Diversiteit versus nerdcultuur: 1-0 (eindelijk)
Een vrouwelijke krijger in de WOII-game Battlefield V kan niet wegens 'historisch onjuist', en een actrice uit Star Wars: The Last Jedi wordt van Instagram gepest. Er zit een ranzige onderstroom in de nerdcultuur, die moeite heeft met de grotere rol van vrouwen in 'hun' films of videogames. Maar de makers van die laatste geven - eindelijk - aan dat dat gedrag niet oké is.
In Battlefield V, een nieuwe first person shooter die dit najaar verschijnt en zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog, is een belangrijke rol in het verhalende deel weggelegd voor een vrouwelijke krijger. Dat kan: er hebben wel degelijk vrouwen meegevochten in WOII, vooral in het gewapende verzet. Maar alleen al het feit dat een vrouw in de game het soort heldhaftige strapatsen mag uithalen die normaal gezien zijn weggelegd voor een mannelijke held, schoot bij heel wat mannelijke fans van de games in het verkeerde keelgat.
"Mannelijke gamers zouden die nonsens moeten boycotten", zo klinkt een willekeurige Battlefield V-reactie op Facebook. "Ik heb niets tegen een vrouwelijke held, maar wanneer het gaat om WOII is het niet accuraat, en gaat het duidelijk gewoon om de marketing." Niet onbelangrijk: in de first person shooter-categorie is 84 procent van de spelers mannelijk.
Vanuit dezelfde hoek kreeg een dikke week eerder ook Kelly Marie Tran, een actrice uit de recente Star Wars-film The Last Jedi, ervan langs op sociale media. Ze werd door fans geridiculiseerd omwille van haar geslacht, gewicht en - Tran heeft Vietnamese ouders - afkomst.
In de first person shooter-categorie is 84 procent van de spelers mannelijk
Vertrokken mannelijkheid
De typische 'Ik ben geen seksist, maar...'-retoriek is de allerzachtste vorm van protest. Wie gaat kijken op videogameforums of de onlinepraatbarak 4chan, vindt reacties die niet meteen geschikt zijn om hier te herhalen. Maar omfloerst of juist niet, ze hebben allemaal dezelfde boodschap: er zitten, volgens de harde kern mannelijke fans, te veel vrouwen in 'hun' videogames, films, tv-series, strips en andere vertiermedia.
Sociologen zeggen dat die luide tegenreactie het gevolg is van sociale onhandigheid, die wordt gemixt met een lang verleden waarin door mannen geregeerde sf- en fantasyverhalen de norm waren. Daaruit ontstond een vertrokken visie op mannelijkheid. Tegenover die complexe sociale dynamiek staat nu de onmiskenbare evolutie dat er de afgelopen jaren meer en meer vrouwen opduiken in het creatieve team, in de verhalen én onder de consumenten. En dat zorgt voor wrijving, waaraan – gesterkt door de anonimiteit en het brede forum die het internet en sociale media bieden – vaak erg mondig lucht wordt gegeven.
#Getalifenerds
Dat begon niet met Battlefield V en Star Wars: The Last Jedi. In 2015 protesteerden sommige mannelijke fans ook al tegen de grote rol van actrice Daisy Ridley in Star Wars: The Force Awakens, er werden haatberichten naar de vrouwelijke eSports-atleten Steph Harvey en Julia Kiran gestuurd, en afgelopen zomer kregen vrouwelijke redacteurs van de Amerikaanse stripuitgeverij Marvel, die een breed lachende selfie postten vanuit een milkshakebar in Manhattan, een hoop onlinebagger over zich heen. Ze heetten 'feministische fake geek girls'.
Vorige zomer was er een kleine hetze rond het feit dat de nieuwe Ghostbusters-film een volledig vrouwelijke cast had gekregen
Eveneens in de zomer van vorig jaar was er een kleine hetze rond het feit dat de nieuwe Ghostbusters-film een volledig vrouwelijke cast had gekregen, en in 2014 was er #GamerGate, een breed gevoerde onlinepolemiek waarbij voor het eerst die kwade onderstroom van mannelijke gamers (en gameontwikkelaars) tegenover de verdedigers van diversiteit in de sector kwamen te staan.
Het verschil is dat er nu voor het eerst tegen wordt gereageerd. Zowel The Last Jedi-regisseur Rian Johnson als ster Mark Hamill, Luke Skywalker in de film, veroordeelde de haatberichten scherp op Twitter - Hamill voegde er de hashtag #getalifenerds aan toe. En in een interview op gamasutra.com, een vakpublicatie voor gameontwikkelaars, liet Patrick Soderlund, directeur gameontwikkeling bij Battlefield V-uitgever Electronic Arts, weten dat de boycot-dreigingen van mannelijke spelers niet zullen helpen. "Mensen die het niet begrijpen, hebben twee keuzes: ze accepteren het, of ze kopen de game niet", zei hij vlakaf. "Mij om het even, want het is absoluut niet oké."
Lange stilte
Al is het nu ook weer niet dat er een gemeenschappelijk front wordt gevormd tegen die mondige categorie van manbabies-fans. Reacties komen vaak erg laat, en ze zijn eerder versnipperd: media spreken zich erover uit, maar zelden of nooit de bedrijven zelf. Zowel Lucasfilm als Electronic Arts bleven lange tijd stil over de gebeurtenissen, tot de uitspraken van Johnson en Soderlund.
De stem van creatieven die tegen die kleine harde kern van mannelijke fans ingaan, wordt groter en luider. De cruciale eerste stappen zijn gezet
"Dat zat gewoon niet op hun radar", zegt Joost Van Dreunen, die met zijn bedrijf Superdata Research de videogame-industrie op de voet volgt. "De grote bedrijven in de videogame-industrie hebben hun bedrijfsmodel voor een stuk gemodelleerd naar dat van Hollywood, maar er is een groot verschil. Hollywood heeft altijd lichtjes vooraan gestaan wanneer het om sociale veranderingen ging, onder impuls van haar regisseurs, scenaristen en acteurs. Die staan dichter dan game-ontwikkelaars bij wat er leeft bij het grote publiek."
"Videogames hebben ook nog niet echt een brede consumentengroep bereikt. En dus zijn gamebedrijven veel meer bezig met verdienmodellen dan met wat er maatschappelijk leeft. Maar de stem van creatieven die tegen die kleine harde kern van mannelijke fans ingaan, wordt groter en luider. De cruciale eerste stappen zijn gezet."
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
