Op het eerste gezicht lijkt voetbal een zeer simpele sport, maar op professioneel niveau is er heel wat tactiek mee gemoeid. Essentieel bij elk team is de veldbezetting die de trainer gebruikt: er moet een balans zijn tussen verdediging, middenveld en aanval. De Rode Duivels spelen normaliter in een 3-4-3-opstelling. Dat betekent dat er 3 verdedigers, 4 middenvelders en 3 aanvallers zijn (de doelman wordt hierin niet meegerekend). Deze spelerstypes kunnen in hun linies ook op verschillende manieren opgesteld worden: op één lijn, in een driehoek, de flankspelers iets dichter bij het doel van de tegenstander, noem maar op.

De bus parkeren

De opstelling is slechts één deeltje van het tactische voetbalcontinuüm. Er zijn er ook nog een resem aan aanvallende en verdedigende tactieken die op verschillende momenten gebruikt kunnen worden. Eentje die u mogelijk vanavond zal zien terugkeren is “de bus parkeren”, een defensieve tactiek die vaak gebruikt wordt wanneer een team op voorsprong staat of absoluut een gelijkspel wil behalen. De essentie ervan is heel simpel: vrijwel het volledige team gaat achteraan spelen en trekt als het ware een muur op, waardoor het voor de tegenstander erg moeilijk wordt om te scoren. De origine van de term ligt bij de Portugese coach José Mourinho, momenteel manager van de succesvolle Engelse club Manchester United waar Rode Duivels Romelu Lukaku en Marouane Fellaini spelen.

Wat is buitenspel precies?

We horen het u al zeggen. Buitenspel, wat is dat? Het is een zeer bekende - maar zelden volledig begrepen - regel in het voetbal. Een speler staat in buitenspelpositie als hij dichter bij de achterlijn van de tegenstander staat dan de bal en de voorlaatste tegenstander, inclusief de doelman.

In buitenspelpositie lopen is wel toegestaan: het is pas een fout wanneer een speler in buitenspelpositie loopt op het moment dat de bal van een teamgenoot richting hem vertrekt.

De buitenspelregel geldt echter alleen wanneer de speler zich op de helft van de tegenstander bevindt: op de eigen speelhelft kan een speler geen buitenspel staan.

Om te zorgen dat de buitenspelregel en talloze andere richtlijnen worden opgevolgd, is er natuurlijk de scheidsrechter. Hij moet het reglement correct toepassen en zorgen dat er passend gereageerd wordt wanneer spelers in de fout gaan. Om de wedstrijd in goede banen te leiden, rekent de scheidsrechter ook op zijn team.

Vier scheidsrechters in het stadion, één erbuiten

Team, zegt u? Inderdaad, de scheidsrechter doet zijn werk niet alleen. Hij wordt tijdens de wedstrijd bijgestaan door enkele helpers waarmee hij radioverbinding heeft, te beginnen met de twee lijnrechters. Zij helpen de scheidsrechter om de spelers in het oog te houden. Deze lijnrechters staan net buiten het veld en nemen elk één kant van het speelveld voor hun rekening. Ze zijn gewapend met een geel-oranje vlag: daarmee geven ze aan welk team bij een inworp de bal weer in het spel brengt, wanneer een speler gewisseld wordt en wanneer en door welke ploeg er een buitenspelovertreding is begaan.

Verder is er langs de zijlijn ook nog een vierde scheidsrechter aanwezig. Deze heeft een bord dat hij voor twee dingen gebruikt: om bij een wissel aan te geven welke spelers elkaar vervangen (door middel van hun rugnummer) en hoeveel minuten extra tijd er aan het einde van elke helft wordt gespeeld.

Tot slot is er tegenwoordig ook de veelbesproken videoscheidsrechter, een relatief nieuw concept in het voetbal. De VAR (Video Assistant Referee) bestaat uit een groep officials die videobeelden van bepaalde wedstrijdfases herbekijkt. Deze bevindt zich buiten het stadion en staat in directe verbinding met de scheidsrechters op het veld. De VAR kan op elk moment informatie doorspelen zodat de scheidsrechter eventuele foute beslissingen kan herzien, iets wat voordien niet mogelijk was.

Wanneer geel en rood?

Waar u ongetwijfeld ook al van gehoord hebt, zijn de gele en rode kaarten die de scheidsrechter kan uitdelen. Wanneer en welke kleur de ref trekt, is echter geen exacte wetenschap. Een gele kaart geldt doorgaans als een soort laatste waarschuwing en kan om heel wat verschillende redenen gegeven worden.

Zeldzamer en gevreesder is de rode kaart: wanneer een speler zo’n exemplaar onder de neus geschoven krijgt, moet hij het veld verlaten en moet zijn team onherroepelijk met één man minder verder. De rode kaart wordt getrokken wanneer een speler voor de tweede keer geel krijgt, maar kan ook rechtstreeks gegeven worden. Dit gebeurt enkel bij extreme vormen van onsportief gedrag en in situaties die de veiligheid van andere spelers rechtstreeks in gevaar brengt.