De huur van een extra bureau, secretariaatskosten, krantenabonnementen, studiedagen, internet, pc’s van medewerkers, organiseren van persconferenties, … De onkostenvergoeding die de 751 Europese parlements­leden maandelijks krijgen, dient wel degelijk om er van alles mee te betalen. Alleen is er niemand die dat controleert. Stel dat iemand er een kot mee bekostigt voor zijn kinderen: geen haan die ernaar zou kraaien. “Veel parlementsleden zien dit ook gewoon als een vorm van extra loon en willen, gedreven door hebzucht, ook geen pottenkijkers”, aldus Staes.

Sinds een groep journalisten vorig jaar uitpluisde wat Europarlementsleden zoal doen met de onkostenvergoeding en vaststelden dat niemand het weet, keerde het tij wel voor een stuk. De plenaire vergadering van het parlement keurde een aantal aanbevelingen goed die voor meer transparantie moeten zorgen: de vergoeding op een aparte rekening, elk jaar een overzicht van de gemaakte kosten, het parlement moet – eventueel via steekproeven – de uitgaven controleren en indien het budget niet wordt opgebruikt, moet het overgebleven bedrag op het eind van de legislatuur worden teruggebracht. Niet iedereen stond erachter, maar het ging wel om een meerderheid.

COMMENTAAR. “Transparantie is niet alleen het in de verf zetten van de goede dingen die de EU doet. Het is ook het publiek maken van onkosten”

Razend

Groot was dan ook de verrassing toen maandag bleek dat het bureau – het dagelijks bestuur van de assemblee met de voorzitter en ondervoorzitters – de voorstellen gewoon naast zich neerlegde. De christendemocratische EVP’ers, de conservatieve ECR-fractie waarin N-VA zetelt en de helft van de socialistische groep willen van meer openheid niet weten. “Ik ben razend. Binnen onze fractie was de afspraak dat voor zou worden gestemd. En dan drukken sommigen binnenskamers hun persoonlijke mening door. Dit krijgt nog een staartje”, zegt Kathleen Van Brempt (SP.A).

Zij en Bart Staes zijn lang niet de enige Belgische Europarlementsleden die verontwaardigd zijn. Maar de roep naar meer zuiverheid in de politiek die in ons land ontstond na de heisa rond de wirwar aan intercommunales, weerklinkt nog niet overal in Europa. En het is niet het traditionele cultuurverschil tussen het noorden en het zuiden dat er voor iets tussenzit. Het zijn vooral de Duitsers, Oostenrijkers en Scandinaviërs die op de rem staan. “Zij beschouwen de vraag naar verantwoording als een aantasting van hun politieke onafhankelijkheid,” zegt Tom Vandenkendelaere (CD&V). Maar ook de oudere garde wil niet al te veel verantwoording afleggen. De Belgische, zoals Hilde Vautmans (Open VLD) en Annelies Van Bossuyt (N-VA), denken daar anders over. De meesten passen al vrijwillig een aantal regels toe. “Waarom kunnen we niet gewoon onze bonnetjes binnenbrengen, zoals dat in veel bedrijven gaat?”, dixit Vandenkendelaere.

Niet meer vitten

Nochtans is er in de Kamer en het Vlaams Parlement ook geen controle op de forfaitaire onkostenvergoeding van 2.089 euro per maand. In de voorstellen rond politieke vernieuwing die het voorbije jaar de revue passeerden, was dat ook geen thema. Volgens Brecht Vermeulen (N-VA), voorzitter van de werkgroep politieke vernieuwing, kwam de vergoeding er jaren geleden ook maar om komaf te maken met de jaarlijkse miserie van Kamerleden die afhankelijk van de belastingcontroleur in elk arrondissement anders ­werden aangepakt. Voor iedereen hetzelfde en we vitten er niet meer over, was de redenering.

De cijfers

Europees Parlement Brutoloon: 8.611 euro Onkostenvergoeding: 4.416 euro

Vlaams Parlement Brutoloon: 7.462 euro Onkostenvergoeding: 2.089 euro