Roberto Martínez: "Rode Duivels, voor deze match zijn jullie geboren"

Het kan haast niet anders of de chauffage staat op het maximum, daar in het al te donkere Club House op het uitgestrekte domein van de Moscow Country Club. Op het terras buiten zitten Vincent Kompany, Dries Mertens en Moussa Dembélé rustig een koffietje te drinken. Twintig minuten later dan gepland gaat de bondscoach zitten voor een gesprek in 'relax modus' met de Belgische pers.

Roberto Martínez (44) wordt soms omschreven als 'the smiling assassin'. Als een collega-journalist hem de vraag stelt hoe het komt dat hij op zo'n welopgevoede manier omgaat met de kritiek, wikkelt Martínez zijn bazooka in geschenkverpakking. "It's part of the job. Ik accepteer de commentaren. Ik begrijp dat het moeilijk is om géén kritiek te uiten op een ploeg die 0-2 achterstaat. Het is uitzonderlijk om op zo'n moment een gefundeerde mening te hebben. Het vereist research over wat beide teams in een wedstrijd doen." Smile. En lees: je hebt er nu eenmaal die er niets van kennen.

Toen tussen 2012 en 2016 vier jaar werd gewaarschuwd dat de nationale ploeg onder Marc Wilmots recht op de muur afstevende, was die mening gefundeerd op meerdere, onophoudelijke signalen uit de spelersgroep.

Bijvoorbeeld. Voor de EK-wedstrijd België-Ierland in 2016, wanneer de teambus net is aangekomen aan het stadion en enkele Rode Duivels staan te keuvelen op het veld, is een Franse televisiejournalist aan de zijlijn klaar voor zijn live-interventie. Hij slentert naast de dug-out van de Rode Duivels en is getuige van een gesprek tussen twee internationals - een spits, hier ook aanwezig in Rusland, en een razend populaire middenvelder, verrassend niet aanwezig op dit WK. De middenvelder schudt het hoofd: "Geen tactiek, hé, geen plan." Zijn medemaat knikt.

Zulke verhalen krijg je dit keer niet. Geen enkele Rode Duivel stelt de voetbalknowhow van Martínez in vraag.

Klaar met huiswerk

We kunnen de bondscoach begrijpen als hij wat smalend luistert naar de discussie die is ontstaan of de Rode Duivels vrijdag wel met een driemansdefensie kunnen spelen tegen Brazilië. De EK-kwartfinale tegen Wales was de kroniek van een aangekondigde dood. De voorspelling dat de wedstrijd tegen Brazilië een tactisch fiasco wordt, is niet wat er leeft in de kleedkamer en op bondsniveau. Integendeel.

"Geen paniek", glimlacht Martínez in zijn sofa. "Thomas Meunier speelde zijn beste match uit zijn carrière tegen Neymar, toen PSG met 4-0 won van Barcelona (februari 2017, red.). Hij neutraliseerde Neymar die avond en hij gaf de assist voor de vierde treffer. We blijven trouw aan onszelf tegen Brazilië. We zijn een aanvallende ploeg. Dit wordt vrijdag één groot spektakel. Kijk naar het aantal kansen dat beide ploegen creëren." Om eraan toe te voegen: "Als we goed spelen, maken we een grote kans."

Waarom niet geloven dat deze ploeg en deze bondscoach vrijdag de wereld kunnen verstommen? Want Martínez is klaar met zijn huiswerk. Van bij de loting in december voorzag de bondscoach dat België en Brazilië hun groep zouden winnen. Martínez gaf opdracht aan zijn scouts om de Seleçao helemaal uit te kleden. Zelf zag hij al hun wedstrijden op dit WK.

"Beter voorbereid kunnen we niet zijn. Brazilië heeft niet graag de bal en ze verdedigen niet graag in hun eigen zestienmeter. Je moet hen in een situatie brengen waarin ze voelen dat ze iets te verliezen hebben. Brazilië is op zijn best als zij vrijuit kunnen spelen. Dat mogen we niet toestaan."

Het is evenwel de eerste keer onder Martínez dat de Rode Duivels geconfronteerd worden met een speler die uit het niets, in één seconde, een wedstrijd kan beslissen. Zijn naam: Neymar Júnior. Na Lionel Messi en Cristiano Ronaldo de beste voetballer in de wereld. "Mijn spelers hebben de voorbije jaren in de Champions League vaker tegenover Neymar gestaan. Het is niets nieuws. Neymar, Coutinho, Willian: het is alsof een rood alarmlicht afgaat telkens als zij de bal hebben. Het is belangrijk om heel compact te staan eenmaal zij in balbezit komen."

Martínez klinkt enthousiast: "This is the dream game. Kinderen die in Antwerpen of Brussel met hun vriendjes op de pleintjes voetballen, spelen België-Brazilië na. Ik zal mijn spelers op het hart drukken: voor deze wedstrijd zijn jullie geboren.' Ik weet dat de groep overtuigd is dat we de halve finale kunnen bereiken. Het zou betekenen dat we even goed doen als de generatie van Mexico '86, toch een referentie voor veel van mijn jongens."

De bondscoach vraagt vrijdag maar één ding: toon geen schrik. "Dit wordt de wedstrijd waar we twee jaar naar hebben toegeleefd."

Lof voor Chadli en Fellaini

Neen, de overwinning tegen Japan was niet zijn meest intense moment als voetbaltrainer. "In 2011 stond ik met Wigan op de voorlaatste speeldag bij de rust 0-2 achter tegen West Ham. Op dat moment waren we virtueel gedegradeerd. In de laatste minuut wonnen we met 3-2, een beetje zoals tegen Japan dus. Daarna gingen we op de laatste speeldag naar Stoke City, dat in tien maanden geen thuismatch meer had verloren. We wonnen met 0-1, en omdat Blackpool verloor van Man United en Birmingham van Tottenham, bleven we in de Premier League. Maar ik geef toe: ook dit was geweldig. Het is juist dat ik na de 3-2 van Chadli een beetje overal en nergens liep, maar dat was omdat ik Tielemans zag vieren met de andere spelers van de bank, terwijl ik hem wilde inbrengen. (lacht) Ik heb verdorie niet meer kunnen vervangen."

IJzig kalm was hij gebleven, beweert de bondscoach, ondanks de 0-2-voorsprong voor Japan. "Misschien was ik als jonge trainer niet zo rustig gebleven. Als je jong bent, ben je op zoek naar de vraag: waarom staan we achter? Dat is helemaal verkeerd. Het had geen zin om naar de redenen te zoeken voor de twee Japanse doelpunten. In plaats van de waarom-vraag diende ik de wat-vraag te beantwoorden: wat kan ik eraan doen? Dat is ervaring, I guess."

Martínez koos voor Nacer Chadli en Marouane Fellaini. "Het gezicht van Chadli bij zijn doelpunt... Dit is zijn beloning voor het keiharde werk. Wat heeft die jongen allemaal niet doorstaan, dit seizoen? Hij degradeerde met zijn club West Brom, daarbij alle blessureleed, waardoor hij dreigde om het WK te missen. Chadli werkte maanden aan zijn revalidatie zonder te weten of hij wel de selectie zou halen. En om dan je land naar de kwartfinale te trappen: fantastisch.

"En Fellaini, zó een winnaar. Iemand die een ploeg en een trainer nooit in de steek laat. A competitor. Hij wint wedstrijden, of hij nu voor 1.000 mensen speelt of voor 80.000. Ik begrijp niet hoe men in België smalend doet over zijn talent. Het wordt tijd om hem het krediet te geven dat hij verdient. Manchester United, een van de grootste clubs ter wereld, deed er alles aan om hem te houden, dat zegt alles."

Special Ones

Soms is het een gimmick, de wijze waarop Martínez zijn spelers ophemelt als waren het halfgoden. Maar we hebben trainers gekend die even makkelijk in het bijzin van journalisten diezelfde jongens onder de mat veegden. Niet Roberto Martínez. Hij gelooft oprecht in het talent van de gouden generatie.

"Wat de ploeg tegen Japan deed, kun je geen geluk meer noemen. Het is van 1970 geleden dat op een WK een elftal kon terugvechten na een 0-2-achterstand. Om daarin te slagen, moet je uniek zijn. Al deze spelers hebben iets speciaals: Courtois die niet wachtte op de verlenging en voelde dat hij de bal snel moest meegeven met De Bruyne, Hazard die negentig minuten relax bleef, De Bruyne die de ploeg vroeg om kalm te blijven, Lukaku was beheerst, Kompany was sterk... Eén voor één zijn ze speciaal."

Nog twee keer slapen en 'The Special Ones' staan voor de grootste uitdaging uit hun carrière. De dag des oordeels voor de gouden generatie.