie en een dreigende muiterij, die maakte dat ze af te persen was. Maar opgelost is er helemaal niets."

Merkel staat voor een moeilijke situatie in de EU. Maar ook in de NAVO, met Donald Trump die eist dat Duitsland meer geld aan het leger uitgeeft. "Het geduld van Amerika loopt ten einde. In dat opzicht heeft Merkel besloten het probleem-Seehofer uit te stellen. Want dat is wat er is gebeurd. Er heerst een wapenstilstand, geen vrede."

Volgens Die Welt is Seehofer nu geen vicekanselier meer, maar een "nevenkanselier". "De houdbaarheidsdatum van de nieuwe wapenstilstand hangt aan een zijden draadje. Als de peilingen voor de CSU in Beieren niet beter worden, vinden ze in München wel een nieuw strijdpunt. Misschien wel opnieuw over het thema vluchtelingen. (...) De transitcentra aan de grens, het 'nieuwe grensregime' en de uitwijzingen lossen het probleem niet op dat aan de basis ligt: het gevoel van een steeds groter wordend gevaar door overvallen, incidenten en misdrijven waar migranten of vluchtelingen bij betrokken zijn."

De Duitse openbare omroep ARD ziet enkel verliezers in het akkoord. "Seehofer en Merkel verkopen dit als een succes. Maar de overeenkomst is noch nuttig voor de CSU, die in Beieren de AfD op afstand wil houden, noch voor de CDU. Dit gevecht kent enkel verliezers."

"Dit is bijna adembenemend", kan journalist Martin Mair zijn ogen niet geloven. "Nadat de CDU en CSU het land met hun interne twisten wekenland hebben doen stilstaan, kondigen Angela Merkel en Horst Seehofer doodleuk aan dat alles weer koek en ei is. Een geweldig compromis! 'Een zeer, zeer duurzaam akkoord', jubelde de minister van Binnenlandse Zaken."

"Die omschrijving is om te duizelen. Seehofer heeft met zijn eis de regering aan de rand van de afgrond gebracht. Een eis die hij enkele maanden geleden nog uitgesloten had. Omdat het juridisch niet mogelijk was. Wat er nu juridisch veranderd is, weet enkel hij. Nu wil hij in Beieren terugkeercentra bouwen en vluchtelingen rechtstreeks terugsturen naar Duitsland. Via een akkoord met de Alpenrepubliek dat hij persoonlijk wil onderhandelen. Veel geluk."

"Wat we gisteren gezien hebben, was een onwaardig toneeltje, gedreven door angst. De CSU heeft schrik voor haar absolute meerderheid in Beieren en wil simpele oplossingen verkopen. Vluchtelingen niet binnenlaten, terugsturen aan de grens. Duidelijk, consequent, eenvoudig. Gepresenteerd met een taal die lijkt op die van de AfD."

Ook de CDU is heeft schrik, zegt de ARD. "De partij heeft zich uit angst nog een keer voor de gemeenschappelijke fractie (met de CSU, red.) uitgesproken. Maar de volgende strijd komt sneller dan gedacht. En dan kunnen Seehofer en Merkel zich nog zoveel voordoen als winnaar als ze willen, in werkelijkheid zijn ze beiden de verliezers van deze nacht."

Ook de populaire krant Bild spreekt over een "halfweg doordachte oplossing" voor een "hoogst symbolisch probleem". "Mogelijk werkt de oplossing. Maar zeker is dat het klimaat in deze coalitie nog nooit zo vergiftigd was als vandaag."