Race tegen water en klok: honderden pompen ingezet om voetballertjes Thaise grot te laten 'uitwandelen' zonder gebruik van duikuitrusting

Twaalf voetballertjes en hun coach wachten al twaalf dagen op hun redding uit het grottencomplex Tham Luang Nang Non aan de grens met Myanmar en Laos. Het gezelschap zou de spelonken zijn binnengedrongen om aan het eind van de tunnel hun naam op de rotswand te schrijven. Dat is levensgevaarlijk tijdens het moessonseizoen, omdat de grotten dan onderlopen door de overvloedige regen. Zo werden ze ook verrast en ze konden niet meer naar buiten.

De reddingsoperatie wordt wereldwijd met argusogen gevolgd. Het is een van de moeilijkste ooit, onder meer omdat de jongens na twaalf dagen verzwakt zijn en geen van hen kan zwemmen. Ze krijgen duik- en zwemlessen, maar de kans dat ze in paniek geraken op de weg naar buiten - waar de zichtbaarheid soms nul is - is groot. 

Bovendien raakt ook de zuurstof stilaan op. "Het zuurstofniveau is gezakt onder de zestien procent, wat de omgeving werkongeschikt maakt", vertelt Ben Reymenants aan VTM Nieuws. Een mens heeft in principe 21 procent zuurstof nodig. Het lijkt zo uitgesloten dat de jongens nog maanden in de grot zouden blijven in afwachting dat het waterpeil daalt. "De jongeren gaan niet meteen flauwvallen, maar het niveau gaat ook niet meer stijgen", zegt Reymenants. Een fles leegmaken komt neer op 2.000 liter extra zuurstof, maar dat is een "kortstondige oplossing".

Een alternatieve ontsnappingsroute zou eventueel kunnen bestaan in het boren van een schacht naar de ondergrondse plek op zo'n 800 meter tot 1 kilometer diepte, maar dat gaat gepaard met een te groot instortingsgevaar. Een 20 à 30 teams zoeken nog altijd bovengronds naar andere toegangen. De kinderen beweerden dat ze honden hoorden blaffen, een haan kraaien en kinderen spelen. Dat zou erop wijzen dat er ergens een koker naar buiten in de buurt moet zijn.

Het meest logische is dat ze er weer gewoon zouden kunnen uitgeraken zoals ze er ook ingegaan zijn: stappen door de nauwe gangen zonder verdrinkingsgevaar. Dat betekent dat het waterpeil nog drastisch moet zakken en er massa's water moeten weggepompt worden over het vier kilometer lange traject van waar de jongens zitten tot aan de grotteningang. Voorlopig lukt dat en daalt het niveau met zo'n 1,5 centimeter per uur. Dankzij de tijdelijke regenstop en dankzij de inzet van honderden industriële pompen. Het is daarbij wel van cruciaal belang dat dat op een efficiënte manier gebeurt. Volgens de Bangkok Post pompten vrijwilligers, die zonder overleg op eigen houtje aan het werk waren, het water weer de grond in en dus ook weer de grotten in. 

De voorbije dagen is de hoeveelheid water in de grot met 40 procent afgenomen. Er is al zo'n 128 miljoen liter water weggepompt, zodat er nu een donkere, modderige strook van 1,5 km vrij is voor de jongens die ze zonder duiken - maar wél met klimmen - kunnen afleggen vanaf kamer 3 tot aan de grotingang. Dat bevestigde een verantwoordelijke aan The Guardian. De focus ligt vandaag daarom op het grote bassin in de bewuste derde kamer waar het water nog altijd tot tegen het plafond staat. Bedoeling is om het er te laten zakken tot borsthoogte ongeveer, zodat de voetbalploeg ook dáár kan doorwaden met enkel zwemvesten aan en dus zonder dat ze effectief onder water moeten duiken. Als de reddingswerkers daarin slagen, dan rest er nog een uiterst lastig stuk van 2,5 km tot waar de jongens en de coach verblijven. Over dat gedeelte alleen al deden ervaren duikers zelf drie uur.

Het is moeilijk in te schatten hoe lang dat pompen zou duren. Maar dit weekend wordt er moessonregen verwacht, die de grotten al snel weer zou doen vollopen. En dat zou betekenen dat de sjottersploeg nog maandenlang vastzit. Intussen worden er kabels gelegd zodat de kinderen met hun ouders in contact kunnen komen.

De reddingsactie moet individueel gebeuren en neemt zo'n vier uur tijd persoon in beslag. Zelfs als alles vlot zou verlopen, zijn er minstens twee dagen nodig voor de hele reddingsoperatie. Elke jongen zal worden begeleid door een professionele duiker. Aan de rotswand is een statisch touw bevestigd en om de 25 tot 50 meter hangen extra zuurstofflessen onderweg.

De bekommernissen draaien niet alleen om hen maar ook om de reddingswerkers zelf. De weersvoorspelling wordt op de voet gevolgd om te bepalen hoe lang de hulpverleners zelf in de grotten mogen blijven. Zij moeten in extreme omstandigheden werken, met temperaturen boven de 30 graden en met heel glibberige modderlagen in de grotten.

Updates van binnenin de onderaardse gangen komen er met heel wat vertraging. Het duurt elf uur om heen (6 uur) en terug (5 uur) te keren van de ingang van de grotten naar de kamer waar de kereltjes vastzitten. Officieel kon niet bevestigd worden of er vandaag zal gepoogd worden om al iemand naar buiten te brengen. De reddingsoperatie zou met een dag uitgesteld zijn. Sowieso zullen de voetballers niet allemaal tegelijk gered kunnen worden. De sterksten komen waarschijnlijk het eerst aan de beurt. 

Ben Reymenants, de Belgische duiker die meegeholpen heeft aan de reddingsactie, reageerde vanuit Thailand in 'De Ochtend' op Radio 1: "De regen is uitgebleven wonder boven wonder. Op dit moment ziet alles er redelijk goed uit. Ze pompen gigantische hoeveelheden water naar buiten. Je hoeft niet te kunnen zwemmen of duiken om tot in de helft van de grot te komen. Maar er blijven gevaarlijke passages."