Direct naar artikelinhoud
Wetenschap

Wereldwijd in afgelopen veertig jaar meer dan 8 miljoen ivf-kinderen geboren

Portretten van baby’s, gebruikt als advertentie bij een kliniek in Bangkok, Thailand, waar ze IVF aanbieden.Beeld EPA

De afgelopen veertig jaar zijn wereldwijd meer dan 8 miljoen ivf-baby’s geboren. Dat is dinsdag bekend gemaakt op een internationaal congres. Sinds de geboorte van de eerste reageerbuisbaby Louise Brown in 1978 heeft ivf een hoge vlucht genomen: jaarlijks vinden nu 2 miljoen behandelingen plaats.

Cijfers van de Europese vereniging van vruchtbaarheidsartsen (ESHRE) maken duidelijk dat het succespercentage de laatste jaren redelijk stabiel is: 36 procent van de pogingen resulteert in een zwangerschap. Het aantal meerlingen blijft, althans in Europa, dalen en dat is een goede zaak, zegt oud-hoogleraar voortplantingsgeneeskunde Bart Fauser. In 2015 ging het bij nog maar veertien procent van de ivf-zwangerschappen om een tweeling. 

Lange tijd was het een trend om twee of meer embryo’s terug te plaatsen om de kans op succes te vergroten maar de risico’s daarvan worden nu eindelijk ook elders in de wereld erkend, zegt hij. Een meerlingzwangerschap mondt vaker uit in een vroeggeboorte met bijbehorende complicaties voor kinderen. Daarnaast overlijden jaarlijks nog altijd vrouwen ten gevolge van hyperstimulatie: bij hen zwellen de eierstokken door hormooninjecties zo op dat levensbedreigende complicaties optreden. "Dat kán in de moderne geneeskunde echt niet meer", zegt Fauser.

ivf-ranglijst

Spanje voert in Europa de ivf-ranglijst aan: jaarlijks worden daar bijna 120.000 behandelingen uitgevoerd. Het land kent veel ivf-toerisme, verduidelijkt Fauser, omdat er op het gebied van vruchtbaarheidsbehandelingen veel mogelijk is. Zo heeft hij gehoord van een Spaanse commerciële eicelbank met 50.000 gedoneerde eicellen, terwijl er in Nederland een tekort aan eicellen is. Daar mogen de eicellen bovendien anoniem worden gebruikt, wat hier verboden is. In Nederland worden jaarlijks ruim 14.000 ivf behandelingen gedaan; 1 op de 30 baby’s is daar een ivf-kind.

'Los van de psychosociale problemen komt het vaak voor dat vrouwen de schuld krijgen als een zwangerschap uitblijft'
Bart Fauser

De nieuwe ivf-cijfers wijzen op een pijnlijke tweedeling, zegt Fauser: in sommige delen van de wereld is sprake van overbehandeling terwijl in ontwikkelingslanden nauwelijks ivf beschikbaar is. Van alle Afrikaanse koppels met vruchtbaarheidsproblemen krijgt slechts vijftien procent een behandeling. "Besef wat voor drama’s daaromheen hangen. Los van de psychosociale problemen komt het vaak voor dat vrouwen de schuld krijgen als een zwangerschap uitblijft. Ze worden verlaten en verstoten door hun familie." Ivf is nog altijd duur, en lijkt gemaakt voor de westerse wereld, zegt Fauser. "Het is hoog tijd dat daar verandering in komt."