Als het van Oostenrijk afhangt, komen die opvangcentra in Noord-Afrika er snel

“Ik ben ervan overtuigd dat landen in Noord-Afrika bereid zijn met ons samen te werken”, zei de Oostenrijkse bondskanselier Kurz bij de aftrap van het Oostenrijkse EU-voorzitterschap. Aanwezige diplomaten beaamden de interesse, maar welke landen het zijn, wilde Kurz niet zeggen. “Open­baarheid maakt het kapot omdat hoofdsteden dan in verlegenheid worden gebracht”, zei een betrokken diplomaat. Kurz overlegt met EU-president Tusk over de voorbereiding van de EU-Afrika-top.

Ontschepingsplatforms

Eind vorige week bereikten de Europese regeringsleiders na een nachtelijke marathonvergadering een akkoord over maatregelen om de komst van migranten naar Europa via de Middellandse Zee te stoppen. Hoewel de aantallen momenteel laag zijn, vreest de EU een nieuwe zomer zoals die van 2015 toen duizenden migranten per dag vanuit Turkije via de Egeïsche Zee de Griekse eilanden bereikten. De regeringsleiders willen daarom ‘ontschepingsplatforms’ in Afrikaanse landen waar uit de Middellandse Zee geredde migranten naartoe worden gebracht. Dat moet hen ontmoedigen de oversteek nog te wagen.

Op de speciale topontmoeting met de Afrikaanse landen moet worden vastgelegd wat deze landen in ruil krijgen voor hun gastvrijheid. Het zal om geld gaan voor de opvang en investeringen, maar ook om handelsvoordelen en visa voor ondernemers en studenten. Kurz wilde niet ingaan op de vraag of de opvangcentra asielaanvragen zullen behandelen. De kanselier vreest dat de centra een magneet worden voor iedereen die naar Europa wil komen.

Voortrekker

Volgens Kurz is “de knop omgedraaid” bij de EU-leiders. Hij wees erop dat zijn conservatieve partij ÖVP al lang pleit voor opvangcentra voor migranten buiten Europa, alsook voor het aan banden leggen van vrijwilligersboten die ­migranten oppikken en dan naar Italië brengen. “We zijn hier twee jaar lang zwaar voor bekritiseerd maar waren gewoon de voortrekker”, aldus Kurz. Vicekanselier Strache van de extreemrechtse FPÖ zei dat als de EU eerder naar Oostenrijk had geluisterd “veel problemen waren voorkomen”.

Omdat de centra in Afrika nog wel even op zich laten wachten, wil Kurz dat de Libische kustwacht alle hulp krijgt van de EU om migranten tegen te houden. Ook dat heeft de steun van de Europese leiders. Kurz hamerde verder op de noodzaak om het aantal douaniers bij Frontex, de EU-organisatie belast met de bewaking van de Europese buitengrenzen, te vertienvoudigen naar tienduizend. “En niet in 2027 maar al in 2020”, aldus de kanselier. “Het overgrote deel van mijn EU-collega’s is het daarmee eens.”

Strache riep de EU-landen op “de daad bij het woord te voegen”. Volgens de FPÖ-leider passen bepaalde groepen migranten niet in de Europese cultuur. “Die migranten zijn niet bereid noch in staat te integreren. Ze willen de Duitse taal niet leren, houden vast aan de ongelijke behandeling van man en vrouw, aan gedwongen huwelijken en gedwongen besnijdenis. Daardoor krijgen ze geen baan, maar ze doen vervolgens wel een beroep op de sociale zekerheid. Dat moet stoppen.” Kurz zei dat dit in Oostenrijk vooral geldt voor migranten uit Afghanistan en Tsjetsjenië.

Volgens de minister van EU-zaken Kneissl zijn de huidige internationale vluchtelingenverdragen en asielafspraken achterhaald. “Die dateren uit de jaren tachtig en negentig, uit het pre-globaliseringstijdperk. Daar hebben we anno 2018 niets aan.”

Kneissl meent dat migranten op grote schaal misbruik maken van de asielregels. “Ik heb in vluchtelingencentra gewerkt. Daar zag ik honderden Marokkaanse jongens van 17, 18, 19 jaar. Die kwamen niet uit een oorlogsgebied. Ik zag Jordaniërs en Palestijnen die zich voordeden als Syriër om asiel te krijgen.” Volgens Kneissl frustreren deze migranten de kans op asiel voor zij die het echt nodig hebben.