Mensen in armoede in groep naar de rechter: "Onze onderhandelingsmacht is nu veel groter"

"Beeld je in: een incassobureau rekent 10 euro te veel aan. Voor één persoon heeft het geen zin om daarvoor naar de rechter te trekken. Het sop is de kool niet waard. Maar als we dat kunnen doen voor 1.000 of 10.000 mensen tegelijk, heeft het misschien wel zin." 

Aan het woord is Els Vandensande, juriste bij het Netwerk tegen Armoede. Die koepelorganisatie kan voortaan zogenaamde 'class actions', rechtszaken in naam van een groep consumenten, aanspannen.

"Mensen in armoede hebben vaak heel wat drempels op hun weg naar de rechter: financiële, administratieve, communicatieve drempels, die we vaak onderschatten. Groepsvorderingen zijn een manier om een aantal van die drempels weg te nemen."

Zo moet iemand die aan zo'n class action deelneemt bijvoorbeeld niet het volledige ereloon van een advocaat betalen. En hij moet ook niet onmiddellijk zijn naam bekendmaken. "Het is de groepsvertegenwoordiger, dat zouden wij vanaf nu kunnen zijn, die naar de rechter trekt. Pas in een later stadium moeten mensen zeggen dat zij als persoon schade geleden hebben."

Het initiatief voor zo'n zaak ligt bij het Netwerk tegen Armoede. "Wij overkoepelen 58 verenigingen waar armen het woord nemen in heel Vlaanderen. Zij horen dagelijks waar het al eens mis loopt in het consumentenrecht voor mensen in armoede. Die signalen gaan wij capteren en indien nodig via een groepsvordering aanpakken."

Momenteel staan er nog geen concrete zaken op stapel. En het is, zo zegt Vandensande, ook niet de bedoeling om zomaar in het wilde weg groepsvorderingen aan te spannen. "Het is ook een mogelijkheid om die bedrijven in groep aan te spreken: 'Hier loopt blijkbaar iets mis, zou u met ons rond de tafel kunnen komen zitten om dat aan te pakken?' We beogen dus veeleer de versterking van onze onderhandelingsmacht dan dat we nu echt onmiddellijk massaal rechtsvorderingen gaan instellen."